businessinsider.com.pl
Open in
urlscan Pro
143.204.98.66
Public Scan
Submitted URL: https://t.co/PRQvaf9RqE
Effective URL: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/makroekonomia/prezes-banku-millennium-o-sytuacji-kredytobiorcow-szukamy-czegos-co-nie...
Submission: On June 02 via api from PL — Scanned from DE
Effective URL: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/makroekonomia/prezes-banku-millennium-o-sytuacji-kredytobiorcow-szukamy-czegos-co-nie...
Submission: On June 02 via api from PL — Scanned from DE
Form analysis
1 forms found in the DOMGET /szukaj
<form action="/szukaj" method="get" class="header-search_form">
<input type="text" id="inpsearch" class="header-search_input" placeholder="Szukaj w serwisie..." name="q">
<button type="submit" name="header-search-button" class="header-search_icon-link header-search_input-icon">
<svg viewBox="0 0 23 23" class="header-icon-svg">
<title>header-search-button</title>
<use xlink:href="#ico-search"></use>
</svg>
</button>
</form>
Text Content
* Gospodarka * Przepisy * Podatki * Makroekonomia * Fundusze * Giełda i waluty * Kursy walut * Indeksy * Akcje * Surowce * Obligacje * Komunikaty giełdowe * Kalendarium giełdowe * Kryptowaluty * Technologia i trendy * Nowe technologie * Blockchain * Motoryzacja i transport * E-mobility * Nauka * BI Magazine * BI Trends * Digital Poland * Biznes * Startupy * Inwestowanie * Media i marketing * Rozwój osobisty * Biznes Teraz * InBusiness * Twoje pieniądze * Budżet domowy * Zakupy * Praca * Emerytury * Prawo i podatki * Nieruchomosci * Poradnik finansowy * Kredyty * Leasing * Oszczędzanie * Ubezpieczenia * Więcej * Wiadomości * Polityka * Lifestyle * Sport * Wideo * Autorzy * Edycja: POLSKA * US * UK * DE * IN * JP * MX * NL * SE * SA * SP header-search-button Gospodarka Giełda i waluty Technologia i trendy Biznes Twoje pieniądze Poradnik finansowy Więcej Tylko u nas Business Insider Gospodarka Makroekonomia PREZES BANKU O ZASTĘPOWANIU WIBOR-U NOWYM WSKAŹNIKIEM. "SZUKAMY CZEGOŚ, CO NIE ISTNIEJE" Maciej Rudke 2 czerwca 2022, 7:13. 10 min czytania Udostępnij artykuł Narodowy Bank Polski szacuje koszty dla banków wynikające wakacji kredytowych na 20 mld zł. Jeżeli prognoza ta sprawdzi się, będzie to oznaczało szok dla systemu bankowego, który nie pozostanie bez wpływu na zdolność systemu bankowego do finansowania gospodarki i polskich konsumentów – mówi Joao Bras Jorge, prezes Banku Millennium, w rozmowie z Business Insider Polska. Dodaje, że Rada Polityki Pieniężnej stoi przed dylematem, bo wprawdzie inflacja jest wysoka, ale widać już oznaki spowolnienia gospodarczego. Joao Bras Jorge, prezes Banku Millennium. * Wakacjom kredytowym w formule proponowanej przez rząd brakuje kryterium dochodowego. Na przykład dopuszczenie tylko tych klientów, którzy przeznaczają ponad 50 proc. dochodów na ratę, byłoby krokiem w dobrą stronę * Wysokie stopy procentowe i inflacja wcale nie są takie korzystne dla banków. Wzrosną koszty ryzyka i odpisy kredytowe, branża już zanotowała straty z powodu przeceny obligacji skarbowych * Wzrost stopy referencyjnej do 3-4 proc. byłby dla banków optymalny. Każda kolejna podwyżka to już ból. Problemem jest ich wysokość i tempo wprowadzania. Na drugiej szali jest silne hamowanie gospodarki * Jednak już teraz obserwujemy pewne symptomy spowolnienia gospodarczego. Przed polską gospodarką trudny czas. Obserwujemy opóźnienie rozpoczynania nowych projektów i inwestycji * Nie jest możliwe, aby mieć wysoką stopę referencyjną NBP i oczekiwać dalszych podwyżek oraz jednocześnie niski WIBOR, a co za tym idzie – niskie oprocentowanie kredytów. Szukamy czegoś, co nie istnieje * Zakazanie hipotek ze zmiennym oprocentowaniem nie jest panaceum na wszelkie bolączki. Należy wprowadzić zachęty regulacyjne dla kredytów o stałej stopie * W przypadku depozytów powoli sektor bankowy osiągnie stabilizację i oprocentowanie lokat wyniesie ok. 5 proc. Nowe "antyinflacyjne" obligacje rządowe nie będą wielką konkurencją dla banków * Millennium zamierza zaoferować ugody wszystkim klientom, którzy uczestniczyli w pozwie zbiorowym oddalonym niedawno przez warszawski sąd. Chce zawierać kwartalnie około 2 tys. porozumień z frankowymi klientami * Bank rozważa przystąpienie do programu ugód frankowych według propozycji UKNF. Nadal będzie zawiązywał rezerwy na hipoteki tego typu. Zdaniem prezesa jest w stanie zaabsorbować frankowe straty * Więcej takich informacji znajdziesz na stronie głównej Onet.pl MACIEJ RUDKE, DZIENNIKARZ BUSINESS INSIDER POLSKA: RZĄD PROPONUJE WPROWADZENIE WAKACJI KREDYTOWYCH, KTÓRE W DUŻEJ MIERZE BĘDĄ BARDZO POWSZECHNE, NIE SĄ PLANOWANE OGRANICZENIA NP. DOCHODOWE. CO PAN SĄDZI O TYM ROZWIĄZANIU? Joao Bras Jorge, prezes Banku Millennium: Brakuje w nim kryterium socjalnego. Co to może być? Na przykład procent dochodów, jaki pochłania rata kredytu mieszkaniowego albo określony poziom minimalnych dochodów uprawniających do wzięcia udziału w programie czy wielkość nieruchomości. Nie uczestniczyliśmy w konsultacjach ani dyskusjach poprzedzających opracowanie projektu ustawy. Kiedy ustawa w swoim ostatecznym kształcie zostanie przyjęta, zapoznamy się z interpretacją audytorów. Według oświadczenia Narodowego Banku Polskiego koszt dla systemu bankowego sięgnie poziomu 20 mld zł na przestrzeni dwóch lat. Jeżeli prognoza ta sprawdzi się, będzie to oznaczało szok dla systemu bankowego, który nie pozostanie bez wpływu na zdolność systemu bankowego do finansowania gospodarki i polskich konsumentów. Moje spostrzeżenie jest takie, że program wakacji kredytowych jest ekstremalnie kosztowny dla branży w stosunku do korzyści, jakie przyniesie. Trudno zrozumieć, dlaczego nie wdrażamy wakacji kredytowych na wzór tych, które uczestnicy systemu bankowego wprowadzili w 2020 r. w ramach wsparcia kredytobiorców dotkniętych skutkami COVID-19. Wówczas, dwa lata temu, na początku pandemii, zwrócono się do nas o opracowanie rozwiązań dla firm i klientów indywidualnych, w wyniku czego zaproponowaliśmy możliwość korzystania z wakacji kredytowych, co udało nam się zrobić w sposób wyważony. RATY NIEKTÓRYCH KLIENTÓW OD WRZEŚNIA WZROSŁY JUŻ O 50 PROC., A NAWET 100 PROC. BANKI POWINNY POMAGAĆ OSOBOM MAJĄCYM PROBLEMY Z OBSŁUGĄ HIPOTEK? Istnieje już Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, to dobre narzędzie. Może przydałoby się poluzować kryteria dochodowe w nim obowiązujące, aby skorzystać z jego pomocy mogła większa liczba klientów. W przypadku wakacji kredytowych kryteria socjalne są konieczne – mogłyby one dotyczyć pierwszej grupy, która wciąż nie jest w sytuacji na tyle dramatycznej, by składać wniosek do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, ale zaczyna się borykać z poważnymi problemami. Na przykład wprowadzenie kryterium przeznaczania ponad 50 proc. dochodów na ratę już byłoby krokiem w dobrą stronę. ROSNĄCE STOPY OZNACZAJĄ, ŻE ZYSKI BANKÓW MOCNO SIĘ ZWIĘKSZAJĄ. MOŻE WIĘC BRANŻĘ STAĆ NA POMOC DLA KREDYTOBIORCÓW? Wysokie stopy i inflacja wcale nie są takie korzystne dla banków. Już teraz sektor zanotował wysokie, warte kilka miliardów złotych straty na wycenie obligacji skarbowych z powodu wzrostu stóp. Poza tym wyższe raty oznaczają pogorszenie spłacalności kredytów, a to będzie oznaczać większe odpisy i koszty ryzyka banków. Skutki inflacji widzimy też w rosnących kosztach zatrudnienia i kosztach wszelkich usług oraz towarów. CZYTAJ TAKŻE W BUSINESS INSIDER Tylko u nas Makroekonomia POTRZEBUJEMY REWOLUCJI NA RYNKU KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH. BANKI POWINNY OFEROWAĆ UJEDNOLICONĄ HIPOTEKĘ wtorek 06:34 | Maciej Rudke Makroekonomia WAKACJE KREDYTOWE NIE DLA WSZYSTKICH. BANKI CHCĄ WPROWADZENIA KRYTERIÓW OGRANICZAJĄCYCH DOSTĘPNOŚĆ 25.05.2022 | Maciej Rudke JEDNAK SKALA PRZYROSTU WYNIKU ODSETKOWEGO DZIĘKI PODWYŻKOM STÓP MOŻE SIĘGNĄĆ W TYM ROKU NAWET OKOŁO 20 MLD ZŁ, CZYLI PRAWDOPODOBNIE WIĘCEJ NIŻ UROSNĄ KOSZTY DZIAŁANIA I RYZYKA Z POWODU WZROSTU STÓP I INFLACJI. To się dopiero okaże. Zobaczymy na ile faktycznie pogorszy się spłacalność kredytów. Do tego dochodzi znacznie niższy popyt na kredyty, co już obserwujemy. Jesteśmy blisko rekordowo niskich poziomów pod względem wniosków o hipoteki. Jeśli wszystko dodamy, to korzyści z wyższych stóp nie są dla banków aż tak wysokie. Szczególnie dzięki tym ostatnim podwyżkom. Wzrost stopy referencyjnej do 3-4 proc. byłby dla banków optymalny. Każda kolejna podwyżka to już ból. Ocenia się, że RPP za późno zaczęła podwyżki, startując jednocześnie ze zbyt niskich poziomów. Powinna co najmniej sześć miesięcy wcześniej to zrobić, kilkakrotnie podnosząc stopę referencyjną choćby o 0,25 pkt proc., aby zasygnalizować rozpoczęcie cyklu podwyżek. RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ POPEŁNIŁA BŁĄD, PODNOSZĄC W MAJU STOPY PROCENTOWE? PRZECIEŻ INFLACJA JEST OD PARU MIESIĘCY DWUCYFROWA, W MAJU SIĘGNĘŁA BLISKO 14 PROC. I PROGNOZY ZAKŁADAJĄ, ŻE JESZCZE DŁUGO NIE ODPUŚCI. Moim zdaniem problemem nie są same podwyżki stóp, lecz ich wysokość i tempo wprowadzania. Tak samo, jak w maju 2020 r. ostatnia pandemiczna obniżka stóp o 0,4 pkt proc. do 0,1 proc. była niepotrzebna, bo widać było, że konsumpcja była wciąż na wysokim poziomie nawet pomimo lockdownu, wprowadzono też rządowe tarcze antykryzysowe. Obecnie inflacja wciąż utrzymuje się na wysokich poziomach, przekraczających istotnie cel NBP, jednak już teraz obserwujemy pewne symptomy spowolnienia gospodarczego. Popyt na kredyty hipoteczne jest na najniższym poziomie, popyt na leasing również osłabł, spółki opóźniają wypłatę kredytów inwestycyjnych. W przypadku konsumpcji może nie jest to tak widoczne, bo pomógł napływ 2 mln obywateli Ukrainy, to ma duży wpływ. JAKIE ZAGROŻENIA PAN WIDZI? Przed polską gospodarką trudny czas. Obserwujemy opóźnienie rozpoczynanie nowych projektów i inwestycji przez firmy, które otrzymały już finansowanie i mogłyby ruszyć. Mają obawy dotyczące stabilności warunków, widzą mniejszy popyt na swoje produkty, do tego dochodzą rosnące koszty pracy oraz trudności w utrzymaniu stabilności zatrudnienia. Sytuacja jest inna niż po pandemii, gdy mieliśmy silne odbicie gospodarcze, ludzie mieli pieniądze na konsumpcję i chcieli je wydawać. Widzimy sygnały spowolnienia gospodarczego w USA, Europie i Chinach, wojna w Ukrainie się przedłuża. Pojawia się też ryzyko dużego kryzysu żywnościowego, który może zdestabilizować niektóre kraje bliskowschodnie i afrykańskie. CO Z RYNKIEM PRACY. CZY JEST GOTOWY NA PRZYJĘCIE TAK DUŻEJ LICZBY UKRAIŃCÓW? Uważam, że napływ emigrantów z Ukrainy pomoże złagodzić trudności z niedoborami pracowników, ale nie spowoduje, że Polacy będą mieć trudności ze znalezieniem pracy. To nie są imigranci ekonomiczni. Wśród uchodźców z Ukrainy większość to kobiety i osoby starsze, które dysponują doświadczeniem pracy w wielu branżach, niemniej jednak mamy także w ich przypadku do czynienia z niedopasowaniem strukturalnym do popytu na pracę w Polsce. Niedobór pracowników jest wciąż znaczącym problemem dla polskiej gospodarki. WRACAJĄC DO POMOCY DLA KREDYTOBIORCÓW: RZĄD CHCE, ABY OD POCZĄTKU PRZYSZŁEGO ROKU ZASTĄPIONO WIBOR NOWYM, NIŻSZYM WSKAŹNIKIEM. WIADOMO BYŁO, ŻE ZA PARĘ LAT WIBOR PRZESTANIE BYĆ GŁÓWNĄ STAWKĄ REFERENCYJNĄ, ALE CZY TA ZMIANA MOŻE BYĆ PRZEPROWADZONA W TAK KRÓTKIM CZASIE? WIBOR jest zgodny z wymogami regulacyjnym. Nie jest możliwe, aby mieć wysoką stopę referencyjną NBP i oczekiwać dalszych podwyżek oraz jednocześnie niski WIBOR, a co za tym idzie – niskie oprocentowanie kredytów. Szukamy czegoś, co nie istnieje. Jest możliwe wdrożenie pewnych zmian z początkiem 2023 r., tak jak chce rząd. Wyobrażam sobie, że najpierw możemy wystartować z nowym wskaźnikiem w przypadku nowych umów, a później dokonywać zmian stawki referencyjnej w istniejącym portfelu. W każdym razie zmiana ta powinna zostać dokonana zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi zmiany stóp referencyjnych, BMR, podobnie jak zostało to przeprowadzone podczas zmiany LIBOR-u na SARON w ubiegłym roku. OSTATNIE MIESIĄCE POKAZUJĄ, ŻE SYTUACJA, GDY BLISKO 98 PROC. HIPOTEK ZŁOTOWYCH MA ZMIENNE OPROCENTOWANIE, NIE JEST W PEŁNI KORZYSTNA DLA KLIENTÓW I SAMYCH BANKÓW. CZY POLSKI RYNEK KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH WYMAGA GRUNTOWNEJ REFORMY? Trudno znaleźć idealne rozwiązanie. W przypadku zmiennego oprocentowania klienci narzekają, gdy stopy procentowe rosną. W przypadku stałego oprocentowania będą narzekać, gdy stopy procentowe zaczną spadać. Obie grupy mogą czuć rozżalenie. Zwracam uwagę, że cykle gospodarcze mają to do siebie, że dochody rosną, gdy stopy idą w górę. Dlatego wcześniej sporo mówiłem o wprowadzeniu kryteriów dochodowych w przypadku programów pomocowych. Kredyty ze stałym oprocentowaniem to nie zawsze panaceum. Mogą sprawdzić się w krajach, gdzie rynek pracy jest stabilny, stopa bezrobocia niska i oczekiwania wzrostu dochodów również niewielkie. W Polsce stopy faktycznie rosną, ale wynagrodzenia kredytobiorców również. Zobacz też: Raty Polaków rosną od ponad pół roku. "Katastrofy ze spłacalnością nie będzie" [TYLKO U NAS] ZATEM NIE JEST PAN ZWOLENNIKIEM, TAK JAK NIEKTÓRZY EKSPERCI, WPROWADZENIA ZAKAZU UDZIELANIA HIPOTEK ZMIENNĄ STOPĘ? Jestem liberałem, więc daleki jestem od takich propozycji. W przypadku kredytów frankowych banki zrobiły wszystko, jak należy, zgodnie z prawem i rekomendacjami. Gdyby banki były pozywane za miss-selling czy brak odpowiedniego informowania klientów, poniekąd bym to zrozumiał, ale nie mamy takich spraw (w sprawach frankowych klienci podważają m.in. metodę ustalania kursu w umowach — red.). Proszę sobie wyobrazić, że zakazujemy hipotek ze zmienną stopą, teraz oprocentowanie stałe sięga 7-8 proc., a za dwa lata z powodu spowolnienia gospodarczego dojdzie do głębokiego cięcia stóp procentowych. Jak zareaguje klient? Jeśli jednak uważamy stałą stopę procentową za odpowiednie rozwiązanie, twórzmy zachęty regulacyjne dla stałej stopy, np. dotyczące wymogów kapitałowych czy podatku bankowego. CZEMU BANKI TAK DŁUGO ZWLEKAŁY Z PODWYŻKAMI OPROCENTOWANIA LOKAT? NAWET JEŚLI TERAZ SIĘGAJĄ 5 PROC., TO I TAK SĄ NIŻSZE OD INFLACJI DOBIJAJĄCEJ DO 14 PROC. TO SIĘ NIE PODOBA KLIENTOM. BĘDĄ DALSZE PODWYŻKI? Banki mają sporą nadwyżkę depozytów, w związku z czym nie zabiegają o pozyskanie nowych. Gdy klient przynosi nam depozyt, z drugiej strony bilansu tworzy się bankowi aktywo, od którego naliczany jest stosunkowo wysoki podatek bankowy w wysokości około 0,5 proc. netto. Nie mam wątpliwości, że niskie stawki depozytów są pochodną tego podatku. Ponadto zwykle dostosowanie cen kredytów przebiega szybciej niż depozytów, to naturalne, z tym samym zjawiskiem mieliśmy do czynienia, gdy spadły stopy procentowe. Teraz oferujemy promocyjne lokaty w okolicy 4,5 proc., to niezły poziom. Jednak w żadnym razie oprocentowanie depozytów nie jest zależne od inflacji. Powoli sektor osiągnie stabilizację i oprocentowanie lokat wyniesie około 5 proc., i to bez dodatkowych promocji. To już całkiem solidne dla klientów wynagrodzenie za powierzenie bankom pieniędzy. JAK BARDZO WPROWADZANE PRZEZ RZĄD OBLIGACJE SKARBOWE, INDEKSOWANE STOPĄ REFERENCYJNĄ NBP I SKIEROWANE DO GOSPODARSTW DOMOWYCH, MOGĄ ODEBRAĆ TROCHĘ NADPŁYNNOŚCI Z BANKÓW I SKŁONIĆ JE DO PODWYŻEK STAWEK LOKAT? W pewnym stopniu tak, ale raczej nieznacznym. Zwracam uwagę, że to obligacje długoterminowe, wymaga to więc od klienta zobowiązania na rok czy dwa. W przypadku kont oszczędnościowych klient ma bieżący dostęp do oprocentowanych środków. Polacy nie mają w zwyczaju lokować środków na dłużej niż trzy miesiące. My jako Millennium nie otrzymaliśmy zaproszenia do oferowania tych nowych obligacji. PRZYJĘTA ZOSTAŁA USTAWA, KTÓRA POZWOLI UTWORZYĆ TZW. PRYWATNY IPS. BANKI ZASILĄ GO KWOTĄ 3,5 MLD ZŁ, CO MA – MÓWIĄC W SKRÓCIE – PRZYCZYNIĆ SIĘ DO ZWIĘKSZENIA BEZPIECZEŃSTWA SEKTORA BANKOWEGO. TO DOBRE ROZWIĄZANIE? PRZYSTĄPICIE DO NIEGO? Uważam, że to bardzo dobre rozwiązanie, podnoszące odporność sektora. Chcemy do niego przystąpić. To spory koszt dla banków, więc to trudna decyzja, szczególnie w naszym przypadku, gdy notujemy straty. GDY WPROWADZANO PODATEK BANKOWY ALBO PRÓBOWANO UCHWALIĆ USTAWĘ FRANKOWĄ, NIEKTÓRZY AKCJONARIUSZE ZAPOWIADALI, ŻE ZŁOŻĄ POZWY PRZECIWKO PAŃSTWU. MOGĄ POJAWIĆ SIĘ PODOBNE GŁOSY W PRZYPADKU KOSZTOWNYCH WAKACJI KREDYTOWYCH? Nie spodziewam się tego. Niemniej jednak takie działania zmniejszają zainteresowanie międzynarodowych inwestorów polską gospodarką. W przypadku podatku bankowego problemem była nie jego wysokość, ale fakt, że w przeciwieństwie do innych krajów europejskich pozyskane z niego środki nie trafiały do puli Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, gdzie wzmacniałyby stabilność systemu bankowego. PRZEJDŹMY DO ISTOTNEGO DLA WAS PROBLEMU HIPOTEK FRANKOWYCH. KILKA DNI TEMU SĄD OKRĘGOWY W WARSZAWIE ODDALIŁ POZEW ZBIOROWY KLIENTÓW, OBEJMUJĄCY 3,2 TYS. UMÓW, PRZECIWKO BANKOWI MILLENNIUM W SPRAWIE TYCH KREDYTÓW. TO DOŚĆ ZASKAKUJĄCE BIORĄC POD UWAGĘ, ŻE W POJEDYNCZYCH SPRAWACH BANKI PRZEGRYWAJĄ OKOŁO 90 PROC. SPRAW. CO DALEJ Z POZWEM ZBIOROWYM? Spodziewaliśmy się, że wygramy. Z podstaw prawnych wynikało, że mieliśmy powody do optymizmu. To prawda, że od końca 2019 r. banki przegrywają sprawy sądowe, dlatego uznajemy osiągnięty ostatnio wynik za dobrą dla nas wiadomość. Nie zamierzamy jednak świętować i cieszyć się ze zwycięstwa z powodu oddalenia przez sąd pierwszej instancji powództwa wniesionego przez naszych własnych klientów. Postanowiliśmy, że skontaktujemy się indywidualnie z każdym klientem uczestniczącym w pozwie zbiorowym, który obejmuje 3,2 tys. umów i zaoferujemy najlepsze możliwe rozwiązanie dla obu stron. Jeszcze przed wydaniem wyroku zawarliśmy 293 ugody, co stanowi 9 proc. łącznej liczby umów z pozwu. Pewna część z klientów informowała nas, że woli poczekać z zawarciem ugody do wydania wyroku. Nasza otwartość na tę grupę klientów się nie skończyła: będziemy dążyć do tego, by dla każdego klienta uczestniczącego w pozwie znaleźć polubowne rozwiązanie. JAKIE WARUNKI UGODY IM ZAPROPONUJECIE? JAK BARDZO ROSNĄCY WIBOR, ZWIĘKSZAJĄCY KOSZT PIENIĄDZA W ZŁOTYCH, UTRUDNI ZWIERANIE POROZUMIEŃ I KONWERSJĘ HIPOTEK FRANKOWYCH NA NASZĄ WALUTĘ? Nie proponujemy standardowych, jednolitych dla każdego rozwiązań. Każdy klient ma inne potrzeby: niektórzy chcą zachować możliwie niską ratę po przewalutowaniu, inna grupa chce stałej raty na pięć lat, z kolei inni chcą sprzedać nieruchomość i potrzebują np. zawieszenia rat na kilka miesięcy. W wielu przypadkach kurs konwersji franka szwajcarskiego, na który się umawiamy z klientami, jest w połowie między kursem z dnia udzielenia kredytu i bieżącym kursem. Nie tylko składamy propozycje ugód, ale także słuchamy potrzeb naszych klientów i staramy się na nie reagować. CO Z POZOSTAŁYMI KREDYTOBIORCAMI FRANKOWYMI W MILLENNIUM? OD PONAD ROKU OFERUJECIE UGODY NA BAZIE WŁASNEGO ROZWIĄZANIA. PRZYSTĄPICIE DO PROGRAMU UGÓD W WERSJI ZAPROPONOWANEJ W GRUDNIU 2020 R. PRZEZ URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO? Na razie pozostajemy przy swoim rozwiązaniu, ale nie wykluczamy przystąpienia do programu UKNF. Nasze ugody dają nam bardziej bezpośredni kontakt z klientami, mamy ponad 100 negocjatorów prowadzących rozmowy z kredytobiorcami. Nasze podejście daje nam też więcej elastyczności. Czasami kredytobiorcy potrzebują czasu do namysłu, muszą poznać ofertę i wracają po jakimś czasie. Ugody mają te zalety, że można je zawrzeć od razu i efekt jest natychmiastowy, chociaż korzyść czysto finansowa jest w ich przypadku oczywiście mniejsza niż w razie korzystnego wyroku sądu, natomiast klienci biorą pod uwagę fakt, że osiągnięcie orzeczenia może zająć kilka lat. Podkreślam, że ze wszystkimi klientami posiadającymi u nas kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich chcemy zawrzeć ugody. OD POCZĄTKU 2021 R. DO KOŃCA MARCA 2022 R. UDAŁO WAM SIĘ ZAWRZEĆ 10,7 TYS. DOBROWOLNYCH UGÓD Z FRANKOWICZAMI. TEMPO UDA SIĘ UTRZYMAĆ MIMO ROSNĄCEGO WIBOR-U? Naszym celem jest zawieranie około 2 tys. ugód kwartalnie, czyli podobnie jak dotychczas. To wymaga czasu i rozmów. Rocznie chcielibyśmy mniej więcej osiągnąć 8 tys. porozumień. Teraz mamy około 43 tys. czynnych umów kredytów mieszkaniowych we frankach szwajcarskich. Obserwujemy inne bardzo ciekawe zjawisko: porozumienia zawierane w sytuacji, gdy sprawa już toczy się w sądzie. Wcześniej bywało, że my chcieliśmy ugody, klienci również, ale nie ich prawnicy. Dlatego większy nacisk położyliśmy na kontakt z prawnikami kredytobiorców, chcemy więcej ugód zawierać w sądach. Nie chcemy spraw sądowych, to niekorzystne dla nas z punktu widzenia ryzyka prawnego, ale także dla systemu sądowniczego w kraju, bo jest przeciążony. Wcześniej przygotowywaliśmy propozycję ugody dopiero na posiedzenie sądu w danej sprawie, teraz wysyłamy ją klientowi niezwłocznie po złożeniu przez niego pozwu. Zachęcamy również kancelarie reprezentujące nasz bank do większej otwartości na możliwość zawarcia ugody oraz do podejmowania negocjacji z kancelariami reprezentującymi kredytobiorców. JEDNAK WCIĄŻ WIDAĆ CAŁKIEM SPORY NAPŁYW NOWYCH POZWÓW. W OSTATNICH DWÓCH KWARTAŁACH LICZBA TOCZĄCYCH SIĘ PRZECIW WASZEMU BANKOWI INDYWIDUALNYCH SPRAW FRANKOWYCH ROSŁA PO OKOŁO 1,5 TYS. I NA KONIEC MARCA BYŁO ICH 13,5 TYS. KIEDY TA FALA SIĘ ZMNIEJSZY? Moim zdaniem jeszcze nie osiągnęliśmy momentu, w którym zobaczymy istotne zmniejszenie napływu nowych pozwów z powodu tego, że coraz mniejsza jest liczba klientów potencjalnie mogących pójść do sądu (pozwów zaczęło przybywać od II połowy 2019 r. – red.). Obecnie czynnikiem limitującym napływ pozwów jest ograniczona wydolność sądów. Kolejna fala pozwów sprawiła, że sądy są przygniecione natłokiem spraw, co wpływa na przeciążenie wymiaru sprawiedliwości. Widzimy jednak pewne zmniejszenie zainteresowania nowymi pozwami. Do większego spadku tempa napływu nowych pozwów może dojść już pod koniec tego roku lub w następnym. Dalsza część artykułu pod materiałem video: NA DYNAMIKĘ SPRAW FRANKOWYCH WPŁYNĄĆ MOŻE TAKŻE ROZSTRZYGNIĘCIE TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ DOTYCZĄCE TEGO, CZY PO UNIEWAŻNIENIU UMOWY HIPOTEKI FRANKOWEJ KLIENT ALBO BANK MAJĄ PŁACIĆ ZA UDOSTĘPNIONY KAPITAŁ. PODSTAWĄ DO ZŁOŻENIA ZAPYTANIA PREJUDYCJALNEGO BYŁA SPRAWA WASZEGO KLIENTA. CZEGO OCZEKUJECIE PO TSUE? Spodziewamy się uchwały TSUE w tej sprawie pod koniec tego roku. Jesteśmy pewni swoich argumentów, ale trudno przewidzieć decyzję. Mogę tylko powiedzieć, że dzisiaj kredytobiorcy złotowi mają oprocentowanie hipotek rzędu 7-8 proc. Kredytobiorcy kredytów we frankach szwajcarskich przez ostatnie 16 lat płacili znacznie niższe raty, mimo wzrostu kursu, niż zlotowicze, a jednocześnie sfinansowana kredytem nieruchomość mocno zyskiwała na wartości. Zastosujemy się do wyroku bez względu na to, jaki będzie. Jednak byłoby bardzo niesprawiedliwie, gdyby okazało się, że po unieważnieniu umowy klient musiałby zwrócić tylko kapitał, bez żadnego wynagrodzenia za korzystanie z niego przez ponad 15 lat. Według wyliczeń UKNF taki scenariusz kosztowałby sektor około 100 mld zł, gdyby zastosować go do wszystkich umów. Beneficjentami tego byłaby mała grupa klientów, przy czym na uzyskane przez tę grupę olbrzymie korzyści finansowe złożyłaby się reszta społeczeństwa. To oznaczałoby, że ostatecznie za korzyść małej grupy osób zapłaciliby pozostali klienci polskiego systemu bankowego. Zobacz też: Wakacje kredytowe miały być tylko dla spłacających hipoteki w złotych. Być może załapią się też frankowicze JEDNAK FRANKOWICZOM DOSKWIERA TO, CO ICH CZEKA, CZYLI WYRAŻONY W ZŁOTYCH DŁUG POZOSTAJĄCY DO SPŁATY. Z POWODU UMOCNIENIA FRANKA JEST W NIEKTÓRYCH PRZYPADKACH, NAWET POMIMO KILKUNASTU LAT SPŁACANIA, WIĘKSZY NIŻ W MOMENCIE UDZIELENIA KREDYTU. Oczywiście, ale trzeba mieć świadomość, że istnieją różnice w stopie procentowej poszczególnych walut, które zwykle zmieniają się odwrotnie, niż zachowują się ich notowania. Skoro stopy procentowe we franku były początkowo niższe, należało zakładać, że pod koniec kredytu zapewne jednak wzrosną. Dlatego 20-30 lat płacenia rat we frankach i złotych powinno skutkować podobną sumą. Próba rozwiązania umowy w połowie, tak jak teraz, może oznaczać stratę z powodu wyższego kursu franka. NA KONIEC MARCA MIELIŚCIE BLISKO 3,5 MLD ZŁ REZERW NA RYZYKO PRAWNE HIPOTEK FRANKOWYCH I ICH BUDOWA PRZYCZYNIŁA SIĘ DO STRATY NETTO W SZEŚCIU OSTATNICH KWARTAŁACH. REZERWY TE STANOWIŁY OKOŁO 30 PROC. PORTFELA BRUTTO TYCH KREDYTÓW. ILE JESZCZE TRZEBA ICH UTWORZYĆ, JAKI WSKAŹNIK POKRYCIA BĘDZIE ODPOWIEDNI? Dwa główne czynniki wpływają na wielkość tworzonych rezerw: liczba napływających spraw, obecnych i prognozowanych w przyszłości, oraz wyroki sądów. Nasz model uwzględnia wyniki spraw sądowych toczących się przeciwko uczestnikom systemu bankowego, które ostatnio były niekorzystne dla banków, co oznacza, że osiągnęliśmy poziom, który nie może się znacznie pogorszyć, niemniej jednak będziemy też mieli do czynienia z napływem nowych spraw i oczekiwaniami co do przyszłości. Trudno wskazać odpowiedni wskaźnik pokrycia, sporo zależy m.in. od kursu franka w dniu wydania wyroku. Staramy się utworzyć możliwie największe rezerwy. Jeśli nic się nie zmieni w naszych założeniach, nowo zawiązywane rezerwy z czasem powinny być coraz mniejsze, chociaż nie stanie się to gwałtownie. Jednocześnie nasza działalność biznesowa powinna osiągać coraz lepsze rezultaty, więc straty netto powinny maleć i za jakiś czas wynik netto powinien być dodatni. MILLENNIUM JEST W STANIE PONIEŚĆ KOSZTY ZWIĄZANE Z REZERWAMI FRANKOWYMI BEZ EMISJI AKCJI? Mamy odpowiednie kapitały i współczynniki wypłacalności, jesteśmy w stanie zaabsorbować koszt tego problemu. To oczywiście bardzo frustrujące, gdy pomimo poprawiających się wyników z podstawowej działalności bank notuje spore straty netto: w 2021 r. mieliśmy ponad 1 mld zł zysku bez kosztów frankowych, a te wyniosły ponad 2 mld zł, w tym były rezerwy, odpisy, koszty prawne i koszty negocjacji. BANCO COMERCIAL PORTUGUES MA NIECO PONAD 50 PROC. AKCJI BANKU MILLENNIUM. POZOSTANIE JAKO GŁÓWNY AKCJONARIUSZ? Pracuję w Banku Millennium w Polsce od 16 lat i niemal co roku słyszę, że możemy być wystawieni na sprzedaż. Moim zdaniem nic na to teraz nie wskazuje. BCP nie sprzedało Banku Millennium w czasie kryzysu finansowego, gdy miało największe problemy. Warta 3 mld euro pożyczka od portugalskiego państwa została spłacona, a BCP wysoko ocenia rozwój Polski i nasz rynek. Maciej Rudke, dziennikarz Business Insider Polska Tematy: Bank Millennium Joao Bras Jorge kredyty mieszkaniowe hipoteki wakacje kredytowe Maciej Rudke Maciej Rudke Więcej artykułów tego autora Udostępnij artykuł NAJPOPULARNIEJSZE W BUSINESS INSIDER Finanse RZĄD NIE CHCE ZAOSTRZENIA WARUNKÓW WAKACJI KREDYTOWYCH. TO MILIARDOWE KOSZTY DLA BANKÓW dzisiaj 06:28 Maciej Rudke Makroekonomia WĘGRZY ZNOWU PODNOSZĄ STOPY PROCENTOWE. U NAS PRAWDOPODOBNIE BĘDZIE TO SAMO wtorek 15:05 Maciej Rudke Makroekonomia ŁABĘDZI ŚPIEW POLSKIEJ GOSPODARKI. RYZYKO TECHNICZNEJ RECESJI ISTNIEJE, ALE MOŻLIWE JEST ŁAGODNE LĄDOWANIE wtorek 13:45 Maciej Rudke Makroekonomia DOCHODY GOSPODARSTW DOMOWYCH ROSŁY. JEDNAK UDZIAŁ WYDATKÓW SIĘ ZWIĘKSZYŁ I PODOBNIE MOŻE BYĆ W TYM ROKU wtorek 12:15 Maciej Rudke Makroekonomia "INFLACJA BAZOWA WYMYKA SIĘ SPOD KONTROLI". EKONOMIŚCI PROGNOZUJĄ, CO NAS CZEKA wtorek 11:00 Makroekonomia SILNY WZROST POLSKIEJ GOSPODARKI W I KWARTALE. ZASKAKUJĄCO DUŻE ZWIĘKSZENIE ZAPASÓW wtorek 10:48 Maciej Rudke Makroekonomia INFLACJA ZNOWU MOCNO W GÓRĘ. W MAJU CENY ROSŁY NAJSZYBCIEJ OD 24 LAT wtorek 10:02 Maciej Rudke Makroekonomia POTRZEBUJEMY REWOLUCJI NA RYNKU KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH. BANKI POWINNY OFEROWAĆ UJEDNOLICONĄ HIPOTEKĘ wtorek 06:34 Maciej Rudke Makroekonomia INFLACJA POBIJE 24-LETNI REKORD? EKONOMIŚCI NIE MAJĄ DOBRYCH WIEŚCI wtorek 06:07 Maciej Rudke Twoje pieniądze SZCZEŚNIAK: PROJEKT DOTYCZĄCY WAKACJI KREDYTOWYCH JEST DALECE NIEWYSTARCZAJĄCY niedziela 09:17 PAP Gospodarka NBP PODLICZYŁ KOSZTY WAKACJI KREDYTOWYCH. APELUJE DO RZĄDU, BO SĄ GIGANTYCZNE 26.05.2022 Business Insider Polska Gospodarka TYLE BĘDZIE MOŻNA ZYSKAĆ NA WAKACJACH KREDYTOWYCH 25.05.2022 Busiess Insider Polska Makroekonomia KREDYTODAWCY WEZMĄ NA SIEBIE SPORE KOSZTY WYNIKAJĄCE Z ZAWIESZENIA PŁATNOŚCI RAT. BANKOWCOM SIĘ TO NIE PODOBA 25.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia WAKACJE KREDYTOWE NIE DLA WSZYSTKICH. BANKI CHCĄ WPROWADZENIA KRYTERIÓW OGRANICZAJĄCYCH DOSTĘPNOŚĆ 25.05.2022 Maciej Rudke Twoje pieniądze WAKACJE KREDYTOWE TAKŻE DLA HIPOTEK NA STAŁĄ STOPĘ? KOLEJNY NIEPRECYZYJNY PRZEPIS RZĄDU 24.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia DEFICYT BUDŻETOWY W 2021 R. NIŻSZY NIŻ ZAKŁADANY 24.05.2022 Business Insider Polska, PAP Makroekonomia WYGASA AKTYWNOŚĆ PRZEMYSŁOWA I USŁUGOWA W EUROPIE. KIEPSKIE DANE Z WIELKIEJ BRYTANII 24.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia PREMIER CHWALI SIĘ UNIKALNYM MODELEM PRZYCIĄGAJĄCYM INWESTORÓW. POLSKA W UNIJNYM OGONIE W ZAKRESIE INWESTYCJI 24.05.2022 Business Insider Polska Twoje pieniądze ZBLIŻAJĄ SIĘ PODWYŻKI STÓP PROCENTOWYCH W STREFIE EURO. PODNIOSĄ RATY TAKŻE POLSKIM KLIENTOM 24.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia STOPY PROCENTOWE RECEPTĄ NA INFLACJĘ? NOBLISTA MA ODMIENNIE ZDANIE 23.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia ROSYJSKA GOSPODARKA MOŻE SKURCZYĆ SIĘ W TYM ROKU O 30 PROC. WCIĄŻ JEDNAK UTRZYMUJE PEWIEN WAŻNY ATUT 23.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia SZEFOWA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO ZAPOWIADA PODWYŻKI STÓP. JEJ SŁOWA UMOCNIŁY EURO WOBEC DOLARA 23.05.2022 Business Insider Polska Twoje pieniądze WAKACJE KREDYTOWE. PATKOWSKI MÓWI, ŻE BĘDZIE WAŻNY WARUNEK 23.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia RYNEK MIESZKANIOWY HAMUJE. SPADA LICZBA POZWOLEŃ NA BUDOWĘ I ROZPOCZYNANYCH KONSTRUKCJI 23.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia "GOSPODARKA ZACZĘŁA TRACIĆ IMPET". NAJNOWSZE DANE O PRODUKCJI BUDOWLANEJ 23.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia WYSTRZAŁ SPRZEDAŻY DETALICZNEJ. TAK WYSOKIEGO WYNIKU MOŻEMY JUŻ DŁUGO NIE ZOBACZYĆ 23.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia PŁACE GONIĄ INFLACJĘ, INFLACJA PŁACE. OPANOWANIE TEGO PROCESU BĘDZIE BOLESNE 23.05.2022 Bartek Godusławski Finanse WAKACJE KREDYTOWE MIAŁY BYĆ TYLKO DLA SPŁACAJĄCYCH HIPOTEKI W ZŁOTYCH. BYĆ MOŻE ZAŁAPIĄ SIĘ TEŻ FRANKOWICZE 22.05.2022 Maciej Rudke Wiadomości PIĄTKA NA WEEKEND. RECESJA I INFLACJA, CZYLI RZĄD ROBI WSZYSTKO, ABY IMPREZA TRWAŁA 21.05.2022 Bartek Godusławski, Rafał Hirsch Makroekonomia RECESJA W POLSCE NIEWYKLUCZONA. NAWET JEŚLI NADEJDZIE, NIE ZASZKODZI MOCNO RYNKOWI PRACY 21.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia SZEF NIEMIECKIEGO INSTYTUTU: PO WOJNIE POWINNIŚMY SPROWADZAĆ GAZ Z ROSJI 20.05.2022 Grzegorz Kowalczyk Finanse WICEPREZES PKO BP: WZROST RAT KREDYTÓW KLIENCI ODCZUJĄ ZA DWA, TRZY MIESIĄCE 19.05.2022 Gospodarka REWOLUCJA W HIPOTEKACH. STAŁA STOPA JUŻ WYPARŁA ZMIENNĄ 19.05.2022 PAP Makroekonomia AFRYKA ZAMIAST GAZPROMU. TAM DYNAMICZNIE ROŚNIE WYDOBYCIE GAZU 19.05.2022 Bartek Godusławski Finanse WAKACJE KREDYTOWE Z HACZYKIEM. DOTYCZĄ TYLKO JEDNEJ UMOWY 18.05.2022 PAP Makroekonomia DUŻA GOSPODARKA JUŻ ZACZYNA SIĘ ZWIJAĆ 18.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia UMOWA BARTEROWA — WSZYSTKO, CO MUSISZ WIEDZIEĆ 17.05.2022 Business Insider Polska Twoje pieniądze WAKACJE KREDYTOWE PRZYJĘTE PRZEZ RZĄD. WIADOMO, KTO Z NICH SKORZYSTA 17.05.2022 Business Insider Polska, PAP Makroekonomia POLSKA GOSPODARKA UTRZYMUJE SILNY IMPET. NOWE DANE SKŁANIAJĄ EKONOMISTÓW DO PODWYŻEK PROGNOZ WZROSTU PKB 17.05.2022 Maciej Rudke Makroekonomia SŁABSZE DANE O POLSKIM BILANSIE HANDLU ZAGRANICZNEGO. WIDAĆ SKUTKI WOJNY 17.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia "WYSOKA INFLACJA MOŻE POTRWAĆ". PREMIER O TYM, CO DALEJ Z TARCZAMI 17.05.2022 Busines Insider Polska Makroekonomia POLSKA GOSPODARKA MOCNO ROZPOCZĘŁA ROK. WZROST PKB W I KWARTALE WYŻSZY OD OCZEKIWAŃ, ALE NADCHODZI HAMOWANIE 17.05.2022 Maciej Rudke Finanse ZAMOŻNI KLIENCI MAJĄ PLAN NA WAKACJE KREDYTOWE. DZIĘKI NIEMU ZAOSZCZĘDZĄ NA PŁACONYCH RATACH 17.05.2022 Maciej Rudke Gospodarka PROF. LESZEK PAWŁOWICZ O PUŁAPCE POLSKICH HIPOTEK: NIE POWINNO SIĘ OFEROWAĆ KREDYTÓW NA STOPĘ ZMIENNĄ. TO PRODUKT SPEKULACYJNY 17.05.2022 Mikołaj Kunica Twoje pieniądze BLIŻEJ WSPARCIA DLA SPŁACAJĄCYCH KREDYTY. KOMITET STAŁY RADY MINISTRÓW ZAAKCEPTOWAŁ PROJEKT USTAWY 16.05.2022 PAP Wiadomości WSPARCIE DLA KREDYTOBIORCÓW CORAZ BLIŻEJ. WIADOMO, KIEDY SPRAWĄ ZAJMIE SIĘ RZĄD 16.05.2022 Business Insider Polska Makroekonomia POLSKA GOSPODARKA JEST W NAJTRUDNIEJSZYM MOMENCIE OD WIELU LAT. GROZI NAM NAJGORSZY SCENARIUSZ [ANALIZA] 16.05.2022 Bartek Godusławski Makroekonomia BILL GATES OSTRZEGA PRZED RECESJĄ. "ISTNIEJĄ MOCNE ARGUMENTY" 15.05.2022 Insider Copyright © (treści) 2021 Ringier Axel Springer Polska sp. z o.o. Reklama Regulamin Kontakt Archiwum tekstów Polityka prywatności US UK DE IN JP MX NL SE SA SP Szanowna Użytkowniczko, Szanowny Użytkowniku Zanim klikniesz którykolwiek przycisk prosimy o przeczytanie do końca tej informacji – dotyczy ona Twoich danych osobowych. Klikając „Przejdź do serwisu” udzielasz zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych dotyczących Twojej aktywności w Internecie (np. identyfikatory urządzenia, adres IP) przez nas - czyli Ringier Axel Springer Polska sp. z o.o. (RASP), Zaufanych Partnerów IAB i innych Zaufanych Partnerów w celach marketingowych (w tym automatycznej personalizacji reklam i dokonywania pomiarów), w celu dostosowania dostarczanych treści oraz w pozostałych celach podanych poniżej. Szczegółowy opis celów i zakresu przetwarzanych danych znajdziesz tutaj - obejmują one (klasyfikacja wg IAB Europe) m.in.: wybór podstawowych reklam; tworzenie profilu spersonalizowanych reklam; wybór spersonalizowanych reklam; tworzenia profilu spersonalizowanych treści; wybór spersonalizowanych treści; pomiar wydajności reklam; pomiar wydajności treści; stosowanie badań rynkowych w celu generowania opinii odbiorców; opracowywanie i ulepszanie produktów oraz funkcje specjalne takie jak: użycie dokładnych danych geolokalizacyjnych i aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji. Zgoda jest dobrowolna. Możesz jej odmówić lub ograniczyć jej zakres klikając w „Ustawienia zaawansowane”. RASP albo inny podmiot z Grupy RAS Polska jako dostawca usług internetowych, z których korzystasz oraz niektórzy z Zaufanych Partnerów IAB i innych Zaufanych Partnerów przetwarzają Twoje dane podane powyżej oraz dane z Twoich kont w tych usługach w niektórych z ww. celów w oparciu o prawnie uzasadniony interes tych podmiotów. Przetwarzanie to nie wymaga zgody z Twojej strony, ale możesz mu się w każdej chwili sprzeciwić. Twoje prawa: Udzieloną zgodę możesz wycofać. Możesz żądać dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, przeniesienia danych, wyrazić sprzeciw wobec ich przetwarzania i wnieść skargę do Prezesa U.O.D.O. Informacje o celach przetwarzania danych znajdziesz w „Ustawieniach zaawansowanych”, a szczegółową informację o przetwarzaniu Twoich danych znajdzie w naszej polityce prywatności. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza też zgodę na umieszczanie znaczników internetowych (cookies itp.) na Twoich urządzeniach i odczytywanie ich (przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich) przez podmioty z Grupy RAS Polska oraz przez Zaufanych Partnerów IAB i innych Zaufanych Partnerów. Zgody tej możesz odmówić lub ją ograniczyć poprzez zmianę ustawień przeglądarki (szczegółowe informacje znajdziesz tutaj). Ustawienia zaawansowanePrzejdź do serwisu Save and CloseZmień swoje ustawienia prywatności klikająctutaj