laatjeniethackmaken.nl Open in urlscan Pro
172.67.196.157  Public Scan

Form analysis
0 forms found in the DOM

Text Content

Bang dat je ex in je Facebook zit? Dat je computer wordt gegijzeld door
ransomware? Of dat criminele hackers jouw bankrekening plunderen?

--------------------------------------------------------------------------------

inhoud: wat zijn hackers . de basis . computer . telefoon en tablet . sociale
media . chatten en bellen . geavanceerd . tot slot

verander: lettertype . groter . kleiner . English 🇬🇧

--------------------------------------------------------------------------------

Deze handleiding legt op een begrijpelijke manier uit hoe je jezelf beschermt
tegen hackers. Aan de handleiding hebben zes professionele hackers 👨‍💻
meegewerkt.

Laat Je Niet Hack Maken garandeert geen honderd procent veiligheid. Dat bestaat
niet op het internet. Wel kun je het hackers en hun virussen zo lastig mogelijk
maken door deze tips te volgen.

Voordat we beginnen: ga niet doodsbang achter je computer zitten. De kans dat
een hacker alleen jou als doelwit heeft, is heel klein. Het meeste gevaar
ontstaat doordat veel mensen een gebrekkige kennis van computers en het internet
hebben. Laten we dat dit jaar eens verbeteren 👍.


WAT ZIJN HACKERS?



Hackers maken gebruik van kwetsbaarheden op het internet of in apparaten. Er
zijn grofweg twee soorten: white hat hackers en black hat hackers. De zogeheten
white hat hackers 🤠 speuren naar de kwetsbaarheden om ervoor te zorgen dat ze
gedicht worden. Dat maakt het internet weer een stukje veiliger.

In de media gaat het in het gros van de gevallen over black hat hackers 😈. Dit
zijn hackers met kwade bedoelingen die bijvoorbeeld geld willen stelen of bij je
inbreken om je in de gaten te houden. Of ze zijn op zoek naar gevoelige
gegevens, zoals naaktfoto’s of een kopie van jouw paspoort.

Er is ook een groep criminele hackers die voor de lol bij mensen inbreekt. Deze
groep bestaat voornamelijk uit jongeren die hacken als een soort online
kattenkwaad zien. Ondanks hun mogelijk onschuldige motief moet je nog steeds
oppassen voor deze hackers.

Er bestaan ook hackers die namens een overheid bij doelwitten inbreken. Hackers
in dienst van de geheime dienst 🕵️ of politie 👮 zijn het gevaarlijkst, maar
vormen voor veel mensen geen directe dreiging. Ze hacken terroristen, criminelen
en vijandige regimes, niet de normale internetgebruiker.


HOE KOMEN HACKERS MEESTAL BINNEN?

Hackers beginnen vaak met het stelen van jouw wachtwoord. Soms kun je daar niets
aan doen, bijvoorbeeld als een website waar jij een profiel hebt wordt gehackt.
Hackers maken dan ook jouw wachtwoord buit en proberen vervolgens met dat
wachtwoord bij andere accounts in te breken, bijvoorbeeld je Gmail.

Het gebeurt ook dat je zelf per ongeluk je wachtwoord aan hackers geeft. Dit
gebeurt bij phishing, een vorm van internetfraude waarbij criminelen je
inloggegevens proberen te ontfutselen. Je zal vast wel eens een phishing-mail
hebben ontvangen, zoals een nepbericht dat je bankrekening is geblokkeerd of een
incasso niet is betaald.

Ook breken hackers in via bijlagen in e-mails. Als je zo’n bijlage opent, wordt
jouw computer overgenomen. Deze methode wordt vaak gebruikt voor het verspreiden
van ransomware, een virus dat je computer onbruikbaar maakt door je bestanden
achter slot en grendel te zetten. Hackers eisen dan losgeld om je computer weer
toegankelijk te maken.

Virussen, ook wel malware genoemd, worden ook regelmatig verspreid via
downloads, bijvoorbeeld torrents of installatiebestanden voor een programma dat
je wilt gebruiken. Je denkt dat je een film of programma om je computer op te
schonen downloadt, maar in werkelijkheid haal je een virus binnen.

Een virus kan ook op jouw computer belanden door online advertenties en
overgenomen websites. Zelfs Nederlandse websites verspreiden soms nog onbedoeld
virussen. Als je jouw computer en software niet updatet, dan loop je een risico
op dit soort infecties.

Een minder groot maar nog steeds aanwezig risico is dat een hacker met een
usb-stick de volledige controle over jouw computer krijgt. Dat kan een usb-stick
zijn die je ‘toevallig’ op straat vindt of van iemand krijgt, maar een
kwaadwillende kan het apparaatje ook in je laptop steken als je even naar de wc
bent.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


DE BASIS



Nu je weet wat hackers zijn en hoe ze meestal proberen binnen te komen, kun je
de eerste tips 💡 toepassen. Het gaat hierbij om de basis, een simpele lijst met
maatregelen die iedereen zou moeten nemen.


UPDATEN

Veel mensen vinden updaten een vervelend en tijdrovend proces. In sommige
gevallen is dat ook zo, maar het is ook de belangrijkste bescherming ❗ tegen
hackers. Veel hacks zijn succesvol omdat het slachtoffer verouderde software
gebruikt. Daar zitten nog kwetsbaarheden in die met beveiligingsupdates worden
gedicht.

> Hoe ouder je software, hoe makkelijker hackers toegang krijgen.

Software draait op allerlei apparaten. Denk aan Windows of MacOS op je computer
of laptop, Android of iOS op je mobiele apparaten maar ook je router en slimme
apparaten in huis. Bekijk regelmatig - één keer per week - of er updates voor
jouw apparaten beschikbaar zijn en installeer ze zo snel mogelijk ⏰. Je kunt in
sommige gevallen ook de updates automatisch laten installeren, onder andere bij
Windows, MacOS en de Chrome-browser.

Daarnaast is het belangrijk om je apps en computerprogramma’s te updaten, zoals
je browser, PDF-lezer en Microsoft Office. Vaak krijg je een melding als er een
nieuwe versie beschikbaar is.


WACHTWOORDEN

Tegenwoordig heb je voor praktisch elke website of app wel een account nodig, en
dus ook een wachtwoord. Omdat we als mensen nooit tientallen verschillende
wachtwoorden kunnen onthouden, zijn we geneigd om hetzelfde wachtwoord op
meerdere plekken te gebruiken.

Dat is lekker makkelijk, maar ook heel gevaarlijk ⚠️. Als een hacker achter jouw
Spotify-wachtwoord komt, dan wil je niet dat dit wachtwoord ook toegang geeft
tot je internetbankieren. En als je jouw Netflix-wachtwoord met een vriend
deelt, wil je niet dat diegene op je Gmail of Facebook kan inloggen.

Daarom is het belangrijk om voor elke website of app een uniek wachtwoord te
gebruiken. Enkel een cijfer 1️⃣ of letter 🅰️ aanpassen, zoals veel mensen doen,
is niet voldoende. Deze variaties zijn makkelijk te raden. Gelukkig bestaat hier
een handige oplossing voor: wachtwoordbeheerders, beter bekend als password
managers.


PASSWORD MANAGERS

Een password manager stopt al jouw wachtwoorden in een digitale kluis 🔑 en
beveiligt ze met een overkoepelend wachtwoord. Je hoeft dan voortaan maar één
wachtwoord te onthouden om toegang te krijgen tot al je accounts. Ook kunnen
deze apps automatisch heel ingewikkelde wachtwoorden maken, zoals
6ur7qvsZpb0ZkcuSW1u!V8ng!L^lb, en die vervolgens opslaan. Zulke wachtwoorden
zijn vrijwel niet te kraken of raden.

Password managers hebben de mogelijkheid om jouw inloggegevens in te voeren bij
websites. Dit beschermt je al tegen veel phishing-aanvallen. Als een
website-adres niet correct is, zoals ing.mijnbanklogin.nl, zal een password
manager jouw ING-inloggegevens daar niet invoeren. Ook kun je een password
manager gebruiken om notities op te slaan 📓, zoals inlogcodes, geheime sleutels
en antwoorden op geheime vragen.

Goede wachtwoordbeheerders zijn Bitwarden, 1Password, LastPass en KeePass. Als
je nog nooit een wachtwoordbeheerder hebt gebruikt, kun je het beste de gratis
variant van Bitwarden proberen.


BITWARDEN (GRATIS)

Bitwarden is de afgelopen jaren erg populair geworden. De dienst is volledig
open, heeft voor vrijwel elk platform een goede app en is op al je apparaten
gratis te gebruiken. Voor minder dan een euro per maand krijg je meer
geavanceerde opties en 1 gigabyte opslagruimte voor jouw bestanden. Als je 3
euro per maand betaalt is het mogelijk om wachtwoorden te delen met
familieleden. Technisch onderlegde gebruikers kunnen hun eigen Bitwarden-cloud
beheren, om zo alles in eigen beheer te houden.


1PASSWORD (3 EURO P/M)

1Password staat bekend om zijn mooie design en is geoptimaliseerd voor gebruik
op Apple-apparaten, zoals je iPhone en Macbook. De app heeft ook een handige
browser-extensie die wachtwoorden voor je genereert en invult.
1Password-accounts werken met een speciale beveiliging in de vorm van een lange
reeks tekens en cijfers die je moet invoeren om toegang te krijgen tot jouw
account.


LASTPASS (GRATIS)

LastPass is een overzichtelijke wachtwoordbeheerder met veel functies, waaronder
een browser-extensie om wachtwoorden te genereren en in te voeren. LastPass
heeft goede apps voor vrijwel alle besturingssystemen die fijn werken, maar met
één groot nadeel: de gratis versie kun je maar op een soort apparaat
installeren. Met de betaalde variant (3 euro per maand) kun je de app gebruiken
op zowel je smartphone als computer en krijg je 1 gigabyte opslagruimte voor
gevoelige documenten.


KEEPASS (GRATIS)

KeePass wordt door experts gezien als de veiligste wachtwoordbeheerder, mede
doordat veel beveiligingsonderzoekers de app gebruiken en constant veiliger
maken. Het nadeel van KeePass is dat de app er vrij ouderwets uitziet, alsof je
een Windows XP-programma gebruikt. Gelukkig bestaat de KeePass-community uit
enthousiaste ontwikkelaars die fraaie apps voor KeePass ontwikkelen, zoals
MacPass voor MacOS. Ook KeePassXC valt aan te raden, in veel opzichten een
betere en completere versie van KeePass, die wordt onderhouden door een
enthousiaste groep ontwikkelaars.

Je denkt misschien: is dat wel veilig, zo’n digitale kluis? Die zorgen zijn
begrijpelijk: LastPass is bijvoorbeeld twee keer gehackt. Desondanks zijn er
nooit wachtwoorden gestolen, want die worden zeer veilig in de digitale kluis
opgeslagen.


EEN GOED WACHTWOORD

Vaak vragen websites en apps om een goed wachtwoord te gebruiken met speciale
tekens en cijfers. Maar wat is precies een goed wachtwoord? w@chtwoord007 wordt
door veel mensen als een goed wachtwoord gezien, maar stiekem is het voor
hackers makkelijk te kraken 🔨. Daarom kun je beter niet meer denken in termen
van wachtwoorden, maar wachtzinnen.

Zinnen zijn lang én makkelijk te onthouden, twee vereisten voor een goed en
sterk wachtwoord. Een wachtzin als elke week eet ik 2 borden boerenkool is goed
te onthouden en toch lastig te kraken. Gebruik ook vooral spaties in je
wachtwoorden; die mogelijkheid wordt vaak vergeten.

Ook is het mogelijk om als wachtwoord verschillende woorden achter elkaar te
plakken. Gebruik hiervoor Diceware: dat is op dit moment de veiligste manier om
een wachtwoord te maken dat je ook daadwerkelijk kunt onthouden.


SAMENGEVAT: DE BESTE MANIER OM JE WACHTWOORDEN TE BEWAREN

 * Neem een password manager, liefst één van de vier bovenstaande.
 * Gebruik als wachtwoord een wachtzin of Diceware.
 * Schrijf dit wachtwoord op ✍️ en bewaar het op een veilige plek, zodat je
   nooit de toegang tot je password manager verliest.
 * Laat de password manager willekeurige wachtwoorden minimaal 20 tekens
   genereren en opslaan.


ANDERE MANIEREN OM JE WACHTWOORDEN TE BEWAREN


ICLOUD SLEUTELHANGER

Voor mensen die alleen maar Apple-producten 🍏 gebruiken is de iCloud
Sleutelhanger een handige keuze om wachtwoorden te bewaren. De Sleutelhanger,
ook wel Keychain genoemd, kan wachtwoorden genereren en ze automatisch invullen
wanneer je ze nodig hebt. De mogelijkheden zijn wat beperkt vergeleken met
andere password managers, maar de Sleutelhanger is verder een veilige keuze,
mits je iCloud-account beveiligd is met een sterk wachtwoord en
tweestapsverificatie.


IN DE BROWSER

Browsers als Chrome en Firefox bieden aan om je wachtwoorden op te slaan. Dat is
op zich een goede manier om gemakkelijk in te loggen bij vaakgebruikte websites.
Het nadeel van wachtwoorden opslaan in de browser is dat ze vaak zwak zijn: veel
browsers genereren geen sterke wachtwoorden en als ze het al doen, zoals Chrome,
weten veel mensen niet van deze functionaliteit. Een betere keuze is dan ook om
een password manager te gebruiken.


EEN WACHTWOORDENBOEKJE

Ook pen en papier 📝 kan worden gebruikt als een password manager. Zorg ervoor
dat je unieke wachtwoorden kiest en het boekje goed opbergt. Maak ook een kopie
en bewaar die in een kluis, zodat je altijd een backup hebt. En berg je boekje
met wachtwoorden op wanneer familie, vrienden of de klusjesman langskomen.

Een handige tip is om alle wachtwoorden die in het boekje staan te laten
beginnen met hetzelfde woord. Dat woord schrijf je dan niet op, maar onthoud je.
Als iemand toch jouw wachtwoordenboekje in handen krijgt, kan deze persoon nog
steeds niet inloggen op je accounts.


HOUD GESTOLEN WACHTWOORDEN IN DE GATEN

Het blijft daarnaast belangrijk om te controleren of één van je wachtwoorden
door hackers is gestolen. De website Have I Been Pwned houdt gehackte websites
in de gaten en waarschuwt je zodra jouw gegevens zijn gevonden. Je kunt op deze
site met een druk op de knop zien of je gevaar loopt.

Als je je aanmeldt, krijg je zelfs een melding 🔔 zodra blijkt dat jouw
e-mailadres in gestolen bestanden voorkomt. Zo weet je precies bij welke dienst
welk wachtwoord is gestolen en kun je het meteen aanpassen. Daarna is het
grootste gevaar - dat een hacker met jouw wachtwoord inlogt - geweken.


TWEESTAPSVERIFICATIE

Hoe goed je wachtwoord ook is, het kan altijd worden gestolen. Om de gevolgen
daarvan te beperken, kun je gebruikmaken van de relatief nieuwe
beveiligingsmethode tweestapsverificatie, ook wel two factor authentication
(2fa) genoemd.

Je activeert tweestapsverificatie per dienst waar je gebruik van maakt. Na het
inloggen met je gebruikersnaam en wachtwoord moet je voortaan nog een tweede
stap voltooien. Meestal wordt er om een code gevraagd die op je smartphone (via
een sms of zogeheten authenticator-app) verschijnt.



Stel dat een hacker jouw gebruikersnaam en wachtwoord heeft, dan zou diegene ook
nog toegang moeten hebben tot de code op jouw telefoon. Dat is bijna nooit het
geval ⛔. Op deze website zie je bij welke online profielen en diensten je
tweestapsverificatie kunt inschakelen. Denk aan Google, Apple, Facebook,
Instagram, WhatsApp en Dropbox. Maar vergeet ook zeker niet DigiD, waar je kunt
instellen dat je na het inloggen standaard een verificatiecode moet invoeren.


CODE VIA SMS

Inlogcodes via sms ontvang je door je mobiele telefoonnummer aan een online
dienst te koppelen. De werking spreekt voor zich: na het ontvangen van de sms 💬
voer je de code die je in het bericht ziet staan in op de website of app waar je
wilt inloggen. Hackers kunnen deze sms-codes via een zeer gerichte aanval
onderscheppen, maar voor het gros van de mensen is deze beveiliging voldoende.


CODE VIA AUTHENTICATOR-APP

Een andere, veiligere manier van tweestapsverificatie is het gebruik van een
authenticator-app. Met deze app scan je een QR-code (een soort barcode) van de
dienst waarvoor je de beveiliging wilt activeren. Na het scannen verschijnt er
een inlogcode in de app die iedere dertig seconden wordt ververst.

De apps van onder meer 1Password, LastPass, Authy, Google en Microsoft kunnen
deze QR-codes scannen en inlogcodes genereren. De app van Microsoft logt je
automatisch in bij Outlook en LastPass Authenticator laat je met een druk op de
knop via tweestapsverificatie inloggen op allerlei verschillende websites.

Kijk wel uit met Google Authenticator, want als je de telefoon waarop je die app
hebt geïnstalleerd kwijtraakt of reset, ben je al je inlogcodes kwijt. Bij de
andere apps worden de inlogcodes gesynchroniseerd op alle apparaten waarmee je
ze genereert.


LET OP HET SLOTJE (MAAR VERTROUW ER NIET OP)

Het slotje 🔒 in de webadresbalk van je internetbrowser betekent dat je
gebruikmaakt van een versleutelde verbinding. Hierdoor zijn de gegevens die jij
verstuurt, zoals je wachtwoord of creditcardgegevens, beveiligd en kan een
hacker ze niet zomaar onderscheppen. Houd er dus rekening mee dat je gevoelige
informatie alleen invult op websites met zo’n slotje, ook te herkennen aan
https:// voor het webadres.



Wees er ook bewust van dat een slotje niet meteen wil zeggen dat je de website
kunt vertrouwen 🚫. Veel phishing-websites die jouw inloggegevens proberen te
stelen maken inmiddels ook gebruik van zo’n slotje om je vertrouwen te winnen.
Blijf daarom kijken naar het webadres en of dit goed is opgebouwd.

 * Correct: https://www.facebook.com (facebook.com is het hoofddomein)
 * Fout: https://www.facebook.tech (.tech is niet de juiste domeinextensie)
 * Fout: https://facebook.inlog.net (inlog.net is hier het hoofddomein)
 * Fout: https://www.faceb00k.com (er staan twee nullen in plaats van twee keer
   de letter o)


MAAK BACKUPS

Een backup, de algemeen geaccepteerde term voor een reservekopie, geeft je
toegang tot je bestanden als er iets fout gaat. Stel: je computer gaat
plotseling kapot. Om welke verloren foto’s 📷, video’s 📹 en documenten 📃 zou
je verdrietig zijn, en welke bestanden heb je nodig voor je administratie? Dat
zijn de bestanden om een backup van te maken.

Een backup zorgt ervoor dat je belangrijke bestanden veilig zijn, ook als je
computer kapotgaat, je telefoon wordt gestolen of een gijzelvirus je computer
ontoegankelijk maakt. Met een backup kun je weer snel aan de slag.

Het valt aan te raden om zowel een online als offline backup te maken. Een
online backup maak je met een clouddienst ☁️ als Dropbox of Stack, een offline
backup via een externe harde schijf. Controleer regelmatig of alle bewaarde
bestanden er nog zonder fouten in staan.


HERKEN PHISHING

Phishing-aanvallen zijn in de meeste gevallen makkelijk te herkennen. Neem
bijvoorbeeld een nepmail die ogenschijnlijk van ABN Amro afkomstig is waarin
staat dat jouw bankpas is geblokkeerd, terwijl je bij een andere bank 🏦 zit.
Logisch nadenken is dan al genoeg om jezelf te beschermen.

Maar een phishingmail kan heel echt lijken. Het is daarom slim om altijd goed
naar de afzender van een e-mail te kijken. Als de afzender het adres
@abnamro.incasso55.nl gebruikt, weet je dat de mail niet door ABN Amro is
verstuurd. Dan zou er nl.abnamro.com staan.

Let ook goed op het taalgebruik. In veel phishingmails staan taalfouten of word
je aangesproken met Geachte heer / mevrouw. De meeste organisaties weten heus
wel wie jij bent en hoe ze je moeten aanspreken.

Vaak proberen phishingmails je te laten schrikken 😨, bijvoorbeeld door te
beweren dat je bankrekening is geblokkeerd of dat je een incasso moet betalen.
Of de e-mails stellen dat je iets hebt gewonnen 🤑. Als je het niet zeker weet,
bel dan de betreffende organisatie. Gebruik daarbij niet het telefoonnummer uit
de e-mail, maar zoek het op via de officiële website.

Inspecteer ook altijd de linkjes in een e-mail. Dat doe je door met je
muiswijzer 🖱️ op de link te staan zonder erop te klikken. Zo zie je het adres
waar de link je naar toe wil sturen. Hieruit is meestal op te maken of het om
phishing gaat of niet. Bij mobiele apparaten druk je lang op de link om deze te
kopiëren. Vervolgens kun je deze in een nieuwe e-mail plakken om het volledige
webadres te zien.

Als je een e-mail of de linkjes erin niet vertrouwt, surf dan via de browser
naar de website van de betreffende organisatie en log daar in. Daar vind je vaak
ook alle ontvangen berichten en facturen. Je kunt de organisatie ook altijd
bellen 📞 om te vragen of een ontvangen e-mail echt van dat bedrijf afkomstig
is. Nog een belangrijke stelregel:

> Als het te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook.

Als je een Google-account hebt, helpt deze browser-plugin je tegen
phishing-aanvallen: Password Alert. De plugin stuurt je een waarschuwing zodra
je jouw Google-wachtwoord invoert op een valse inlogpagina. Voor veel mensen is
Google en het daarbij horende Gmail hun belangrijkste online account, en daarom
kan het lonen om deze officiële Google-plugin te installeren.


KLIK NIET ZOMAAR OP LINKJES

Niet alleen bij phishing geldt dat je niet zomaar op linkjes moet klikken. Het
is sowieso goed advies, of je de link nu via e-mail, social media of in een
sms-bericht krijgt. Een smartphone kan bijvoorbeeld worden gehackt doordat je op
een verkeerd linkje drukt.

Dit gebeurt lang niet bij iedereen en je hoeft ook niet bang te worden van ieder
linkje. Maar als je het niet vertrouwt, inspecteer de link 👓 dan eerst op de
manier zoals hierboven staat beschreven.


PAS OP MET BIJLAGEN IN E-MAILS EN OPENEN VAN DOCUMENTEN

Net als bij linkjes moet je oppassen met bijlagen in e-mails. Via deze weg
worden vaak virussen verspreid, waarmee hackers toegang kunnen krijgen tot jouw
apparaat. Dat doen ze door in een ogenschijnlijk ongevaarlijk bestand, zoals een
Word-document, een virus te verstoppen. Naast Word-documenten kunnen hackers hun
virussen ook in Excel-, PDF-, ZIP- en EXE-bestanden verbergen.

Over het algemeen geldt dat je Word- en Excel-documenten gewoon in Microsoft
Office kunt openen. Zodra je na het openen van een document een grote gele balk
bovenin het programma ziet, moet je uitkijken ⚠️. Dit is een indicatie dat het
document mogelijk malware bevat. Klik nooit zomaar op de knop in de gele balk en
al helemaal niet als het document daarom vraagt. Als je het document niet
vertrouwt, open het dan via de website van Google Docs. Op die manier raakt je
computer niet geïnfecteerd, mocht het document inderdaad een virus bevatten.



PDF-bestanden kun je het beste in je browser openen, door het bestand in een
browsertabblad te slepen. Of klik met de rechtermuisknop op het PDF-bestand en
kies openen met > browser.

Een andere manier om veilig documenten te openen is met DANGERZONE. Dit gratis
programma voor Windows en MacOS converteert mogelijk gevaarlijke PDF-documenten,
Office-bestanden en foto’s naar bestanden die je veilig kunt openen en bekijken
👍.

Kijk altijd uit met EXE-bestanden. Die hoef je bijna nooit te openen, behalve
als je een programma wilt installeren. Je hoeft nooit op een EXE-bestand te
klikken om een document 📄 te openen. ZIP-bestanden kun je gewoon uitpakken,
maar kijk uit met de inhoud en volg de voorzorgsmaatregelen die hierboven staan
beschreven.

Als je een bestand niet vertrouwt, kun je het downloaden ⬇️ naar je computer
(niet openen!) en vervolgens uploaden naar VirusTotal. Deze website analyseert
het bestand en vertelt je of het een virus bevat. Houd er rekening mee dat zowel
Google als VirusTotal na het uploaden de beschikking hebben over het bestand.

Schakel ook de optie verberg extensies uit voor zowel Windows als MacOS,
waardoor je altijd ziet welke extensie een bestand heeft.


KIJK UIT MET OPENBARE WIFI

Openbare wifi-netwerken, zoals Wifi in de Trein, zijn niet veilig. Hackers
kunnen meegluren met wat jij online doet en zo proberen om inloggegevens te
stelen. Maak gebruik van je 4G-verbinding of creëer een met wachtwoord
beveiligde hotspot op je telefoon. Met zo’n hotspot (Android, iPhone) maakt je
laptop gebruik van de mobiele verbinding van jouw telefoon om te internetten.

Als je toch van een openbaar wifi-netwerk gebruik wilt maken, zorg er dan voor
dat je alleen inlogt bij websites met een slotje. Deze gegevens worden
versleuteld en zijn voor anderen niet zomaar in te zien. Dit advies geldt ook
voor wifi-netwerken van restaurants 🍟 en hotels 🛏️: die zijn dan wel met een
wachtwoord beveiligd, maar worden nog steeds door veel mensen gebruikt.

Let ook goed op bij het welkomstscherm dat je soms te zien krijgt. Soms wordt er
gevraagd om een app, softwareprogramma of certificaat te installeren. Dat is
absoluut niet nodig om verbinding met het internet te maken, en mogelijk een
teken dat een hacker toegang tot jouw smartphone of laptop wil. Vraag het
desnoods na bij de aanbieder van het wifi-netwerk.

Tot slot is het belangrijk om te beseffen dat een wifi-netwerk met een
wachtwoord niet per se veilig is. Ook deze wifi-netwerken kunnen in handen zijn
van een criminele hacker.


GEBRUIK EEN VPN

Het valt ook sterk aan te raden om een virtueel particulier netwerk (VPN) te
gebruiken zodra je met een openbaar wifi-netwerk verbindt. Een VPN bouwt een
digitale tunnel waar jouw dataverkeer doorheen gaat. Hierdoor zien anderen niet
wat jij op het internet doet. Op die manier bescherm je jezelf tegen digitale
inbrekers.

De meeste mensen hebben dankzij Netflix wel eens van een VPN gehoord. Met zo’n
VPN kun je doen alsof je uit een ander land 🌎 komt, door bijvoorbeeld met een
Amerikaanse server te verbinden. Op die manier is het met sommige VPN-diensten
mogelijk om het uitgebreide Amerikaanse aanbod van Netflix te zien.

Een VPN is ook handig als je niet wilt dat jouw internetprovider weet wat jij
allemaal op het internet uitspookt. Je kunt een VPN-verbinding altijd aan laten
staan op je computer. Het nadeel van een VPN is dat je internetverbinding er
iets langzamer 🐢 van wordt.

Van de betaalde VPN-diensten zijn de gemakkelijkste Freedome, iVPN en NordVPN,
die respectievelijk 4, 5 en 6 euro per maand kosten. AirVPN en Mullvad zijn voor
de gevorderde gebruiker.

Gebruik geen gratis VPN-dienst. Deze diensten blijken veelal jouw
privé-informatie te verkopen, bijvoorbeeld welke websites je bezoekt. Mocht je
krap bij kas zitten en geen VPN kunnen veroorloven, dan kun je altijd de gratis
versie van ProtonVPN gebruiken - die biedt genoeg voor die paar keer dat je met
een openbaar wifi-netwerk wilt verbinden.


LAAT JE SPULLEN NIET ONBEHEERD ACHTER

Deze tip lijkt misschien voor de hand liggend, maar je ziet nog vaak genoeg
laptops op tafels staan van mensen die even naar de wc 🚽 zijn. Naast het risico
dat je eigendom kan worden gestolen, dreigt ook het gevaar dat iemand met kwade
bedoelingen jouw apparaat gebruikt. Dat kan gebeuren als de laptop niet is
vergrendeld of dichtgeklapt.

Stel daarom altijd een korte tijd (1 minuut) in waarna je laptop zich
automatisch vergrendelt. Als je dan plotseling weg moet van je computer en je
vergeet hem mee te nemen, dan is het apparaat binnen een minuut niet meer
toegankelijk voor anderen. In het algemeen geldt: neem je laptop mee als je van
je plek gaat.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


COMPUTER



We gaan als eerste aan de slag met de computer 💻, het apparaat dat het
gemakkelijkst te hacken is. De meeste virusinfecties komen voor op
Windows-computers.


VIRUSSCANNERS HEBBEN NOG STEEDS NUT

Windows-computers zijn standaard voorzien van een virusscanner, genaamd
Defender. Dat is een goed programma, maar ook Kaspersky Anti-virus en
BitDefender (beide 30 euro per jaar) scoren de afgelopen jaren goed.

In Defender zit een functie die je belangrijkste mappen beschermt tegen
ransomware of andere schadelijke software die met je bestanden knoeit. Deze
optie schakel je in bij Defender via Virus- en bedreigingsbeveiliging >
Instellingen voor virus- en bedreigingsbeveiliging > Controlled Folder Access.
Daar kun je ook extra mappen toevoegen, zoals een map met zakelijke documenten
of familiefoto’s 👨‍👨‍👧.

Twee andere tips zijn 0Patch (gratis) en het Nederlandse Hitman Pro.Alert (30
euro per jaar). Deze programma’s gebruik je naast een virusscanner en beschermen
tegen malware die kwetsbaarheden in je computer misbruikt om bijvoorbeeld mee te
kijken met wat je typt ⌨️.

Voor Mac-computers is een virusscanner niet per se nodig: het besturingssysteem
maakt het voor malware moeilijker om je computer te infecteren. Daardoor zijn er
weinig virussen in omloop voor Apples besturingssysteem. Mocht je er toch één
willen, dan zijn Kaspersky Anti-virus (37 euro per jaar), BitDefender (39 euro
per jaar) en ESET Security (30 euro per jaar) goede keuzes.

Ook de gratis beveiligingsprogramma’s van Objective-See voor MacOS zijn een
aanrader: BlockBlock blokkeert malware, OverSight blokkeert spionage via de
webcam en ReiKey houdt malware tegen die meegluurt met wat je typt.

Het loont om voor een virusscanner te betalen: deze software is vaak beter en
uitgebreider. Als je niet in staat bent om ervoor te betalen, kun je het beste
de gratis versie van Malwarebytes downloaden en installeren.


ZET AUTOMATISCHE UPDATES AAN

Zoals je hierboven al las: updaten is belangrijk. Daarom is het aan te raden om
updates automatisch te laten installeren. Dit kun je doen voor Windows en MacOS,
maar sinds kort ook voor software als de Chrome-browser.

Het is daarbij verstandig om te controleren of een melding om je software te
updaten legitiem ✅ is. Veel virussen worden verspreid via een nepmelding, zoals
een update voor Adobe Flash Player. Deze meldingen verschijnen meestal via een
website. Als je er zeker van wilt zijn, open dan het betreffende programma en
kijk handmatig of er een update beschikbaar is.


GEBRUIK CHROME EN DEZE DRIE EXTENSIES

Chrome is op dit moment de veiligste en meest gebruiksvriendelijke browser die
je kunt gebruiken. Ook Firefox en Safari en Edge zijn goede keuzes, zolang je
Internet Explorer maar mijdt. Installeer sowieso deze drie extensies:


UBLOCK ORIGIN

Adblocker uBlock Origin is een gratis extensie die reclame en trackers op het
internet blokkeert. Het beschermt tegen zogeheten malvertising: virussen die via
online advertenties worden verspreid. Daarnaast houd je spionerende bedrijven
buiten. In tegenstelling tot bekendere namen als Adblock en Adblock Plus heeft
uBlock Origin geen discutabel verdienmodel. Wees er wel bewust van dat je met
een adblocker broodnodige inkomsten van websites ontneemt. Door je favoriete
websites op de whitelist te zetten, kun je een bedrijf of persoon toch aan jouw
bezoek laten verdienen.


HTTPS EVERYWHERE

HTTPS Everywhere forceert wanneer het kan een beveiligde https-verbinding. Als
een aanvaller probeert jouw verbinding te onderscheppen om je vervolgens naar
een website met een onbeveiligde (en dus af te luisteren) verbinding te sturen,
wordt deze poging door HTTPS Everywhere geblokkeerd. De extensie is gratis te
downloaden.


PDF VIEWER

Criminelen verstoppen regelmatig malware in PDF-bestanden, omdat de software
waarmee deze wordt geopend (Adobe Reader) vaak beveiligingslekken bevat. Je kunt
PDF-bestanden daarom beter openen in de browser: dat doet PDF Viewer, een gratis
extensie voor Chrome. De browser opent standaard al PDF-documenten, maar met
deze extensie krijg je meer functies, zoals een document doorzoeken. Firefox
heeft ook een optie om PDF-bestanden in de browser te openen.

Let wel goed op welke extensies je installeert en installeer er niet te veel.
Extensies kunnen verregaande rechten hebben en in sommige gevallen zien wat je
allemaal in de browser typt. Je kunt per extensie zien welke permissies het
heeft.


SCHAKEL JAVASCRIPT EN MACRO’S UIT EN ZET JE FIREWALL AAN

Hackers maken vaak gebruik van specifieke opties in populaire programma’s om je
computer met malware te infecteren. Door deze opties uit te schakelen, maak je
het aanvallers lastiger. Het gaat om Javascript in Adobe Reader en de macro’s in
Microsoft Office. Schakel ze beide uit.

Een firewall moet je juist inschakelen, omdat dit systeem je tegen aanvallen van
buitenaf beschermt. Doe dit bij MacOS en het liefst ook op jouw router; bij
Windows staat de firewall standaard al ingeschakeld. Mocht je nog een extra
beveiliging naast je firewall willen hebben, dan kun je kijken naar LuLu
(gratis) en Little Snitch voor MacOS of GlassWire voor Windows. Deze apps houden
in de gaten 🔎 welke apps met het internet verbinden.


VERWIJDER FLASH

Ooit was Flash een belangrijke technologie voor het kijken van filmpjes en
spelen van spelletjes 🎮, maar de software is inmiddels zwaar verouderd en
daardoor gevaarlijk. Je kunt Flash daarom beter helemaal verwijderen van je
computer. In veel browsers staat Flash al standaard uitgeschakeld en het wordt
door geen enkele moderne website meer gebruikt.

Adobe biedt programma’s aan om Flash te verwijderen van je Windows of
MacOS-computer.


BEVEILIG JE ROUTER

Veel mensen vinden het lastig om hun router, het apparaat dat toegang tot het
internet biedt, goed te configureren. Dat is begrijpelijk: routers zijn zeer
lastige apparaten 😕. Omdat elke router anders werkt, zul je zelf in de (online)
handleiding moeten opzoeken hoe je deze tips doorvoert.

 * Beveilig je wifi-netwerk met de optie WPA2-AES en een lang wachtwoord en
   schakel Wifi Protected Setup (WPS) uit.
 * Schakel UPNP uit. Deze technologie is onveilig en geeft gemakkelijker toegang
   tot jouw netwerk en apparaten.
 * Update je router-software.
 * Maak een gastnetwerk aan met wachtwoord om je gasten en slimme apparaten als
   beveiligingscamera mee te laten verbinden.
 * Zorg ervoor dat je wifi-netwerk niet naar jou te herleiden valt. Noem het dus
   niet Familie Jansen.
 * Kijk uit met port forwarding: zet alleen poorten open die je echt nodig hebt.


USB-STICKS EN SLIMME APPARATEN

Een bekende truc van hackers is om het slachtoffer een geïnfecteerde usb-stick
in zijn of haar computer te laten steken, waarna het apparaat wordt overgenomen.
Kijk daarom altijd goed uit met usb-sticks, of je ze nou op straat vindt of van
iemand krijgt 🎁. Als je een usb-stick niet vertrouwt, laat er dan een
professional naar kijken of gooi het stickje weg.

Ook kun je jezelf afvragen of je al die slimme internet-of-things-apparaten
nodig hebt. Is het echt essentieel dat de waterkoker met je wifi kan verbinden?
Is het belangrijk dat de Barbie van je zoon of dochter een camera heeft die met
het internet is verbonden? Al deze slimme apparaten zijn toegangspunten waarmee
hackers jouw netwerk kunnen binnendringen.

Daarnaast kunnen hackers deze apparaten overnemen. Dit gebeurde bij de slimme
beveiligingscamera van de Action. Hackers konden meegluren en via de microfoon
mensen laten schrikken 😧. Koop daarom alleen slimme apparaten die je écht nodig
hebt en het liefst van betrouwbare merken.


VEILIG INTERNETBANKIEREN

Sommige mensen zijn bang om hun bankzaken online te regelen. Dat hoeft niet:
internetbankieren is de laatste jaren erg veilig geworden. Je kunt de website of
mobiele app van jouw bank gebruiken om betalingen 💶 over te maken. In de meeste
gevallen is de app de veiligste keuze: op een recente versie van Android en iOS
is het voor criminelen lastig om dit soort apps over te nemen.


CHECK KORTE LINKJES

Korte linkjes worden ontzettend veel gebruikt op het internet: ze maken simpel
gezegd een lange link korter. Bekende diensten daarvoor zijn Bit.ly en TinyURL.
Maar korte linkjes worden ook vaak gebruikt om gevaarlijke websites te
verhullen. Daarom is het verstandig om korte linkjes te checken, zodat je weet
waar je uit komt. Dat kan met het Nederlandse Check Je Linkje, dat heel simpel
laat zien waar je uitkomt en of die website mogelijk gevaarlijk is. Voor de meer
geavanceerde gebruikers is er Urlscan.io.


PLAK JE WEBCAM AF EN KIJK OM JE HEEN

Criminele hackers kunnen meegluren met je webcam. Het kan daarom handig zijn om
je webcam af te plakken. Op die manier kan een aanvaller jou niet chanteren met
foto’s en video’s van privémomenten, zoals tijdens omkleden, zelfbevrediging of
seks 🍆🍑. Door een stukje tape over je webcam te plakken, maak je dit
onmogelijk. Er zijn ook elegantere opties zoals het Zwitserse Soomz (11 euro
voor drie stuks). Op de Chinese webwinkel AliExpress vind je veel goedkope
webcamcovers.

Als je veel onderweg bent en vaak met je laptop in de trein of een koffietentje
☕ zit, kijk dan regelmatig om je heen. Zijn er mensen die mee kunnen lezen met
wat je typt? Zien ze geen gevoelige informatie op je beeldscherm, zoals een
wachtwoord, telefoonnummer of je huisadres? Wees er bewust van dat je in een
openbare ruimte werkt.


KIES EEN CHROMEBOOK

Heb je niet zo veel technische kennis maar wil je wel graag browsen, e-mailen en
video’s kijken? Dan is een Chromebook een slimme keuze. Deze laptop is goedkoop
en zeer veilig, omdat er alleen Googles Chrome-browser op draait. Hackers en hun
virussen maken hierdoor minder kans om jouw computer te infecteren. Met de
laptop kun je verder alles wat je normaal ook in de browser doet. Heb je iets
meer geld te besteden? Dan is een iPad met toetsenbord ook een goede keuze om je
online zaken te regelen.


AF EN TOE EEN HERINSTALLATIE KAN GEEN KWAAD

Probeer eens in de drie jaar je computer opnieuw te installeren. Dat houdt in:
een backup maken, vervolgens de harde schijf wissen en daarna het
besturingssysteem (Windows, MacOS) opnieuw installeren. Je computer wordt er
niet alleen sneller van, alle overbodige en mogelijk schadelijke programma’s en
bestanden 📂 worden tevens gewist.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


TELEFOON EN TABLET



De smartphone 📱 is voor velen het belangrijkste apparaat in hun leven. Daarom
is het extra belangrijk om dit apparaat, of je nu een Android of iPhone hebt,
goed te beveiligen.


NEEM EEN IPHONE

Oké, dit is een beetje kort door de bocht, maar in het algemeen geldt: iPhones
zijn beter beveiligd dan Android-telefoons. Daarom hebben mensen die meer risico
lopen om gehackt te worden, zoals advocaten 👨‍💼 en politici 👴, meestal een
iPhone. Daarnaast worden iPhones vijf jaar lang van updates voorzien.

De best beveiligde Android-telefoons komen van Google en worden uitgebracht
onder de naam Pixel (voorheen Nexus). Google werkt er hard aan om Android
zodanig aan te passen dat fabrikanten als Samsung, Huawei en OnePlus
gemakkelijker updates kunnen uitbrengen.


SNEL UPDATEN

Deze tip staat weer hoog in het lijstje: update altijd zo snel mogelijk ⏰ jouw
mobiele apparaten. Updates dichten beveiligingslekken waarmee je smartphone of
tablet door een hacker kan worden overgenomen. Daarnaast is het belangrijk om
regelmatig je apps te updaten. Ook apps kunnen lek zijn, waardoor een aanvaller
toegang krijgt tot jouw privégegevens.


SCHAKEL ENCRYPTIE IN

Encryptie zorgt ervoor dat jouw gegevens, zoals je berichtjes en foto’s, in een
digitale kluis 🔑 worden bewaard. Bij alle iPhones en de meeste
Android-telefoons staat encryptie standaard ingeschakeld, maar bij sommige
Android-toestellen moet je dit handmatig doen. De optie voor encryptie vind je
via Instellingen > Beveiliging.

Stel: iemand vindt jouw telefoon en koppelt hem aan een computer. Encryptie
zorgt er dan voor dat diegene niet al jouw chatgesprekken en foto’s kan zien.
Dat is alleen mogelijk als de pincode wordt ingevoerd, de sleutel tot jouw
digitale kluis. Daarom is het gebruik van een pincode ook belangrijk.


GEBRUIK EEN ZESCIJFERIGE PINCODE EN DE VINGERAFDRUKSCANNER

Door een pincode te gebruiken, kunnen anderen niet zomaar in jouw telefoon of
tablet komen. Kies een zescijferige pincode die alleen jij weet en geen
standaardcode, zoals 0-0-0-0-0-0, 1-2-3-4-5-6 of 1-1-2-2-3-3. Ook het gebruik
van je geboortedatum 🎂 is af te raden, net als alle andere cijfercombinaties
die zijn gebaseerd op privégegevens. Je kunt bij iPhones en sommige Androids
inschakelen dat je telefoon na tien keer een verkeerde pincode invoeren wordt
gewist. Dat is een extra beveiligingsmethode, maar kan - als je geen backup hebt
gemaakt - ook gevaarlijk zijn.

Het gebruik van de vingerafdrukscanner is in veel gevallen nog makkelijker. Het
werkt snel en is vaak nog veiliger ook, want mensen kunnen je vingerafdruk niet
afkijken. Wil je de vingerafdrukscanner tijdelijk uitschakelen? Start dan je
toestel opnieuw op. Je moet dan weer de pincode invoeren om toegang tot het
apparaat te krijgen. Als je geen vingerafdrukscanner op je Android-telefoon
hebt, kun je eventueel ook vergrendeling met een patroon gebruiken.

Ook je simkaart is voorzien van een pincode. Deze pas je in je smartphone aan,
bijvoorbeeld naar een zescijferige pincode in plaats van de standaardcode
0-0-0-0. Zet ook alle contactpersonen die op je simkaart staan over naar je
telefoon en verwijder ze dan van je simkaart. Op die manier lek je geen
privégegevens van anderen als jij je telefoon verliest of deze wordt gestolen.


INSTALLEER ALLEEN APPS UIT DE APP STORE OF GOOGLE PLAY

Het gros van de malware op smartphones en tablets wordt binnengehaald doordat
mensen apps buiten de officiële app-winkels om installeren. Dit gebeurt meestal
omdat mensen een betaalde app of game gratis willen downloaden. In die ‘gratis’
app zit dan malware verstopt die bijvoorbeeld je creditcardgegevens 💳 steelt.
Dit risico geldt voor zowel Android als iOS.

Bij Android is er nog een tweede gevaar: er zijn genoeg apps in Google Play die
legitiem lijken maar alsnog malware bevatten. Doe daarom onderzoek. Googel de
naam van de app, lees reviews en kijk hoeveel installaties er zijn geweest.
Installeer dus niet zomaar apps op je Android-telefoon of -tablet.

Het is ook belangrijk om de rechten van een app te controleren. Een zaklamp-app
🔦 heeft natuurlijk geen toegang nodig tot jouw adresboek. Bij zowel Android als
iOS kun je per app de rechten controleren en aanpassen. Bij Android ga je naar
Instellingen > Apps, bij iOS naar Instellingen > Privacy.


VIRUSSCANNER VOOR JE TELEFOON

Als Android-gebruiker kun je ervoor kiezen om een virusscanner te installeren op
je smartphone of tablet. Goede keuzes zijn de apps van ESET (9,99 euro per
jaar), BitDefender (9,99 euro per jaar) en Kaspersky (13,99 euro per jaar). De
laatste twee zijn ook als gratis versie in Google Play te vinden, maar bieden
wel minder functionaliteiten.

Als je een iPhone of iPad gebruikt, dan heeft een virusscanner geen nut. Het
gesloten besturingssysteem iOS maakt het voor een virusscanner onmogelijk om
zijn werk te doen. Je kunt wel de app iVerify (3,50 euro) installeren. Deze app
kijkt of je iPhone of iPad is gehackt door te controleren op abnormaliteiten of
afwijkingen binnen iOS. Daarnaast biedt de app allerlei handige handleidingen om
je apparaat beter te beveiligen.

Naast virusscanners is er voor Android ook software waarmee je kunt zien welke
apps allemaal met het internet verbinden. Op die manier houd je in de gaten wat
voor data jouw telefoon of tablet allemaal verzendt. Glasswire, de firewall voor
Windows, heeft ook een een Android-app (5 euro per jaar) waarmee je de
internettoegang van vervelende of kwaadwillende apps blokkeert.


HERSTART JE TELEFOON

Je telefoon of tablet opnieuw opstarten is een goede manier om jezelf tegen
hackers te beschermen. In veel gevallen wordt eventuele malware verwijderd door
je apparaat opnieuw op te starten, ook wel rebooten genoemd. Na een reboot toch
nog toegang behouden tot een gehackt apparaat is heel moeilijk voor hackers. Een
fijne bijkomstigheid is dat je besturingssysteem stabiel blijft werken als je je
telefoon of tablet regelmatig (één keer in de week) opnieuw opstart 👍.


SCHAKEL WIFI EN BLUETOOTH UIT ALS JE HET NIET NODIG HEBT

Via wifi en bluetooth kunnen derden jou volgen, bijvoorbeeld de route die je
door het station neemt. Als je onderweg geen wifi of bluetooth nodig hebt, is
het verstandig om deze opties tijdelijk uit te schakelen via de instellingen van
jouw apparaat. Daarnaast bescherm je jezelf zo tegen aanvallen via wifi of
bluetooth.

Als je ooit met een wifi-netwerk verbonden bent geweest, maakt je mobiele
apparaat daar automatisch weer verbinding mee. Dat is een stukje gemak, maar het
brengt ook risico’s met zich mee. Een veelgebruikte aanvalsmethode van hackers
is om een nep-wifi-netwerk aan te maken, zoals Wifi in de trein of McDonald's
Free Wifi, waarmee mensen dan automatisch verbinden. Op die manier proberen ze
mee te gluren met wat jij op het internet doet en wachtwoorden te onderscheppen.

Het is verstandig om regelmatig je lijst met vertrouwde wifi-netwerken op te
schonen. Als je verbinding maakt met het wifi-netwerk van een hotel 🏨,
verwijder het dan na je verblijf weer uit het geheugen van je telefoon. Dit doe
je door via de instellingen naar het wifi-netwerk te gaan en daar op vergeten te
drukken. Ook kun je in Android en iOS per wifi-netwerk instellen dat je er niet
automatisch mee verbindt.


TOON GEEN NOTIFICATIE-INHOUD

De inhoud van notificaties kan gevoelig 🙈 zijn. Misschien stuurt iemand wel
zijn of haar wachtwoord via WhatsApp, of ontvang je inlogcodes via sms. Door de
inhoud van notificaties te verbergen (Android, iOS) zorg je ervoor dat anderen
deze gegevens niet zien. Pas als jij je telefoon ontgrendelt, wordt de inhoud
zichtbaar.


MAAK EEN BACKUP VAN JE APPARAAT

Backups zijn enorm belangrijk. Mocht je telefoon worden gestolen, dan kun je met
een backup altijd weer opnieuw beginnen. Google en Apple bieden opties aan om
een volledige backup van je telefoon te maken. Kijk ook naar een backup voor je
foto’s en video’s, voor velen het belangrijkste op hun telefoon. Onder andere
iCloud, Google Foto’s en Dropbox zijn goede keuzes om je foto’s te backuppen.
Vergeet geen tweestapsverificatie voor deze diensten in te schakelen.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


SOCIALE MEDIA



We delen enorm veel op sociale media 🤳. Soms iets te veel en daar maken hackers
misbruik van. Deze vorm van data verzamelen wordt Open Source Intelligence
(OSINT) genoemd en kan worden ingezet bij een hackaanval.


KIJK UIT MET WAT JE DEELT

Mensen plaatsen geregeld foto’s van hun paspoort, rijbewijs en concertkaartjes
op sociale media. Misschien denk je: dat is dom. Dat is het ook, maar het
gebeurt nog steeds massaal 🤦. De barcode op je concertkaartje kan door een
ander worden gebruikt, met een foto van een paspoort en rijbewijs kun je een
lening op naam van iemand anders afsluiten.

Kijk dus goed uit met wat je deelt op sociale media. Heb je een vervelende ex
die je in de gaten houdt? Plaats dan niet op sociale media waar je op dat moment
bent. Wacht je op een pakketje 📦 van een webwinkel? Een hacker kan zich
voordoen als een medewerker van de webwinkel om vervolgens ‘gegevens te
controleren’. Het is vooral een kwestie van beseffen wat voor jou de risico’s
zijn.


LET OP JE PRIVÉGEGEVENS

Bij veel bedrijven hoef je enkel je naam, geboortedatum en woonadres op te geven
om te verifiëren dat jij het écht bent. Deze gegevens zijn erg gemakkelijk
online te vinden: mensen vieren hun verjaardag 🎈 op sociale media en vertellen
(indirect) waar ze wonen, bijvoorbeeld door een Instagram-foto te plaatsen van
hun nieuwe huis 🏠.

Het lukte een hacker om op deze manier een medewerker van een telecomprovider om
de tuin te leiden en een telefoonnummer van iemand anders op zijn naam te
zetten. Daardoor kreeg hij de controle over de WhatsApp van het slachtoffer.
Deze manier van hacken wordt ook wel social engineering genoemd, een
aanvalstechniek waarbij mensen worden gemanipuleerd.

Daarnaast zijn vaak onbedoeld je antwoorden op geheime vragen online te vinden,
zoals de naam van je eerste huisdier 🐱 of de geboorteplaats van je moeder. Let
hier op.


GOOGEL JEZELF

Wat doet een hacker die informatie over een doelwit wil verzamelen? Juist: de
naam van het doelwit googelen. Doe dit ook regelmatig bij jezelf, zodat je weet
wat er allemaal online over jou te vinden is. Je kunt bijvoorbeeld een melding
instellen, zodat je een e-mail krijgt wanneer jouw naam wordt gevonden in de
zoekmachine. Ook is het mogelijk om in sommige gevallen gevoelige informatie uit
de zoekmachine te laten verwijderen.


ZET JE BERICHTEN OP PRIVÉ EN LOG JEZELF UIT

We plaatsen ontzettend veel berichten op sociale media. Het is daarom goed om
per sociaal netwerk te kijken of jouw profiel op privé moet worden gezet. Deel
je veel over jouw privéleven op Facebook en Instagram? Zet je Facebook-profiel
dan op privé (bekijk hier hoe jouw profiel er voor niet-vrienden uitziet) en je
Instagram-account achter een slotje 🔒. Hetzelfde geldt voor Snapchat.

Twitter is een iets ander verhaal, omdat velen er juist zitten om gehoord te
worden. Mocht je een openbaar Twitter-profiel hebben, let dan extra goed op wat
je deelt: van je locatie- tot privégegevens. Log jezelf ook uit als je geen
gebruik meer maakt van het apparaat waarmee je op Twitter bent ingelogd,
bijvoorbeeld een openbare computer of de laptop van een vriend.


KIJK UIT VOOR DE KAMER VAN KOOPHANDEL

Veel zzp’ers schrijven zich bij de Kamer van Koophandel (KvK) in met hun
woonadres en privénummer. Dat is lekker makkelijk en je kunt zo direct met je
eigen bedrijfje 👨‍🔧 aan de slag. Hierdoor duiken helaas ook overal op het
internet privégegevens op die aan je bedrijf gekoppeld zijn. Deze gegevens
kunnen door hackers worden misbruikt.

Als je jezelf wilt inschrijven bij de KvK, gebruik dan een werkadres in plaats
van je woonadres. Daarvoor moet je wel een werkruimte hebben. Er zijn ook
organisaties waarbij je voor enkele tientjes per maand een inschrijflocatie voor
de KvK kunt huren. Gebruik voor de inschrijving ook een ander telefoonnummer,
bijvoorbeeld een prepaid 06-nummer. Verwerk bovendien niet je eigen naam in de
naam van je bedrijf. Door geen verwijzing naar je naam te gebruiken, ben je
minder goed vindbaar in het handelsregister.


BLIJF ALERT MET GOOGLE ALERTS

Met Google Alerts houd je nieuwe online content in de gaten 👀. Vul als
trefwoord je eigen naam in en je weet precies wanneer jouw naam op een website
wordt genoemd. Veel interessanter is het om gevoelige gegevens in de gaten te
houden, zoals je e-mailadres, woonadres of telefoonnummer. Zo weet je precies
wanneer een website deze gegevens publiceert en kun je daarna eventueel actie
ondernemen.


MAAK EEN VEILIGE KOPIE VAN JE ID

Het is wel degelijk mogelijk om een veilige digitale kopie van jouw paspoort,
identiteitskaart of rijbewijs 🚗 te maken. De overheid heeft daarvoor een
handige app uitgebracht: KopieID. Met de app streep je gevoelige informatie weg,
zoals een burgerservicenummer. Ook kun je met een watermerk het doel van de
kopie aangeven, zoals kopie voor hotelovernachting op datum.


CONTROLEER WELKE APPARATEN ZIJN INGELOGD

Waar ben je eigenlijk allemaal ingelogd? Zit er niet iemand stiekem mee te
loeren met je e-mails of WhatsApp’jes? Dat wordt getoond in het overzicht met
actieve sessies dat je onder andere bij Google, Apple, Microsoft, Facebook,
Instagram, Twitter, Dropbox en WhatsApp in kunt zien. Verwijder alle aangemelde
sessies die je niet herkent.


DOE DE SECURITY CHECKUPS

Veel bedrijven bieden de mogelijkheid om je beveiligingsinstellingen na te
lopen, waaronder Google, Facebook en Dropbox. Je ziet op die manier onder meer
wanneer je voor het laatst je wachtwoord hebt gewijzigd en welke apps en
diensten allemaal toegang hebben tot jouw account. Als je periodiek deze
controles uitvoert, vind je altijd wel een app of dienst die geen toegang 🛑
meer hoeft te hebben tot jouw account.


CHECK JE GEKOPPELDE APPS

Het kan handig zijn om apps aan je online accounts te koppelen, bijvoorbeeld om
op basis van je Google-agenda automatisch sportsessies 🏋️ met vrienden in te
plannen of samen online te werken aan documenten. Maar deze apps geef je vaak
zonder dat je het weet toegang tot jouw volledige account. Als zo’n app wordt
gehackt, is ook jouw online account de klos. Daarom valt het aan te raden om
regelmatig te kijken welke apps je aan welke online diensten hebt gekoppeld,
onder andere bij Google, Microsoft, Facebook, Twitter, Instagram en Linkedin.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


CHATTEN EN BELLEN



We chatten 💬 en bellen ☎️ wat af. Laten we dat dit jaar ook zo veilig mogelijk
doen. Kortom: hoe communiceer je zonder dat anderen mee kunnen lezen of
luisteren?


END-TO-END-ENCRYPTIE

Sinds april 2016 is Nederland veel veiliger gaan communiceren. Die maand werd
WhatsApp voorzien van end-to-end-encryptie. Dit zorgt ervoor dat alleen de
zender en ontvanger een bericht kunnen lezen. Als iemand anders het bericht
onderschept, ziet diegene een brij van onleesbare tekens.

Je kunt het vergelijken met het versturen van een ansichtkaart. Je schrijft wat
op de achterkant en plakt er een postzegel op. Bij normale encryptie kan de
postbode (in dit geval WhatsApp) lezen wat op de ansichtkaart staat. Bij
end-to-end-encryptie stop je de ansichtkaart in een verzegelde envelop ✉️,
waardoor alleen de ontvanger het bericht op de kaart kan lezen.

End-to-end-encryptie werkt niet alleen met berichtjes, maar ook bij het
versturen en ontvangen van foto’s, video’s, documenten en locatiegegevens.
Daarnaast kun je ook telefoon- en videogesprekken met end-to-end-encryptie
beveiligen.


WHATSAPP EN FACEBOOK

WhatsApp is eigendom van Facebook, een bedrijf dat geld verdient met het
verzamelen van zo veel mogelijk informatie over zijn gebruikers. Door
end-to-end-encryptie weet Facebook niet wat voor berichtjes of foto’s jij
stuurt. Facebook kan wel zien met wie je contact hebt en wanneer, ook wel
metadata genoemd. Wees daar dus bewust van.


ALTERNATIEVEN VOOR WHATSAPP

De keuze voor een chat-app is heel persoonlijk. Sommigen houden van gemak,
anderen willen hun privacy zo veel mogelijk beschermen. Hieronder vind je vijf
alternatieven voor WhatsApp.


SIGNAL

Signal is de veiligste en meest privacyvriendelijke chat-app. Net als WhatsApp
kun je de app ook op een computer gebruiken en is het mogelijk om berichtjes na
een bepaalde tijd (van enkele seconden tot een week) automatisch te laten
verwijderen. Daarnaast slaat Signal nauwelijks gegevens op over zijn gebruikers.
De app ziet er alleen niet zo verfijnd uit en heeft ook minder functies dan de
concurrentie.


TELEGRAM

Telegram is niet de veiligste keuze omdat berichten standaard in de cloud worden
opgeslagen. Dit vinden sommigen fijn: als je van telefoon wisselt kun je direct
beginnen waar je was gebleven. Tegelijkertijd is het opslaan van al je
berichten, foto’s en video’s in de cloud een groot risico. Mocht je toch voor
Telegram kiezen, wees daar dan bewust van. De reden dat mensen toch voor
Telegram gaan is dat het één van de meest gebruiksvriendelijke chat-apps is.


IMESSAGE

Apples chat-app werkt alleen met iPhones en iPads. Berichten worden versleuteld
met end-to-end-encryptie en je kunt ook je Macbook of iMac gebruiken om
berichtjes te sturen. iMessage ondersteunt allerlei andere apps, waardoor je
bijvoorbeeld gemakkelijk in een chatgesprek geld terugvraagt, een Uber boekt of
je navigatieroute deelt. Apple bewaart wel metadata voor maximaal een maand, dus
houd daar rekening mee.


THREEMA

Het Zwitserse Threema is een geliefde chat-app onder journalisten, omdat je
alleen een gebruikersnaam deelt om met elkaar te communiceren. Op die manier
hoeft een journalist zijn of haar telefoonnummer niet openbaar op het internet
te zetten. De app heeft een fraai design en veel functies, maar ook één nadeel:
Threema kost 2,99 euro, waardoor het aantal gebruikers veel lager ligt dan bij
gratis chat-apps.


WICKR ME

Wickr Me is vergelijkbaar met Threema: ook bij deze app heb je geen
telefoonnummer of e-mailadres nodig om een account te creëren. Je kunt
automatisch verdwijnende berichten instellen, de app op meerdere apparaten
gebruiken en groepen creëren. In tegenstelling tot Threema is Wickr Me gratis.


WIRE

Wire heeft in korte tijd een grote groep fans gekregen. Dat is niet heel vreemd:
de app baseert zijn encryptie op die van Signal en combineert een fraai design
met de flexibiliteit van Telegram. Zo kun je Wire overal tegelijkertijd
gebruiken, of je nu op je smartphone, computer of via de browser wil chatten.
Naast berichten sturen kun je ook (video)bellen, bestanden delen en gifjes
versturen - en dat allemaal versleuteld met end-to-end-encryptie.


BERICHTEN AUTOMATISCH LATEN VERWIJDEREN

Wat je niet hebt, kan ook niet worden gestolen. Dat geldt ook voor
chatberichten. Voer je gevoelige gesprekken met iemand en wil je dat niemand ze
leest? Schakel dan automatisch verdwijnende berichten 🗑️ in. Onder andere
WhatsApp, Signal, Telegram, Wickr Me en Wire ondersteunen deze functie.


BELLEN EN VIDEOBELLEN

Met onder andere WhatsApp, Signal en FaceTime kun je bellen met
end-to-end-encryptie. Dit houdt in dat de dienst die je gebruikt je niet kan
horen of zien. Deze apps zijn ook aan te raden als je gevoelige gesprekken wilt
voeren. Als je een keer met je neef uit Australië wilt videobellen, is Skype -
dat niet van end-to-end-encryptie is voorzien - geen probleem.

Het normale bellen is voor het gros van de mensen ook een veilige manier om te
communiceren. Een hacker kan niet zomaar jouw telefoonverbinding 📶 overnemen.
Dat moet dan echt een gerichte aanval zijn van bijvoorbeeld een
opsporingsdienst. Daarover later meer.


E-MAIL

In tegenstelling tot veel chat-apps is e-mail 📨 juist niet veilig. E-mail
bestaat uit een stel aan elkaar geknoopte technologieën die zorgen dat het
werkt, maar niet dat het veilig of betrouwbaar is. We gebruiken e-mail omdat het
zakelijk en algemeen geaccepteerd is, maar verstuur er zo min mogelijk gevoelige
informatie mee.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


GEAVANCEERD



Allereerst complimenten dat je al zo ver bent gekomen 👏. Je kennis van online
veiligheid is al flink toegenomen. Hieronder vind je verschillende geavanceerde
tips 🔧 om je beter tegen online surveillance of vastberaden hackers te weren.


DENK NA OVER WAT VOOR JOU DE GEVAREN ZIJN

Het is belangrijk om na te denken over jouw threat model, oftewel wat voor jou
de gevaren zijn. Ben je een vrouw 👩 op het internet? Dan kan het zijn dat je
vervelende mannen achter je aan krijgt. Ben je een journalist? Dan is het
mogelijk dat de overheid je in de gaten houdt. En ben je iemand met een computer
en bankrekening? Je snapt hem al: iedereen kan een doelwit zijn.

Neem gepaste maatregelen met betrekking tot jouw threat model. Er zijn heel veel
maatregelen in deze handleiding die iedereen zou moeten nemen, omdat veel
gevaren voor iedereen gelden. Maar als activistische feminist 💪 met een
Twitter-account is het waarschijnlijk stukken belangrijker dat je jouw huisadres
en mobiele telefoonnummer afschermt dan voor het gros van de mensen op Twitter.

Elke situatie is anders en vergt een andere aanpak. Er is dan ook geen gouden
regel die je tegen alles beschermt. Stel: je denkt dat je gewelddadige partner
jou in de gaten houdt, bijvoorbeeld door in te loggen op je e-mail of via
WhatsApp Web mee te lezen met jouw berichtjes. Dan kun je beter de chatfunctie
van het spelletje Wordfeud gebruiken om een vriend te informeren over jouw
situatie, een communicatiemiddel dat je partner hoogstwaarschijnlijk niet in de
gaten houdt.


HERKEN SPEAR PHISHING

Laten we dan beginnen met de moeilijkste tip, want spear phishing is ontzettend
lastig te herkennen. Spear phishing is een variant van phishing waarbij de
aanvaller een bericht opstelt dat speciaal is gemaakt om jou in de val te
lokken. De hacker gebruikt bijvoorbeeld informatie van jouw
socialemediaprofielen om zijn spear phishing-bericht van geloofwaardige
informatie te voorzien.

Een voorbeeld: je schrijft op Facebook dat je trein 🚆 een uur vertraging had.
De aanvaller kan een nepmail van de NS opstellen waarin je compensatie
aangeboden krijgt. Je hoeft alleen even in te loggen waarna je wachtwoord wordt
buitgemaakt of een formulier in te vullen na het openen van het formulier leest
de hacker mee met wat jij typt.

Gelukkig krijgt het gros van de mensen niet met spear phishing te maken. Spear
phishing komt meestal voor bij mensen die een groot risico lopen om gehackt te
worden, zoals politici, journalisten en advocaten. Desondanks is het altijd goed
om op je hoede te zijn. Als je iets niet vertrouwt, zoek dan het bedrijf of de
organisatie op via Google en bel het telefoonnummer om te vragen of het bericht
daadwerkelijk van de juiste afzender is.


VERSLEUTEL JE HARDE SCHIJF EN BACKUPS

Je kunt Macbooks en iMacs met één druk op de knop versleutelen door FileVault in
te schakelen. Het is enorm simpel en zorgt ervoor dat iemand die jouw laptop
vindt of steelt niet bij je privébestanden kan. Schakel deze functie dus direct
in.

Bij Windows is het een ander verhaal. Al jaren maakt Microsoft zijn
versleutelingsdienst Bitlocker alleen in de Pro-versie van Windows beschikbaar.
Dat is precies de versie die consumenten nauwelijks gebruiken 🤷.

Er zijn gelukkig goede alternatieven, waarvan Veracrypt de veiligste en
betrouwbaarste optie is. Zorg ervoor dat je een backup maakt voordat je begint
met het versleutelen van je harde schijf. Het soms urenlang durende
versleutelingsproces kan fout gaan en met een backup heb je dan altijd je
bestanden nog.

Over backups gesproken: ook die kun je versleutelen. Denk bijvoorbeeld aan een
externe harde schijf of usb-stick die je met Veracrypt versleutelt. Een goede
app is Cryptomator dat bestanden direct versleutelt en naar de cloud uploadt. Op
die manier staan al jouw belangrijke bestanden veilig versleuteld in de cloud.
Bewaar je wachtwoord van de backup goed: als je deze kwijtraakt heb je geen
toegang meer tot jouw bestanden.


MAAK EEN ZEER STERK WACHTWOORD MET DICEWARE

De Diceware-methode wordt door experts gebruikt om een zeer sterk wachtwoord te
maken. Diceware maakt gebruik van de willekeurigheid van het gooien van
dobbelstenen 🎲 en een lange lijst met woorden. Hier vind je een lijst met
Nederlandse woorden, samengesteld door de Vlaamse techneut Remko Tronçon.

Je begint door met de dobbelsteen te rollen. Doe dit vijf keer achter elkaar en
noteer bij iedere worp het getal dat je gooit. Je krijgt dan een vijfcijferige
reeks die correspondeert met een woord op de hierboven genoemde lijst. Stel, je
gooit 3-5-5-5-4, dan is je woord kwibus.

Dit proces herhaal je zeven keer om écht veilig te zijn. Je krijgt dan een reeks
met zeven compleet willekeurige Nederlandse woorden, zoals kwibus teugel flits
augurk bagger zondag nylon. Wiskundig gezien is de Diceware-methode op dit
moment de veiligste manier om een wachtwoord te maken dat je ook kan onthouden.


TWEESTAPSVERIFICATIE MET EEN SECURITY KEY

Het gebruik van een fysieke usb-sleutel, ook wel een security key of
beveiligingssleutel genoemd, is volgens experts de veiligste vorm van
tweestapsverificatie. Je registreert de security key bij diensten als Google,
Facebook, Twitter en Dropbox, en vervolgens wordt bij het inloggen om de
usb-sleutel gevraagd.

Je steekt de usb-sleutel in de computer of verbindt deze met je smartphone om
een inlogpoging goed te keuren. De online dienst controleert 👮 of de security
key bij jouw account hoort, en de usb-sleutel ziet of jij jezelf bij de juiste
website of app aanmeldt ✅. Op die manier word je beschermd tegen phishing en
nepwebsites: de inlogpoging wordt alleen goedgekeurd als jouw security key met
de juiste online dienst verbindt.

Het valt aan te raden om twee security keys aan te schaffen: één voor aan je
sleutelbos (die je altijd bij hebt), en één als backup om veilig op te bergen.
Beide usb-sleutels koppel je aan een online dienst. Ook is het verstandig om
andere, minder veilige opties voor tweestapsverificatie uit te schakelen, zoals
inlogcodes via sms.

De Zweedse fabrikant Yubico maakt goede beveiligingssleutels. De beste keuze is
de blauwe security key (25 euro), die met alle grote online diensten werkt. De
Yubikey 5 met nfc (45 euro) werkt met Android-smartphones en beperkt met
iPhones. Er is ook een versie voor usb-c-poorten (55 euro).


SCHAKEL AUTOMATISCH INVULLEN UIT EN AUTOMATISCH VERGRENDELEN IN

Sommige wachtwoordbeheerders bieden de mogelijkheid om op websites automatisch
je wachtwoord in te vullen. Dat is niet veilig. Een aanvaller zou een
wachtwoordbeheerder kunnen foppen met een neppagina. Daarom kun je deze optie,
die je onder andere in LastPass vindt, uitschakelen. Zo bepaal je zelf wanneer
jouw wachtwoord bij een website wordt ingevoerd.

Ook is het verstandig om je wachtwoordbeheerder automatisch te laten
vergrendelen nadat je de app een X aantal minuten niet hebt gebruikt. Op die
manier voorkom je dat je digitale kluis met al je wachtwoorden langer open
blijft dan nodig.


DE SMARTPHONE ALS SPIONAGE-APPARAAT

Smartphones zijn ideale spionage-apparaten. Opsporingsdiensten 🕵️ kunnen je
telefoon tappen en de locatie ervan opvragen, hackers kunnen inbreken en naast
je locatie bekijken ook de microfoon of camera inschakelen. Wees hier bewust
van.

Android en iOS houden standaard bij waar je allemaal bent geweest 🔍 en deze
gevoelige data kan met derden worden gedeeld. Je kunt deze optie uitschakelen
bij zowel Android als iOS, waarna je telefoon niet meer constant bijhoudt waar
je bent. Dat weerhoudt een opsporingsdienst of hacker er echter niet van om
achter jouw locatie te komen.

Eén van de extreme maatregelen die je kunt nemen is je telefoon uitschakelen en
in een Faraday-hoesje (die kun je zelf knutselen) of magnetron (zet hem niet
aan) stoppen. Dat is de enige manier om er zeker van te zijn dat niemand jouw
locatie kan peilen of microfoon kan afluisteren.


ZET JE TELEFOON VERDER OP SLOT

Er zijn sterk beveiligde Android-versies die je kunt installeren op je telefoon,
zoals CopperheadOS en GrapheneOS. Deze Android-versies hebben allerlei extra
beveiligingen ingebouwd en proberen de kwetsbaarheden in een systeem te
minimaliseren. Je kunt ook via het Duitse SecurePhones een Pixel-smartphone met
daarop CopperheadOS kopen.

Als je jouw eigen Android-telefoon verder op slot wil zetten, dan kun je deze
handleiding volgen. Hierin staan een aantal handige tips om je apparaat verder
te beveiligen, waaronder het uitschakelen van Javascript via Chrome >
Instellingen > Site-instellingen > Javascript. Een groot aantal websites zal dan
niet meer werken, maar het maakt je apparaat wel een stuk veiliger.

Voor je iPhone is het aan te raden om iMessage en FaceTime uit te schakelen via
Instellingen > Berichten / FaceTime, omdat deze twee diensten regelmatig lekken
bevatten. Ook kun je AirDrop uitschakelen via Instellingen > Algemeen > Airdrop
en Javascript uitzetten via Instellingen > Safari > Geavanceerd. In de app
iVerify vind je nog meer van dit soort handleidingen.

Een laatste algemene regel: gebruik zo veel mogelijk je browser in plaats van
apps. In apps kunnen allerlei lekken zitten en daarmee neemt de kans op
kwetsbaarheden toe. Je browser is meestal één van de veiligste apps op je
smartphone 👍.


ZET JE COMPUTER VERDER OP SLOT

Een collectief van hackers en cybersecurityexperts heeft voor Windows-computers
een programma gemaakt dat je computer zo goed mogelijk op slot zet. Hardentools
schakelt kwetsbare onderdelen van Windows uit, waardoor kwaadwillende hackers
minder makkelijk je computer kunnen overnemen. Wees je er wel bewust van dat dit
programma mogelijk ook functies uitschakelt die je vaak gebruikt, zoals bepaalde
onderdelen van Office en Adobe Reader. Als iets niet meer (goed) werkt, kun je
dat onderdeel via Hardentools gewoon weer inschakelen ⏪, zij het op eigen
risico.

Voor MacOS is zo’n tool er niet, maar je kunt wel deze lange handleiding of dit
stappenplan raadplegen. Opnieuw een waarschuwing: zorg er wel voor dat je weet
wat je doet, anders kun je je computer onbruikbaar maken.


KIJK UIT MET CHAT-BACKUPS IN DE CLOUD

Veel chat-apps bieden aan om al je chatgesprekken naar de cloud ☁️ te backuppen,
zoals Google Drive en iCloud. Kijk hiermee uit. Alle berichten worden onderweg
naar de ontvanger versleuteld met end-to-end-encryptie, maar zodra ze op jouw
telefoon staan vervalt deze versleuteling, anders kun je ze niet lezen. Als je
dan een backup maakt, worden jouw chats in leesbare vorm en dus zonder
versleuteling naar de cloud geüpload. Een opsporingsdienst kan jouw
chatgeschiedenis opvragen. Houd er ook rekening mee dat jouw berichtjes in een
onversleutelde chatbackup van één van jouw contacten kunnen staan.


VEILIGE GEHEIME VRAGEN

Vaak zijn antwoorden op geheime vragen onbedoeld online te vinden, zoals de naam
van je eerste huisdier 🐱 of de geboorteplaats van je moeder. Als een hacker de
antwoorden op jouw geheime vragen goed invult, kan hij je wachtwoord opnieuw
instellen en zo toegang krijgen tot jouw online accounts. Je kunt beter
willekeurige antwoorden op geheime vragen geven en deze opslaan met een password
manager.

Houd er wel rekening mee dat de antwoorden in sommige gevallen uitgesproken
moeten worden, bijvoorbeeld als je een klantenservice belt. In plaats van een
ingewikkelde tekenreeks kun je dan beter vier willekeurige woorden
vos-fietspad-tosti-bruidsjurk als antwoord kiezen.


DIGITALE ACHILLESHIEL: JE TELEFOONNUMMER

Je mobiele telefoonnummer 📱 is één van de zwakste plekken in je online
beveiliging. Het nummer geeft namelijk in veel gevallen toegang tot het resetten
van je wachtwoord. Dat weten hackers ook, waardoor ze bij een zeer gerichte
aanval jouw telecomprovider kunnen opbellen en zich als jou kunnen voordoen.
Deze aanval wordt ook wel sim-swapping genoemd. Als ze jouw 06-nummer in handen
krijgen, hebben ze ook toegang tot jouw online accounts.

Vraag daarom aan je telecomprovider of je een wachtwoord voor de klantenservice
in kunt stellen. Als je vervolgens telefonisch 📞 iets wilt wijzigen, moet je
dit wachtwoord uitspreken voordat je wordt geholpen. Dit kan in Nederland bij
T-Mobile en Vodafone. Om helemaal zeker te zijn dat je niet wordt gehackt via
sim-swapping, kun je jouw telefoonnummer bij al jouw online accounts
verwijderen. Het is veiliger om de combinatie van een security key en
authenticator-app te gebruiken om je accounts te beveiligen.


LET OP LOCATIEGEGEVENS IN FOTO’S

Zodra je met je smartphone een foto 🖼️ maakt, worden er allerlei extra gegevens
opgeslagen, zoals de datum en het tijdstip wanneer de foto is genomen, maar ook
de exacte locatie 🏘️. Deze gegevens worden ook wel EXIF-data genoemd. Zodra je
een foto deelt op sociale media, zoals Facebook, Twitter, Instagram of WhatsApp,
wordt deze EXIF-data verwijderd. Maar in andere gevallen niet, zoals bij het
e-mailen of uploaden van foto’s naar je website. Wil je er zeker van zijn dat
alle EXIF-data uit de foto is gehaald? Gebruik dan het Nederlandse ImgClean.io,
dat via de browser al deze gegevens uit een foto haalt.


VEILIG BELLEN

Als je veilig wilt bellen zonder via een telefoontap afgeluisterd 👂 te worden,
dan is het aan te raden om Signal te gebruiken. Bij Signal worden
telefoongesprekken versleuteld met end-to-end-encryptie. Voor veel mensen is
deze maatregel overdreven, maar voor risicogroepen als journalisten en advocaten
kan het soms nodig zijn.

Bellen via Signal (en eventueel WhatsApp) beschermt je ook tegen IMSI-catchers.
Dit zijn apparaten die een telefoonmast imiteren, waarna jouw telefoongesprekken
en berichtjes via dit apparaat worden afgetapt. IMSI-catchers worden meestal
door opsporingsdiensten ingezet, maar zijn ook door hackers in elkaar te
knutselen.


VERSLEUTELD E-MAILEN MET PROTONMAIL

ProtonMail is momenteel één van de meest gebruiksvriendelijke diensten om
versleuteld te e-mailen. De end-to-end-encryptie geldt echter alleen wanneer
ProtonMail-gebruikers met elkaar mailen. Bij andere e-mailadressen, zoals Gmail
of Outlook, vraagt ProtonMail of je een wachtwoord wilt instellen. De ontvanger
kan de e-mail alleen openen met dat wachtwoord. Op die manier voegt ProtonMail
een extra beveiligingslaag toe. Een account met 500MB is gratis, voor meer
opslagruimte en functies betaal je tussen de 5 en 20 euro per maand.


BROWSE MET TOR

De Tor-browser stuurt jouw internetverkeer langs verschillende computers. Op die
manier wordt je privacy beschermd: websites weten niet waar je vandaan komt en
je provider ziet niet wat jij op het internet doet. Dat is handig voor sommige
Nederlanders, maar soms levensreddend in landen als Iran en Rusland. Naast
anonimiteit maakt Tor het ook mogelijk om geblokkeerde websites te bezoeken, wat
in een land als Turkije erg belangrijk is.

Tor biedt ook toegang tot het dark web, het gedeelte van het internet dat je met
een normale browser niet kunt bezoeken. Op het dark web vind je voornamelijk
marktplaatsen voor drugs en wapens, websites waar kinderporno wordt gedeeld en
nazistische communities.

> Dat is het nadeel van de anonimiteit die Tor biedt: het kan ook door
> kwaadwillenden gebruikt worden.

Bedenk goed of en wanneer je Tor nodig hebt. Ga je een misstand melden aan de
media? Gebruik dan Tor via de openbare wifi in een koffietentje om er zeker van
te zijn dat je jouw melding zo anoniem mogelijk doet. Het internet is met de
Tor-browser wel een heel stuk trager, dus ga er niet Netflix mee streamen 📺.
Daarnaast zien websites dat je met Tor surft, waardoor ze soms jouw
inlogpogingen blokkeren. Het is dan ook aan te raden om niet met Tor te
internetbankieren.


GEBRUIK PGP (ALLEEN ALS HET ÉCHT MOET)

PGP, dat staat voor Pretty Good Privacy, wordt gebruikt om de inhoud en bijlagen
van e-mails te versleutelen met end-to-end-encryptie. Het is al jaren één van de
sterkste vormen van encryptie, maar ook ontzettend ingewikkeld in gebruik. Denk
goed na of je PGP echt nodig hebt 🤔, anders is het makkelijker om Signal te
gebruiken.

Als je PGP nodig hebt maar niet weet hoe je het zelf kunt instellen, kijk dan
eerst bij Keybase, een sociaal netwerk waar je relatief makkelijk teksten met
PGP kunt versleutelen. Heb je meer functies nodig, zoals het versleutelen van
bestanden met PGP, schakel dan de hulp in van een expert. Bij het Privacy Café
van Bits of Freedom werken vrijwilligers die regelmatig PGP bij mensen
installeren.


OPENWRT OP JE ROUTER

Veel fabrikanten stoppen na een tijd met het updaten van routers. Het is dan aan
te raden om OpenWrt te installeren. De software is beschikbaar voor allerlei
routers en wordt regelmatig geüpdatet om zo beveiligingslekken 🐛 te dichten,
maar is ook lastig te installeren.

OpenWrt werkt niet met wifi-modems van internetproviders, die worden door de
bedrijven zelf beheerd. Je kunt wel je eigen router kopen en deze aan het
wifi-modem van je internetprovider koppelen. Zet de wifi-modem wel in de modus
Bridge/DMZ, zodat het apparaat enkel de internetverbinding doorstuurt.


CHAT VIA OTR

Off The Record (OTR) is net als Signal een zeer veilige manier om met anderen te
chatten. OTR wordt gebruikt met een e-mailadres en een app op je desktop (Adium
voor MacOS, Pidgin voor Windows en Linux) of smartphone (Conversations voor
Android, ChatSecure voor iOS). De apps laten je met andere OTR-gebruikers
chatten, maar voor velen zal Signal de betere keuze zijn.


DRAAI JE EIGEN VPN

Als je technisch onderlegd bent, kun je zelf de touwtjes in handen nemen en een
eigen VPN draaien. De makkelijkste optie is Algo, dat je op een eigen en liefst
nieuwe server installeert. Je beheert dan zelf je beveiligde internetverbinding
en kunt er vervolgens via al je apparaten mee verbinden. Omdat Algo zo makkelijk
op te zetten is, kun je er ook een tijdelijke VPN mee creëren.


MAAK JE EIGEN BEVEILIGINGSCAMERA

NSA-klokkenluider Edward Snowden heeft gewerkt aan Haven, een gratis Android-app
waarmee je een oude smartphone kunt inzetten als slimme beveiligingscamera. Zo’n
apparaat komt van pas als je denkt dat een aanvaller fysiek toegang tot jouw
apparaten wil krijgen om je te hacken, bijvoorbeeld door een met malware
besmette usb-stick in je laptop te steken.

Haven gebruikt de camera’s, microfoons, lichtsensor en versnellingsmeter van een
telefoon om bewegingen en geluid te monitoren. Leg de oude smartphone in je
hotelkamer en je wordt gewaarschuwd zodra iemand de ruimte betreedt. Ook maakt
Haven foto’s en video’s van de inbreker. Snowden noemt Haven dan ook een
digitale waakhond 🐶 die je overal mee naartoe kunt nemen.


IPOD TOUCH MET SIGNAL

Smartphones maken constant verbinding met zendmasten om onder andere
telefoontjes, sms’jes en data te ontvangen. Dat laat een flink spoor aan
(meta)data achter, dat door opsporingsdiensten kan worden misbruikt.
Risicogroepen als journalisten, advocaten en politici moeten hier rekening mee
houden. Een iPod Touch met Signal is dan een veilige manier om te communiceren.
De muziekspeler draait op de laatste versie van iOS, heeft toegang tot de App
Store en kan via wifi onder andere met Signal bellen. Om een account bij Signal
aan te maken, moet je wel een (tijdelijk) telefoonnummer registreren,
bijvoorbeeld een prepaid simkaart of VoIP-nummer. Deze tip geldt ook voor iPads
(zonder simkaart), hoewel die wat lastiger in je broekzak passen.


NEEM EEN PRIVACYSCHERM

Een privacyscherm plaats je voor het scherm van je laptop, smartphone of tablet,
waardoor pottenkijkers 👀 niet meer vanaf de zijkant op je scherm mee kunnen
kijken. Het enige dat zij zien is een zwart scherm. Zo’n privacyscherm werkt
zelfs zo goed dat je de telefoon echt recht voor je neus moet houden om ook maar
iets te zien. Ligt de telefoon schuin voor je op de tafel, dan kun je niet eens
je berichtjes lezen. Fellowes heeft goede privacyschermen van tussen de 10 en 50
euro.


GEBRUIK EEN ‘USB-CONDOOM’

Ja, usb-condoom is een beetje een vies woord, maar het omschrijft precies wat
een USB Data Blocker doet: ervoor zorgen dat er tijdens het opladen geen malware
op je smartphone of tablet wordt geïnstalleerd. Zo’n usb-stick, bijvoorbeeld die
van PortaPow, laat alleen stroom en geen data door. Mocht je ooit jouw
smartphone of tablet via een vreemde computer of usb-ingang willen opladen, dan
houdt zo’n apparaatje een eventuele malware-aanval tegen.


TAILS EN QUBES

Deze twee besturingssystemen zijn voor de experts, want ze zijn lastig in
gebruik. Tails draait vanaf een usb-stick die je in een willekeurige computer
kunt stoppen, en Qubes heeft ook zo’n optie. Trek de usb-stick eruit en de
computer heeft geen idee wat jij precies hebt gedaan. Tails beschermt je privacy
en biedt daarvoor allerlei apps aan, zoals Tor en Thunderbird met PGP. Qubes
biedt de beste beveiliging en wordt gebruikt door mensen die het doelwit zijn
van (staats)hackers.

Maar onthoud: als je weinig technische kennis hebt kan het gebruik van één van
deze twee besturingssystemen juist je online veiligheid verminderen. Probeer
daarom altijd apparaten en diensten te gebruiken omdat je ze snapt en beheerst,
niet alleen omdat je denkt dat het veiliger is. Dat is ook gelijk een goede tip
om deze uitgebreide handleiding mee af te sluiten.

terug naar boven ↑

--------------------------------------------------------------------------------


TOT SLOT

Deze meer dan 12.000 woorden tellende handleiding is tot stand gekomen met de
hulp van zes professionele hackers: Maarten van Dantzig, Rik van Duijn, Melvin
Lammerts, Loran Kloeze, Sanne Maasakkers en Sijmen Ruwhof. De prachtige
illustraties zijn gemaakt door Laura Kölker en eindredacteur Marcel Vroegrijk
heeft ervoor gezorgd dat alle zinnen goed lopen.

Ken je mensen die wel wat beveiligingstips kunnen gebruiken, stuur ze dan een
linkje naar deze website. Dat kan onder andere via e-mail, Twitter, Facebook en
WhatsApp. Heb je tips of aanvullingen? Laat het dan weten via Twitter
(@danielverlaan) of een e-mail.

Je kunt ook een kleine donatie 💰 doen. Dat kan door drie of meer stickers te
bestellen of een bedrag naar keuze over te maken via deze Tikkie of PayPal. Ik
koop er een lekker speciaalbiertje 🍺 van. Ook cryptocurrencies zijn welkom:

bitcoin: 1Psq1MmgPSKy8npnAvZASdtPD18EV61U3k
ethereum: 0x264510031A8F0b55432232F65337a67cA3Eb23bB
litecoin: Lg8sxK3bk4zvdmpHHLsV76gsw9v8wbAk2S

LJNHM V7.2 (changelog)
Bedankt iA Writer voor Duospace
Met ❤️ gebouwd in Jekyll
Dit werk valt onder