www.sinterklaasmaastricht.nl Open in urlscan Pro
185.135.241.84  Public Scan

Submitted URL: https://sinterklaasmaastricht.nl/
Effective URL: https://www.sinterklaasmaastricht.nl/
Submission: On August 09 via api from US — Scanned from NL

Form analysis 1 forms found in the DOM

POST /#wpcf7-f432-o1

<form action="/#wpcf7-f432-o1" method="post" class="wpcf7-form init" aria-label="Contactformulier" novalidate="novalidate" data-status="init">
  <div style="display: none;">
    <input type="hidden" name="_wpcf7" value="432">
    <input type="hidden" name="_wpcf7_version" value="5.9.8">
    <input type="hidden" name="_wpcf7_locale" value="nl_NL">
    <input type="hidden" name="_wpcf7_unit_tag" value="wpcf7-f432-o1">
    <input type="hidden" name="_wpcf7_container_post" value="0">
    <input type="hidden" name="_wpcf7_posted_data_hash" value="">
    <input type="hidden" name="_wpcf7_recaptcha_response"
      value="03AFcWeA4RcKXknCs2RCoNMJ4jZTmYTSEPIZaRSDu8xe8SCbl-zPEcXuRXI7TVudd1O5o8o269ez808VKst2L9HbjBwdSHpoS6SWIX_mWGH9uPStQyvD2VQeS-t8F_JiH9O9yJAmKiNSFMPiepKX_Y1xt99z3nNvLp3tspJi_0nwrZGxWk84Mjetg0FUaz3Y79s1Hu3qAWeE3PjrpPQ9NqCqVgIBmZabfmGi7gu2Ek5RH1IHHGQS8l7cYFQJJtBnh061GqSvCIkfhp93fMg5ftSTPgjK6kpBcbPzSwWqsphWQL2p05LuElSz2ZqmLvtHWILecUk-gXA31NssTE069bI6MA2fh9_SH-o1kLJIB1aNRqwZkj6VXLSyFVqu8xAT4zfLB6nW1Pt21tDOI3V2mIyykuP7RFqFbaiJiclJBEvzPEUBZaoUCO8jGyCLouCdcBJFYRGR27IGfYK3Q-OgEY7okcwao3gifi9nUcdqd2GDxyGubUxzCZhlG9vGAOiGP2wytS6_OKR7ohTveNc4cfHHeMXXZQBFCav1L0K0ZYR9EQqDkKz9VJJdsL4JtUkwkK5Y83QomG7fYJu1yBDdZm9TWO_4jJZrjYjvf_0LDbcx2bhe81EMmafP_uSNV6DzUcFD9OGBL7RqZ_IlEVq02uXiAqoN6BnttFjh4eLaxQm8EC7MSygMOJxFcrivRoYPdINzouKzp4nam37Kp6mibCj6_NcKCntdHfRASbXn4s_tVegwC1ify1FgEZOqLpFGok3tNFlY7gQcYWy1ZLAGNxqN07YRnLqWQlUDXQfP_xOxrMNTbYJ_1TrI7uWeouFypkK6f2P1op-s5ZVY9zvyG2VkysemedMO9tRXTNaEMPMStIasa4trUf6L4">
  </div>
  <p><span class="wpcf7-form-control-wrap" data-name="your-name"><input size="40" maxlength="400" class="wpcf7-form-control wpcf7-text wpcf7-validates-as-required" aria-required="true" aria-invalid="false" placeholder="Uw naam" value="" type="text"
        name="your-name"></span>
  </p>
  <p><span class="wpcf7-form-control-wrap" data-name="your-email"><input size="40" maxlength="400" class="wpcf7-form-control wpcf7-email wpcf7-validates-as-required wpcf7-text wpcf7-validates-as-email" aria-required="true" aria-invalid="false"
        placeholder="Uw e-mailadres" value="" type="email" name="your-email"></span>
  </p>
  <p><span class="wpcf7-form-control-wrap" data-name="tel-814"><input size="40" maxlength="400" class="wpcf7-form-control wpcf7-tel wpcf7-validates-as-required wpcf7-text wpcf7-validates-as-tel" aria-required="true" aria-invalid="false"
        placeholder="Uw telefoonnummer" value="" type="tel" name="tel-814"></span>
  </p>
  <p><span class="wpcf7-form-control-wrap" data-name="your-subject"><input size="40" maxlength="400" class="wpcf7-form-control wpcf7-text" aria-invalid="false" placeholder="Het onderwerp" value="" type="text" name="your-subject"></span>
  </p>
  <p><span class="wpcf7-form-control-wrap" data-name="your-message"><textarea cols="40" rows="10" maxlength="2000" class="wpcf7-form-control wpcf7-textarea" aria-invalid="false" placeholder="Uw vraag/bericht" name="your-message"></textarea></span>
  </p>
  <p><input class="wpcf7-form-control wpcf7-submit has-spinner" type="submit" value="Verzenden"><span class="wpcf7-spinner"></span>
  </p>
  <p style="display: none !important;" class="akismet-fields-container" data-prefix="_wpcf7_ak_"><label>Δ<textarea name="_wpcf7_ak_hp_textarea" cols="45" rows="8" maxlength="100"></textarea></label><input type="hidden" id="ak_js_1"
      name="_wpcf7_ak_js" value="1723217614870">
    <script>
      document.getElementById("ak_js_1").setAttribute("value", (new Date()).getTime());
    </script>
  </p><input type="hidden" class="wpcf7-pum" value="{&quot;closepopup&quot;:false,&quot;closedelay&quot;:0,&quot;openpopup&quot;:false,&quot;openpopup_id&quot;:0}">
  <div class="wpcf7-response-output" aria-hidden="true"></div>
</form>

Text Content

Ga naar de inhoud


SINTERKLAAS MAASTRICHT

De enige echte Sinterklaas met de echte pieten.

Menu
 * Sinterklaas Maastricht
 * Recensie schrijven
 * Recensies lezen
 * Wie zijn wij
 * Geschiedenis
 * Contact

Naar beneden scrollen naar inhoud


SINTERKLAAS MAASTRICHT


WELKOM OP DE ENIGE ECHTE WEBSITE VAN SINTERKLAAS MAASTRICHT

De dagen worden korter, buiten is het guur en koud. Binnen is het behaaglijk
warm. Op tafel staat de warme chocolademelk en schaaltjes met pepernoten.
Zachtjes klinken liedjes van Sinterklaas uit de speakers.
De kinderen zijn al een tijdje bezig met het feest van Sinterklaas. De
schoentjes zijn gezet met tekeningen voor Sint en Piet, brood, wortelen en een
bakje water  voor het paard. De liedjes worden uit volle borst meegezongen.
Dan wordt er op het raam geklopt en verschijnt het lachende gezicht van Zwarte
Piet voor her raam. Even later vliegt het snoep over de vloer en komen
Sinterklaas met de zwarte Pieten binnen. Voor iedereen is er een vriendelijk
woordje en de kinderen komen allen uitgebreid bij de Sint aan bod.
Dat is een van de scenario’s dat u kan mee maken, als u een afspraak maakt met
Sinterklaas en zwarte Piet.  Wij doen ons uiterste best om het bezoek geheel aan
uw wensen te laten voldoen.  Als U met ons contact opneemt, bespreken wij het
hele bezoek uitgebreid, waardoor noch de Sint, noch U voor verrassingen komen te
staan. Eén ding is zeker: Wij zijn pas tevreden als U dat ook bent.

Maanden
0
3
Weken
0
0
Dagen
0
6
Uren
1
1
8
8
Minuten
2
6
Seconden
1
1
8
9




 * 
 * 
 * 
 * 
 * 
 * 
 * 
 * 
 * 
 * 
 * 

 * <
 * >


WIE ZIJN WIJ

Wij zijn een groep mannen, vrouwen en grote kinderen afkomstig uit Maastricht en
uit diverse geledingen van de maatschappij.
Wij hebben een aantal dingen gemeen. Wij houden van plezier, gezelligheid en
kinderen.

Een aantal jaren geleden kwamen we –per toeval- in aanraking met het feest van
Sinterklaas en zwarte Piet. Hier haalden wij zoveel energie en plezier uit, dat
we nu ieder jaar reikhalzend uitkijken naar de periode wanneer de Sint koers
kiest naar Nederland. Ieder vanuit zijn eigen specialiteit draagt bij aan het
product wat we nu neer zetten.
Wat een plezier beleven we aan die lieve gezichtjes, grote verbaasde, vragende,
maar ook dankbare ogen.
Lachen om de heerlijke kinderlogica! Maar ook onze passie om elk kind vertrouwd
te maken met Sinterklaas en zwarte Piet.

De vergoedingen die wij voor onze bezoeken ontvangen investeren wij in onze
(dure) materialen, zoals pakken, pruiken, schmink en accessoires.
Elke keer als we op pad gaan is een feest met broodjes, versnaperingen, soep of
maaltijd.

Nadat de Sint weer naar Spanje vertrokken is, sluiten we het seizoen af met een
evaluatie met een etentje.

--------------------------------------------------------------------------------

Wij staan ook officieel als vereniging ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Vereniging Sinterklaas Maastricht KVK 75556340

image00026
image00025
image00024
image00023
image00022
image00020
image00021
image00019
image00016
image00017
image00014
image00015
image00012
image00013
image00028
image00006
image00005
image00007
image00009


 

 


CONTACT

Voor meer informatie neemt u vrijblijvend contact op met Sinterklaas zelf.
Dit kan door een e-mail te sturen naar: info@sinterklaasmaastricht.nl of  door
het onderstaand formulier te gebruiken.


Δ




GESCHIEDENIS

Sinterklaas
Sinterklaas of Sint-Nicolaas is de hoofdfiguur van het gelijknamige jaarlijkse
volksfeest (oorspronkelijk een kinderfeest) dat op 5 december en 6 december in
Nederland, België en in enkele (voormalige) Nederlandse koloniën wordt gevierd.
Deze moderne vorm van het sinterklaasfeest komt waarschijnlijk voort uit het
prentenboekje Sint Nicolaas en zijn knecht (1850) van de onderwijzer Jan
Schenkman (1806 – 1863), maar het kinderfeest heeft een veel oudere oorsprong.
In verschillende delen van Europa wordt het kinderfeest van Sint-Nicolaas
eveneens gevierd, maar de invulling van de folklore verschilt per streek. De
twee belangrijkste verschillen zijn de manier waarop Sinterklaas arriveert, en
het uiterlijk van zijn knecht.

Schoen zetten
In Nederland zet men vanaf ten minste de 15e eeuw de schoen. In eerste instantie
gebeurde dat in de kerk en was de opbrengst voor de armen. Uit archiefstukken
blijkt dat vanaf 1427 in de Sint-Nicolaaskerk in Utrecht schoenen werden gezet
op 5 december, pakjesavond. Rijke Utrechters legden wat in de schoenen en de
opbrengst werd verdeeld onder de armen op 6 december, de officiële sterfdag van
de Heilige Nicolaas.
Uit de 16e eeuw bestaan beschrijvingen van het schoen zetten door kinderen in de
huiskamer. Kunstschilder Jan Steen heeft in de 17e eeuw de sinterklaasochtend op
twee schilderijen vastgelegd. Daarop is ook goed te zien wat de kinderen in hun
schoen kregen. Vaak was dat naast speelgoed verschillende soorten snoepgoed
zoals speculaas, kruidnoten, pepernoten, borstplaat, chocoladeletters,
taaipoppen en marsepein. Dit zijn eeuwenoude lekkernijen die in traditionele
vormen werden gemaakt. Als drank werd chocolademelk en warme bisschopswijn
geschonken. Opvallend is dat vooral jongens een roe of zakje zout in de schoen
vonden.
Tegenwoordig is het sinterklaasfeest een familiefeest en zetten kinderen hun
schoen klaar vanaf het moment dat de Sint in het land is aangekomen.
Traditioneel wordt de schoen bij de haard gezet, want Zwarte Piet komt vanaf het
dak door de schoorsteen naar binnen. In woningen zonder schoorsteen wordt de
schoen veelal voor de verwarming, bij de voordeur, bij de achterdeur of bij een
raam dat open kan gezet. De volgende dag vinden de kinderen dan wat lekkers of
een klein cadeautje in hun schoen. Het wordt op prijs gesteld als de kinderen
iets terugdoen, en dus leggen ze vaak een tekening voor Sinterklaas en de Pieten
in de schoen, of een wortel, hooi of suikerklontjes voor de schimmel van
Sinterklaas. Ook zingen zij diverse sinterklaasliedjes bij de schoen om
Sinterklaas te verwelkomen.

Pakjesavond
Een pakjesavond was voor de Tweede Wereldoorlog geen algemeen verschijnsel. De
crisisjaren speelden daarin een grote rol. De toenemende welvaart na de oorlog
bood echter meer ruimte voor een geefcultuur, een geschenkenfeest in het kader
van het oer-Hollandse sinterklaasfeest. Het schoentje zetten op pakjesavond was
in veel gezinnen vlak na de Tweede Wereldoorlog gebruikelijk. Dit ceremonieel
was omgeven door een sfeer van geheimzinnigheid.
Sinterklaas transformeerde echter gaandeweg van onzichtbare magische brenger van
wonderbaarlijke gaven tot een opa-achtige kindervriend, die de kinderen met zijn
zwarte pieten thuis met een zak vol cadeautjes bezocht.
Ouders gaven hun kinderen in eerste instantie zelfgemaakte cadeaus en later
gekochte cadeautjes. Ook grote bedrijven en volksbonden zorgden ervoor dat de
kinderen van hun werknemers of leden met Sinterklaas iets kregen.
Pakjesavond is er allang niet meer alleen voor kinderen. Volwassenen geven
elkaar, meestal anoniem, geschenken, al dan niet voorzien van een
sinterklaasgedicht of verpakt als ‘surprise’. Vaak wordt door middel van lootjes
trekken anoniem bepaald voor wie men een cadeautje moet kopen. Nog een andere
variant is het sinterklaas dobbelen.
Pakjesavond is vooral een Nederlands fenomeen. In België kent men zoiets niet.
Daar wordt gebruikelijk de ochtend van de zesde december uitgekozen als
pakjesochtend. Liedjes worden hier gezongen op de avond dat kinderen hun
schoentje zetten.

Sinterklaasliedjes
Het zingen voor Sinterklaas is een van de belangrijkste gewoonten die met dit
folkloristische feest verbonden zijn. De liedjes, hoewel terug te vinden op
geluidsdragers en in boeken, worden in de eerste plaats doorgegeven van ouder op
kind.
De meeste sinterklaasliederen gaan dan ook al generaties mee en zijn nauwelijks
aan mode of slijtage onderhevig. De belangrijkste verandering is misschien nog
dat liedjes of coupletten waarin in de eerste plaats gewaarschuwd werd voor
bijvoorbeeld de straf die Zwarte Piet kan uitdelen, na de Tweede Wereldoorlog
gaandeweg in onbruik geraakt zijn.
Het zingen van sinterklaasliedjes kwam in de 17e eeuw al voor, maar zoals het
geval is met de meeste nu bekende volksliedjes is het huidige repertoire aan
sinterklaasliedjes in de 19e eeuw vastgelegd. Een van de bekendste
sinterklaasliedjes, Zie ginds komt de stoomboot, is van de hand van de
Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman. De melodie hiervan is echter gebaseerd op
een ouder Duits lied, Im Märzen der Bauer, dat op zijn beurt een contra fact is
op Wann d’Hoffnung nicht wär, een lied dat al in 1737 in een liedboek wordt
aangetroffen. Mozarts 1e Menuet uit de Haffner Serenade (KV 250) begint als een
mineurversie van de melodie van het bekende Sinterklaaslied.  Andere liedjes,
zoals Zie de maan schijnt door de bomen, hebben een originele melodie.

Kleding
De kleding van Sinterklaas is afgeleid van die van een bisschop, inclusief de
pontificalia, maar bevat enkele opvallende afwijkingen daarvan, en Sinterklaas
is daardoor duidelijk te onderscheiden van een echte bisschop. Opgemerkt dient
te worden dat de kleding van Sinterklaas vaak om praktische redenen eenvoudiger
is uitgevoerd dan hier beschreven.
Wat bij Sinterklaas doorgaans een tabberd of tabbaard wordt genoemd, is in de
katholieke liturgie de soutane of toog/toga: een lang priesterkleed dat bij
bisschoppen paars is. De eigenlijke soutane heeft 33 knoopjes,(“33” verwijst
naar het aantal levensjaren van Christus) maar bij Sinterklaas is deze vaak
eenvoudiger uitgevoerd. Wanneer de Sint gaat paardrijden, draagt hij vaak een
tot broekrok vermaakte tabberd. Over de tabberd draagt de Sint een albe. De albe
is met kant afgezet en eindigt tussen knieën en enkels. Op de albe draagt de
Sint over zijn schouders een rode stola. Om deze op zijn plaats te houden,
draagt Sinterklaas vaak een cingel (koord met kwastjes aan het einde) om zijn
middel. Een van de grootste en opvallendste paramenten is de rode koormantel.
Deze mantel draagt Sinterklaas over alle andere kledingstukken heen. Het is een
wijde rode lap die vanaf de schouders tot bijna op de grond hangt en aan de
voorkant met een ketting en twee haakjes wordt vastgemaakt. De mantel heeft
meestal ook nog een kap met mooie gouden franjes eraan. De mantels van
Sinterklaas zijn allemaal met goud en band versierd. De binnenkant is goudgeel
of wit.
Op zijn hoofd draagt Sinterklaas een rode mijter. Deze wijkt zowel qua vorm als
kleur enigszins af van de mijters die bisschoppen thans dragen: rode mijters
worden in de Katholieke Kerk niet gedragen. Meestal zijn ze wit of een andere
basiskleur met een bij de gelegenheid passende versiering. Ook de kromstaf is
van oorsprong een waardigheidsteken van een bisschop dat afkomstig was van de
Etrusken. De staf van Sinterklaas heeft wel een duidelijk andere vorm dan die
van een bisschop: de krul is groter en steekt aan beide zijden van de staf uit.
De krul is een symbolische slang, teken van wijsheid en oneindigheid, die
uitloopt in een verticale lijn naar beneden, de afdaling van geest of wijsheid
naar aardse sferen.
Verder draagt hij meestal zwarte schoenen, lange witte handschoenen, soms
paarse. Om zijn ringvinger draagt hij een gouden bisschopsring met een robijn
erin. Deze hoort traditioneel om de rechterringvinger, maar vaak draagt
Sinterklaas hem links zodat hij met het handen geven niet zo in de weg zit.

Lekkernijen
Typische lekkernijen die bij het Sinterklaasfeest horen zijn:
Speculaaspoppen
Chocolademunten
Chocoladeletters
Banketletters (ook: amandelstaaf)
Borstplaat
Marsepein
Strooigoed
Taai-taai
Pepernoten
Kruidnoten
Schuimpjes
Suikergoed
Karolientjes
Bisschopswijn
Krol

Intocht
De intocht van Sinterklaas met zijn gevolg is het officiële sein voor kinderen
dat ze vanaf dat moment hun schoen mogen klaarzetten – en als ze zoet zijn
geweest er ook de volgende ochtend iets in mogen verwachten.

Landelijk
De landelijke intocht heeft plaats half november op de eerste zaterdag na
Sint-Maarten (11 november). Deze intocht wordt rechtstreeks uitgezonden op
televisie. Sinds 1985 maakt Sinterklaas voor zijn landelijke intocht meestal
gebruik van de ‘Pakjesboot 12’, in het dagelijks leven het stoomschip
Hydrograaf.
In België komt Sinterklaas omstreeks dezelfde dag aan. Ook hier altijd na de
andere kindervriend Sint-Maarten. Sinterklaas en zijn hele gevolg komen elk jaar
aan in Antwerpen, wat rechtstreeks wordt uitgezonden op één of Ketnet
onder de naam Hij komt, hij komt … De intrede van de Sint. In 2003 had de
intocht per uitzondering plaats in Oostende.
Sedert begin jaren 90 van de 20e eeuw heeft het paard van Sinterklaas in
Nederland een naam: Amerigo. In de jaren 50 en 60 van de 20e eeuw zijn er ook al
verschillende namen voor het paard gebruikt, onder meer “Majestueuzo” en
“Bianca”. In Vlaanderen heet het paard Slecht Weer Vandaag.
De plaatselijke intochten zijn meestal dezelfde middag als de landelijke
intocht, maar in het zuiden van Nederland en in België vaak ook de zondag
daaropvolgend. Vaak komt hij dan te paard, maar ook andere vervoermiddelen zijn
niet ongewoon.
De allereerste intocht van Sinterklaas vond plaats in 1888, weliswaar op 6
december, in Venray. In Amsterdam wordt al sinds 1934 een jaarlijkse intocht van
Sinterklaas gehouden.

Uittocht
In sommige plaatsen in Nederland wordt sinds begin 21e eeuw ook een uittocht van
Sinterklaas gehouden op 6 december. Dit is onder andere het geval in
Scheveningen en Hoek van Holland.

Nicolaas van Myra
Veel tradities in het huidige sinterklaasfeest gaan terug tot de Nicolaas van
Myra, hoewel er ook elementen van feesten en vereringen van voor de tijd van het
christendom in herkenbaar zijn. Nicolaas van Myra is geboren in Patarate Lycië
dat tegenwoordig in Turkije ligt, maar in het jaar 280 bij het toenmalige
Romeinse Rijk hoorde. Later werd hij bisschop van Myra, de hoofdplaats van
Lycië. Hij stierf op 6 december 342. Na de inval van de moslims in het gebied,
werden de stoffelijke resten van de heilige in 1087 gestolen en naar Bari
gebracht.
Als heilige in het oosters christendom werd Nicolaas aanvankelijk alleen in het
oosten van Europa geëerd, in het bijzonder in Griekenland en Rusland. Omdat
Nicolaas de schutspatroon van de zeevaarders was kreeg hij ook in de
West-Europese kustnaties een grote aanhang. In de 13e eeuw werd zijn naamdag
vastgesteld op 6 december. Vanaf dat moment verspreidde zich de Nicolaasverering
over heel Europa.
Verschillende legendes staan aan de grondslag van Sint-Nicolaas als
beschermheilige van kinderen. Zo is er de legende van de drie scholieren die
door een herbergier werden gedood maar door Sint-Nicolaas weer tot leven werden
gewekt, de legende van de drie arme dochters die dankzij giften van
Sint-Nicolaas konden trouwen, of de legende van het kind dat in het bad door
Sint-Nicolaas werd behoed voor verbranding.
In de middeleeuwen werd op Duitse en noord-Franse kloosterscholen het
Sint-Nicolaasfeest gevierd. Tijdens een mirakelspel verscheen de heilige voor de
kinderen, en hij beloonde ijverige leerlingen en vermaande luie leerlingen. De
Sint-Nicolaasviering liep samen met het kinderbisschopsspel (ca. 1300 – ca.
1600). Op 6 december werd in die tijd een kinderbisschop met aanhang gekozen.
Zij werden tot 28 december (Onnozele Kinderen) van voedsel en geschenken
voorzien. Andere kinderen kregen geld en een vrije dag om op 6 december feest te
kunnen vieren. De waarschijnlijk oudste vermelding daarover komt uit Dordrecht,
1360: “op St. her Nyclaes dach I L. gr. aen die schoelers voer het oerlof”. In
1363 gaf de heer van Gouda, Jan van Blois, te Dordrecht “den scoelnaers tot
hoere hoechtijt van St. Nyclaes en horen bisscop 5 L. 4 S. In 1403 is er sprake
van het uitdelen van “honic, claescoeck en taert aen die kynders, op hunne
patroen St. Nyclaes”. Kinderen gingen in die tijd verkleed in een optocht door
de straten en kregen bisschopsgeld van voorbijgangers. In de Utrechtse
Nicolaaskerk werd vanaf 1427 geld in kinderschoenen gedaan.
In de late middeleeuwen ontstonden de Sint-Nicolaasmarkten. Na het kerkbezoek
kocht men op de markt de geschenken voor het Sint-Nicolaasfeest. De
speculaasvrijer was een karakteristiek geschenk. Het was een speculaaspop die
een jongen schonk aan een meisje. Als zij de klaaskoek aannam was dat een goed
teken voor een relatie. De gewoonte gaat mogelijk terug op de functie van
Sint-Nicolaas als “hijlickmaker” (hijlick: huwelijk), in de legende waarin hij
drie meisjes hun bruidsschat geeft. Het sinterklaasfeest werd in grotere steden
een woelig volksfeest dat soms tot opstootjes en openbare dronkenschap leidde.
Van de religieuze verering en van zijn rol als patroonheilige voor verschillende
beroepsgroepen is nu weinig of niets meer over; alleen het kinderfeest wordt
tegenwoordig nog gevierd.

Protestantse bezwaren
Het sinterklaasfeest heeft het in Nederland na de Reformatie moeten opnemen
tegen protestantse bezwaren tegen de katholieke heiligenverering. Protestantse
predikanten probeerden het feest af te schaffen, omdat zij het als een katholiek
bijgeloof veroordeelden. Rond 1600 werd het bijvoorbeeld in Delft verboden om
deze feestdag te vieren en vaardigden sommige steden een verbod af op
schoenzetten, of openbare verkoop van sinterklaaslekkernijen. Ook de
kerkhervormer Maarten Luther verzette zich tegen het feest. Hij vond dat het
geven van geschenken meer paste bij het kerstfeest. Het feest was echter zo
populair dat dit streven weinig succes heeft gehad, zelfs niet bij het strengst
protestantse volksdeel. Het feest verdween weliswaar voor een deel uit de
straat, maar in huiselijke kring bleef het bestaan. Nog in 1895 sprak de
burgemeester van Sluis zich uit tegen de viering op openbare scholen, maar in de
20e eeuw kreeg het feest steeds meer de wind in de zeilen.

Sinterklaas of Sint-Nicolaas
Wanneer de samenvoeging van het woord Sinterklaas uit Sint-Nicolaas is ontstaan
is niet bekend, maar de mogelijk vroegste vermelding in schrift stamt uit 1283:
senter cloes bunre (sinterklaasbunder) is de naam voor een bunderland te
Rijkhoven. Vermoedelijk was de opbrengst van het land bestemd voor een
Sint-Nicolaasaltaar.
De volgende verklaringen voor de vorming van Sinterklaas uit Sint-Nicolaas zijn
ooit voorgesteld:
de ontwikkeling van een wisselvorm voor heiligennamen beginnend met een R, zoals
Sinte Remeis naar Sinter Meis, waarna analoog daaraan die vorm werd gekopieerd
voor Sint Nicolaas
een versteende taalvorm van het datief vrouwelijk enkelvoud, ontstaan uit
bijvoorbeeld sinter claes messe
de zwakke betoning van de eerste lettergreep van Niclaes, waardoor de vervorming
sinter de kans kreeg de zwakke N te verdringen; dus sinteneklaas naar
sintereklaas
De theorie dat Sinterklaas een samentrekking van Sint heer Nicolaas zou zijn,
wordt niet meer aangehangen.
In de loop der jaren transformeerde Sinterklaas tot een boeman die gebruikt werd
om kinderen schrik aan te jagen. In de late 18e eeuw keerde men zich tegen het
straatfeest van Sinterklaas en de leegloperij en ook tegen dit beeld van de
boeman. Het feest moest gebruikt worden om kinderen gehoorzaamheid en ijver bij
te brengen. Sinterklaas werd een onderdeel van de opvoeding en het feest kreeg
een plaats in het onderwijs en het gezin. De boeman was afgedaan, de
traditionele bisschop werd teruggehaald. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw
begon Sinterklaas in persoon zijn opwachting te maken in de maatschappij. Tot
dan toe was hij slechts een mythisch persoon geweest, wiens sporen weliswaar in
de schoentjes op 6 december van zijn aanwezigheid getuigden, maar die verder
niet zichtbaar was.
De geografische herkomst van de folkloristische Sinterklaas is volgens de
huidige Nederlandse traditie niet meer Klein-Azië of Italië, maar Spanje. Waarom
dat zo is, is onduidelijk. Soms wordt er op gewezen dat Zuid-Italië met Bari een
deel van de Kroon van Aragón is geweest
Van oudsher wordt in sinterklaasliedjes niet gezegd dat Sinterklaas uit Spanje
komt, maar dat hij naar Spanje reist om lekkernijen te halen. Het oudst bekende
voorbeeld waarin Sinterklaas en Spanje samen genoemd worden is het naaststaand
pamflet. Sinterklaas reist daarin naar Amsterdam en gaat vervolgens in Spanje
sinaasappelen en granaatappelen halen John Pintard, oprichter van New-York
Historical Society, liet het pamflet in 1810 drukken, maar het vers was
waarschijnlijk al ouder. Het is in ieder geval gebaseerd op een veel ouder
4-regelig rijmpje “Sinter Klaas, o Heil’ge Man. Trek je beste Tabbaart an; En
wilje me dan wat geven, Zo dien ik je al men leven.” (1655) maar daar wordt
Spanje nog niet in genoemd.
Algemeen wordt aangenomen dat de onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863)
waarschijnlijk de eerste was die Sinterklaas uit Spanje liet komen. Volgens hem
was Sinterklaas de “Bisschop van Spanje”.Schenkman introduceerde ook de knecht
die later Zwarte Piet zou gaan heten, en de stoomboot waarmee hij naar ons land
kwam. Hij gebruikte in zijn prentenboekje “Sint Nicolaas en zijn knecht” uit
circa 1850 de inmiddels fameuze beginregels “Zie, ginds komt de stoomboot/ Uit
Spanje weer aan!”. Schenkmans boekje was gewild, en de afbeeldingen zorgden er
ook voor dat het uiterlijk van Sinterklaas – een statige oude man met witte
baard en haren, rode mijter en mantel – in de navolgende decennia als het enige
echte werd aangenomen.
Aan het begin van de 20e eeuw bestonden nog veel verschillen tussen de
stedelijke viering en de viering op het platteland. Het nu nog incidenteel
voorkomende klaasjagen, sunteklaaslopen of andere lokale varianten waren op het
platteland nog gebruikelijk maar in steden was het feest al georganiseerd rond
pakjesavond en het bezoek van Sinterklaas. Onder invloed van het onderwijs en
later de commercialisering en de massamedia ontstond een standaardisatie van het
sinterklaasfeest, naar het feest zoals we dat nu kennen.
Sinterklaas is in de loop der eeuwen getransformeerd van een beschermheilige van
de kinderen, via een boeman en hardhandige pedagoog, naar een folkloristische
kindervriend. Ondeugendheden staan in de moderne vorm van het feest genoteerd in
het grote boek en het kind moet de goedheiligman beloven niet meer in herhaling
te vallen. De zak van Sinterklaas is er niet meer voor om kinderen mee te nemen
naar Spanje maar om de geschenken in te vervoeren.
De surpriseavond, de uitwisseling van geschenken in vermakelijke verpakkingen
begeleid door belerende of gekscherende gedichten, is een relatief nieuw
fenomeen. Nu is dat vrij gebruikelijk, maar volgens een enquête in 1943 van het
Meertens Instituut werd dat toen maar sporadisch gedaan.

Zwarte Piet
Hoewel in omringende landen Sint-Nicolaas al langer vergezeld werd door een of
andere boeman had hij in de Nederlanden aanvankelijk geen helper. Maar in 1850
introduceerde Schenkman in zijn leesboekje Sint Nicolaas en zijn Knecht drie
nieuwe zaken, die allemaal een vaste plaats hebben gekregen in de
sinterklaasfolklore: een knecht voor Sinterklaas, de intocht en de stoomboot.
Die knecht had in zijn boekje nog geen naam, hij was een gekleurde jongeman,
gekleed als een page. In de loop der tijd heeft hij verschillende namen gehad;
zo heette hij bijvoorbeeld Jan de knecht, Trappadoeli, Nicodemus, Assiepan,
Sabbas, Hans Moef, Pikkie, Robbert, Krik-krak, Micheltje, Hansje van Vese (of
Hansje van Kese), Jacques Jour (of Sjaak Sjoor). In 1859 werd voor het eerst een
artikel gedrukt waarin hij Pieter wordt genoemd, en in 1895 was Zwarte Piet al
in zwang geraakt. Het bleef niet bij één Zwarte Piet; in 1880 traden al twee
knechten op. Na de Tweede Wereldoorlog organiseerden Canadese militairen in
Nederland een sinterklaasviering met een massa Zwarte Pieten. Sindsdien wordt
Sinterklaas vergezeld door vele Pieten, tegenwoordig vaak met voor ieder een
eigen taak, onder leiding van een Hoofd-Piet. Terwijl Sinterklaas altijd statig
en gedistingeerd is, gedragen de Pieten zich als acrobaten en grappenmakers die
vaak kwajongensstreken uithalen.
Gaandeweg rezen er echter, met name vanuit andere VN-landen, ook steeds meer
bezwaren tegen het uiterlijk van Zwarte Piet vanwege de associatie hiervan met
slavernij. In 2013 laaide de discussie hierover zover op dat er een werkgroep in
het leven werd geroepen die moest onderzoeken of de Sinterklaastraditie
racistische elementen bevatte. Het Sinterklaasfeest ging dat jaar echter gewoon
door in zijn traditionele vorm. In augustus 2014 kwam hetNederlands Centrum voor
Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed met een eerste alternatief waarin enkele
zaken waren aangepast. Zo zag Zwarte Piet er niet meer uit als een Moor, maar
had hij zwarte vegen in zijn gezicht als van roet.

Varianten op Sinterklaas
Nederlandse en Belgische varianten
Het sinterklaasfeest wordt in vrijwel geheel België en Nederland gevierd.
In de Nedersaksische dialecten van Noordoost-Nederland wordt Sinterklaas
Sunterklaos, Sunderklaos of Sunneklaos genoemd, zoals in het aangrenzende
Noord-Duitsland. In het Limburgs heet hij Sinterklaos.
In Grouw (Grou) in Friesland viert men op 21 februari Sint Piter.
Op de Waddeneilanden wordt het sinterklaasfeest vanouds op een andere manier
gevierd. Hier kent men rond 5 december Sunterklaas of Sunneklaas. In de straten
lopen de mannen gemaskerd en verkleed als ‘Sunneklazen’, ‘Klaasomes’,
‘Sunderums’ of ‘Sunterklazen’ rond. Vrouwen en kinderen moeten binnenshuis
blijven. Wie buiten komt krijgt ‘slaag’. De uitdaging is, om toch buiten te
lopen en de mannen te ontwijken. Op Ameland zijn debaanvegers, Oude Sinterklazen
en omes bekend. Op Terschelling vegen de streetfegers de straten leeg voordat de
Sunderums (Sintheer-omes) de huizen bezoeken. Op Schiermonnikoog wordt Klozum
(Klaasoom) gevierd, hier doen ook vrouwen mee aan de maskerade. Op Texel wordt,
precies een week na het sinterklaasfeest, het feest Ouwe Sunderklaas gehouden.
Verkleed en gemaskerd voeren de dorpsbewoners op straat toneelstukjes op, waarin
gebeurtenissen van het achterliggende jaar op de hak worden genomen. Volgens
achterhaalde theorieën uit de 19e en 20e eeuw ging het om een heidens feest,
bedoeld om de boze geesten te verjagen. Het gebruik stamt waarschijnlijk eerder
uit de 17e en 18e eeuw, toen een groot deel van de mannelijke bevolking van het
vroege voorjaar tot laat in de herfst werkzaam was op de Hollandse vloot of als
walvisvaarders. Het sinterklaasfeest markeert hun thuiskomst.
Ook in Vlaanderen heeft het sinterklaasfeest concurrentie: in sommige streken,
in de regio van Aalst en in de Westhoek (Ieper, Veurne en Poperinge) en in de
regio van het Waasland Beveren wordt op 11 november Sint-Maartenvereerd. De
bijbehorende legende is die van Martinus van Tours. Zie ook Sint-Maarten;
overlapping met sinterklaasfeest.
In Wallonië is het gebruikelijk om Sinterklaas af te beelden op een ezel.
In Deventer was het tot en met 2010 traditie dat de intocht van Sinterklaas op 5
december plaats vond.


 * Auteursrecht & Copyright

Vereniging Sinterklaas Maastricht Inschrijving KVK 75556340

Ondersteund door WordPress
Sinterklaas Maastricht...

×