www.nrc.nl Open in urlscan Pro
46.22.183.139  Public Scan

Submitted URL: http://www.kranten.com/a/24022162/170127/
Effective URL: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/02/09/alleen-veeltaligheid-kan-het-frans-in-de-eu-redden-a4086200
Submission: On February 16 via api from BE — Scanned from NL

Form analysis 3 forms found in the DOM

Name: searchformGET /search/

<form name="searchform" action="/search/" method="get" class="header__search__form">
  <input type="text" name="q" class="header__search__input" placeholder="Zoekterm" autocomplete="off" data-search-input="">
  <button class="header__search__button header__search__button--submit" title="Zoeken">
    <svg width="16" height="32" preserveAspectRatio="xMidYMid meet">
      <use xlink:href="#header-icon--search"></use>
    </svg>
  </button>
  <button type="button" class="header__search__button header__search__button--close" data-toggle="search-bar" title="Sluiten">
    <svg width="16" height="32" preserveAspectRatio="xMidYMid meet">
      <use xlink:href="#header-icon--close"></use>
    </svg>
  </button>
</form>

POST /newsletters/inline-subscribe

<form method="post" target="_top" action="/newsletters/inline-subscribe" data-newsletter-name="NRC Europa">
  <input type="hidden" name="return_to" value="http://www.nrc.nl/nieuws/2022/02/09/alleen-veeltaligheid-kan-het-frans-in-de-eu-redden-a4086200#msg=subscribed-via-inline-form">
  <input type="hidden" name="OPTIN" value="nrceuropa">
  <input type="hidden" name="SUBSCRIBE_SOURCE" value="belowarticlesignup">
  <input type="email" name="MAIL" placeholder="Jouw e-mailadres" title="Vul je e-mailadres in" autocorrect="off" autocapitalize="off" required="">
  <button data-track-subscribe-type="nieuwsbrieven" data-track-subscribe-action="inschrijven" data-track-subscribe-name="nrceuropa">Inschrijven</button>
</form>

POST /contact/

<form data-feedback-form="" id="feedbackform" class="feedback-form feedback-form--below-article" action="/contact/" method="post">
  <input type="text" name="nrcform_man_or_bot" class="honing" placeholder="Niet invullen, alleen voor bots" title="Alleen voor bots">
  <input type="hidden" name="nrcform_article_id" value="4086200">
  <header class="feedback-form__header">
    <a class="feedback-form__header__close" href="#" data-toggle="feedbackform">
<svg height="16" width="16" viewBox="0 0 256 256"><path stroke-linecap="round" stroke-width="36" d="M50,50L206,206M50,206L206,50"></path></svg>			</a>
    <h3 class="feedback-form__header__title"> Opmerkingen? Mail ons </h3>
    <p class="feedback-form__header__intro"> Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook
      <a href="/anonieme-tips/">anoniem een tip geven</a>. </p>
  </header>
  <div class="feedback-form__main">
    <fieldset class="bestemming">
      <label for="nrcform_destination">Betreft:</label>
      <fieldset class="radio-list">
        <label class="radio-wrapper">
          <input type="radio" name="nrcform_destination" value="Taalfout of feitelijke onjuistheid" required=""> Taalfout of feitelijke onjuistheid </label>
        <label class="radio-wrapper">
          <input type="radio" name="nrcform_destination" value="Opmerking over het artikel" required=""> Opmerking over het artikel </label>
      </fieldset>
    </fieldset>
    <fieldset class="reactie">
      <div>
        <label for="content">Bericht:</label>
        <textarea name="nrcform_message" id="content" cols="50" rows="7" title="Schrijf hier uw tip of opmerking" required=""></textarea>
      </div>
    </fieldset>
    <fieldset class="author_name">
      <label for="author_name">Naam:</label>
      <input class="field" type="text" id="author_name" name="nrcform_name" autocapitalize="off" autocorrect="off" title="Vul hier je naam in" required="">
    </fieldset>
    <fieldset class="author_email">
      <label for="author_email">E-mailadres:</label>
      <input class="field" type="email" id="author_email" name="nrcform_email" autocapitalize="off" autocorrect="off" title="Vul hier je e-mailadres in" required="">
    </fieldset>
    <fieldset class="author_city">
      <label for="author_city">Woonplaats:</label>
      <input class="field" type="city" id="author_city" name="nrcform_city" autocapitalize="off" autocorrect="off" title="Vul hier je woonplaats in">
    </fieldset>
    <input type="hidden" id="cdest" name="nrcform_cdest">
    <fieldset>
      <label></label>
      <div>
        <button class="feedback-form__submit-button" data-feedback-submit-button="" data-label-orig="Verzenden" data-label-sending="Uw bericht wordt verzonden..." data-label-sent="Uw bericht is verzonden" type="submit"
          name="feedbacksubmit">Verzenden</button>
      </div>
    </fieldset>
    <fieldset class="feedback-form__result-msg-holder">
      <p class="feedback-form__result-msg" data-feedback-result-msg=""></p>
    </fieldset>
  </div>
  <input type="hidden" name="returnmode" value="json">
</form>

Text Content

Sluit menu
 * Binnenland
 * Buitenland
 * Economie
 * Den Haag
 * Cultuur
 * Wetenschap
 * Sport
 * Opinie
 * Columnisten
 * Tech en Media
 * Boeken
 * Leven
 * In Beeld
 * Carrière
 * Klimaat
 * Recht
 * Podcast
 * Archief
 * Luister naar
 * Commentaar
 * Ombudsman
 * Puzzels
 * Magazine
 * Service
 * Webwinkel
 * Familieberichten
 * Over NRC


SERVICE

 * Bezorgservice
 * Onderbrekingsservice
 * Verhuisservice
 * Mijn gegevens
 * Mijn abonnementen
 * FAQ Digitaal Lezen
 * Nieuwsbrieven
 * Veelgestelde vragen
 * Mijn leeslijst
 * Digitale krant
 * Wachtwoord vergeten

Menu NRC
Mijn nieuws Podcasts Digitale krant


Mijn NRC Terug

Lees meer
Inloggen Mijn nieuws Mijn leeslijst Mijn geschiedenis Digitale krant

Volgonderwerpen Nieuwsbrieven

Ik ben abonnee Neem een abonnement

Instellingen Weergaveopties Uitloggen


HOE KUNT U ONS BEREIKEN?

Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.

Service
Privacy-instellingen Notificaties Abonnement delen Gedeeld abonnement
Lichte weergave Donkere weergave Volg instellingen van mijn apparaat (licht)
Bezorgservice Vakantieservice Verhuisservice Mijn gegevens Mijn abonnementen FAQ
Digitaal Lezen Veelgestelde vragen Wachtwoord vergeten




OPINIE

Terug naar de krant Lijst

Onze journalistiek is ons product. U bent dat niet. Daarom verkopen we uw
persoonsgegevens niet. Nooit. Aan niemand. Lees meer over ons privacybeleid.

Sluiten

Sluiten
Inloggen


N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

 * Luuk van Middelaar

9 februari 2022
Leestijd 2 minuten

 * Opslaan in leeslijst
 * Download als pdf




ALLEEN VEELTALIGHEID KAN HET FRANS IN DE EU REDDEN

 * Luuk van Middelaar

9 februari 2022
Leestijd 2 minuten


Terwijl het onderhoud in Moskou nog gaande was, circuleerde al wel een foto. We
zagen een immense ovalen tafel met Poetin en Macron elk aan één verre kant in
een verder lege Kremlinzaal. Geen minister of adviseur mocht dit Covid-proof
tête-à-tête verstoren. Toch moeten wel twee tolken aanwezig zijn geweest: buiten
beeld maar onmisbaar. Diplomatie is in Europa ook altijd vertaling.

Op de persconferentie nadien spraken beide presidenten hun landstaal. Logisch
voor Poetin, staand voor vier Russische vlaggen. Maar gold datzelfde voor zijn
gast, met twee Franse én twee EU-vlaggen achter zich en sprekend (ook in de
ervaring van de gastheer) namens Frankrijk en Europa? Had Macron niet deels
Engels kunnen spreken, omwille van zijn Europa-brede publiek?

Maandagavond niet, maar zulke vragen gaan komen. De gevoeligheid ervoor neemt
toe. Kort voor de Kremlintrip werd op Twitter druk gekissebist tussen Franse
diplomaten en journalisten van Brits-Amerikaanse media over de Engelse vertaling
van sleuteltermen uit een interview dat Macron aan Le Journal du Dimanche had
gegeven – ging hij nu wel of geen concessies doen?

Terwijl zijn baas op weg naar Moskou was, haalde een Franse minister op een
conferentie over veeltaligheid uit naar het ‘globish’. Jean-Baptiste Lemoyne,
belast met Toerisme en Francofonie, noemde zulk pover internationaal Engels „de
taal van niemand die aan allen wordt opgelegd”, met een „woordenschat van 300
woorden… die dom maakt”. Dit half jaar biedt het EU-Raadsvoorzitterschap aan
Parijs behalve een fijne diplomatieke rol voor de president ook de kans in de
bres te springen voor een zaak waarover in Nederland eerder meewarig wordt
gedaan: de positie van het Frans binnen de Unie.

Die positie verzwakt rap. Hoe meer lidstaten, hoe meer Engels, zo blijkt sinds
25 jaar. Brexit keert de trend niet. Het vertrek van de Britten maakt de
situatie eerlijker. Nu hebben nog maar zo’n 5 van de 450 miljoen EU-burgers het
privilege van Engels als moedertaal. De EU-instellingen worden steeds
Engelstaliger, aldus een lijvig Frans rapport vorig najaar. Ook naar het publiek
toe. Terwijl de woordvaardige Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker
(2014-2019) de drie grote talen graag mocht jongleren, communiceert zijn
(Duitse) opvolgster Ursula von der Leyen, die het Frans prima beheerst, vrijwel
uitsluitend in het Engels.

Gelijkheid van de nationale talen is de Europese grondnorm. EU-verdragen en
wetgeving worden gepubliceerd en zijn geldig in de 24 officiële talen. Ook
Europarlementariërs spreken meest hun eigen taal, dankzij een grote
tolkendienst. Maar intern en extern in de EU alles in alle talen vertalen, van
interne werkdocumenten tot tweets, blijkt praktisch onmogelijk en financieel
onhoudbaar. Dus is het schipperen.

Drie modellen zijn er voor een veeltalige democratische ruimte, zo leerde ik van
filosoof Philippe Van Parijs, auteur van Linguistic Justice. Ten eerste: één
verplicht te leren lingua franca, dus tweetaligheid voor alle burgers (behalve
voor wie dit tevens de moedertaal is). In de praktijk: Engels als het nieuwe
Latijn. Ten tweede: vertalingen en vertolkingen tussen een setje hoofdtalen én
het leren van ten minste een ervan door burgers wier moedertaal er niet bij zit.
Dit lijkt op hoe Engels, Frans en Duits in de Commissie de status van ‘werktaal’
hebben; ook de VN kent zoiets. Derde model: vertalingen en vertolkingen tussen
alle officiële talen. Deze optie, voorlopig buiten bereik, wint wel aan
plausibiliteit dankzij nieuwe technologie – spraakcomputers, vertaalprogramma’s
en AI.

Het Frans verliest de status van mondiale en Europese lingua franca (behalve in
Afrika, waar over één generatie zeker acht op tien Franstaligen ter wereld
leven). Daar zit de pijn: model twee is kapot. Van de weeromstuit mikt Parijs
binnen de EU op veeltaligheid: ruimhartiger gebruik van de niet-Engelse talen.
Toch schuurt dat. Het Frans legt het af tegen het Engels, maar ziet zichzelf
natuurlijk niet in dezelfde liga spelen als Litouws of Portugees. Bovendien
kunnen ook de voordelen van nieuwe technologie in hun tegendeel omslaan. Wat als
het lezen en begrijpen van anderstaligen dankzij AI zo simpel wordt, dat vrijwel
niemand meer een vreemde taal wil leren?

Beter kunnen de Fransen de politieke, economische en wetenschappelijke
dominantie van het Engels aanvaarden. En tegelijk méér energie stoppen in
onderwijs in een tweede Europese vreemde taal, thuis en in de rest van de EU.
Dan hebben we én Engels voor de Unie-wijde communicatie én (afhankelijk van land
of school) Duits, Italiaans of Zweeds voor het gesprek met de buren, de ervaring
van een ander wereldbeeld, de rijkdom van de literatuur. Communicators en
culturele bruggenbouwers: de Unie heeft beide nodig.

Luuk van Middelaar is politiek filosoof en historicus.

Nieuwsbrief NRC Europa

Onze EU-correspondenten over belangrijke voorstellen tot relletjes uit de
wandelgangen

Inschrijven
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 9 februari 2022
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC in de ochtend van 9 februari
2022
Leeslijst Artikel delen
Mail de redactie Volgonderwerpen



OPMERKINGEN? MAIL ONS

Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke
onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
U kunt ons ook anoniem een tip geven.

Betreft: Taalfout of feitelijke onjuistheid Opmerking over het artikel
Bericht:
Naam: E-mailadres: Woonplaats:
Verzenden



Opslaan in leeslijst
Toevoegen aan
+ verzameling



EUROPESE UNIE

We volgen het nieuws uit Brussel op de voet.

Volgen
Voorbeeld


LUUK VAN MIDDELAAR

Luuk van Middelaar is politiek filosoof.

Volgen
Voorbeeld
 1. 
 2. 



COLUMN

LUUK VAN MIDDELAAR

COLUMN LUUK VAN MIDDELAAR


OORLOGSSTEMMING LEIDT TOT BLIKVERNAUWING

De oorlog gaat nog even niet door. Een deel van de Russische troepen aan de
grens met Oekraïne mag de kazernes weer in.

COLUMN LUUK VAN MIDDELAAR


WAT JOHNSON OPBREEKT IS EEN GEBREK AAN KARAKTER

Geweldig politiek theater in het Britse Lagerhuis maandagmiddag, zag Luuk van
Middelaar. Boris Johnson lag onder vuur vanwege de lockdownfeestjes in Downing
Street 10, waarvan hij er zeker twee bijwoonde.

COLUMN LUUK VAN MIDDELAAR


OEKRAÏNE EEN TIJD NEUTRAAL, ZO SCHOKKEND IS DAT NIET

Zou het zo schokkend zijn om Oekraïne voor dertig jaar een neutrale status te
geven? Is dat niet hoe Oostenrijk, Zweden en Finland – toen de grenslanden
tussen NAVO en Kremlin – de Koude Oorlog doorkwamen?
Meer Luuk van Middelaar



LEES OOK DEZE ARTIKELEN



 * Over NRC
 * Over ons
 * Werken bij
 * Auteursrecht
 * Privacy
 * Leverings­voorwaarden
 * NRC-Code
 * Onze app
 * Archief

 * Mijn NRC
 * Neem een abonnement
 * Inloggen
 * Account aanmaken
 * Digitale krant
 * Mijn leeslijst
 * Mijn abonnementen
 * Service & bezorging
 * Nieuwsbrieven

 * Contact
 * Redactie
 * Opinieredactie
 * De ombudsman
 * Colofon
 * AdSales
 * Klantenservice
 * Familieberichten

 * NRC Websites
 * NRC Media
 * NRC Carrière
 * NRC Live
 * NRC Webwinkel
 * NRC Lezersfonds