matraxe.com Open in urlscan Pro
2606:4700:3031::6815:5dc7  Public Scan

Form analysis
0 forms found in the DOM

Text Content

Blog


FINANSAL OKURYAZARLIK NEDIR? FINANSAL OKURYAZARLIĞIN TEMEL KAVRAMLARI

 1. Blog
 2. Finansal Okuryazarlık
 3. Finansal Okuryazarlık Nedir? Finansal Okuryazarlığın Temel Kavramları




Finansal Okuryazarlık Nedir? Finansal Okuryazarlığın Temel Kavramları
Kategori:
 * Finansal Okuryazarlık



24 Eylül 2021 • 6 Dakika Okuma Süresi

Finansal kaynakları doğru ve yararlı bir şekilde yönetebilecek bilgi birikimine
ve beceriye sahip olunmasına finansal okuryazarlık denir. Finansal okuryazarlık,
para ile ilgili temel kavramları anlamak, doğabilecek ekonomik riskleri önceden
görebilmek, ev ekonomisinde, içinde paranın ve ekonominin olduğu pek çok durumda
doğru kararlar verebilmek için gerekli bilgi ve becerileri içerir. Özetle,
yaşamlarımızda tümüyle "iyi olma" halini oluşturan çok yönlü bir bilgi
donanımıdır.

 


NEDEN ÖNEMLI?

İçinde bulunduğumuz yüzyıl, hayatlarımızı sağlam temellerle sürdürebilmek için
pek çok farklı beceri edinmeyi gerektiriyor. İşte finansal okuryazarlık da bu
önemli becerilerden sadece biri. 21. yüzyıl, diğer birçok alanda olduğu gibi
finansal konularda da bilinçlenmek, tasarruf alışkanlığı kazanmak ve ortak
geleceğimizi güvence altına almak için hazırlıklı olmayı gerektiriyor; bunu da
sadece ve sadece "finansal okuryazar" olarak başarabiliriz.

 

Para hesabı yapmak, bir faturayı hangi vergilerin nereye gittiğini anlayarak
okuyabilmek, ATM’den veya internetten para transferi yapmak, faiz hesaplamak,
döviz hesabı yapmak, gelir-gider tablosu oluşturmak, zor günler için bir kenara
para ayırmak, kredi kartını doğru kullanmak, aylık bütçe yapmak, temel finans
kavramlarına aşina olmak, parayı değerlendirmenin ve biriktirmenin alternatif
yollarını bilmek, günümüzde herkes için temel olan yaşam becerileri arasında yer
alıyor. Finansal okuryazarlık sadece bugünün şartlarını iyileştirmeyi değil,
emeklilik, sağlık ve bakım ihtiyaçları için de doğru planlama yapabilmeyi
sağlayan bir kazanımdır.

 

Dünyada her geçen gün finansal okuryazarlık eğitimine dair büyük atılımlar
gerçekleşiyor, geniş çapta eğitim planlamaları yapılıyor. OECD’nin yetişkin
becerileri araştırması kapsamındaki PIAAC 2018 raporunda, Türkiye’deki
yetişkinlerin finansal okuryazarlık seviyesinin, araştırmaya konu olan 32 ülke
arasında, İsrail, İspanya ve İngiltere ile birlikte en düşük finansal
okuryazarlık düzeyine sahip ülkelerden biri olduğu tespit edilmişti. Bu nedenle
özellikle ülkemizde finansal okuryazarlık eğitimlerine ağırlık vermek ve
bireysel olarak bu konuda ekstra çaba göstermek gerekiyor.

 


FINANSAL OKURYAZARLIK BECERISI NASIL KAZANILIR?

Harcama alternatifleri, alışveriş ritüelleri, kredi ürünleri fırsatları,
tüketici tercihleri derken finansal kavramların her geçen gün genişlediği ve
değiştiği bir dünyanın içinde yaşıyoruz. Finansal okuryazarlık becerisi
kazanmamız, tüm bu dinamizme uyum sağlamamızı kolaylaştıracak. Peki bu beceriyi
nasıl kazanabiliriz?

> Harcama alternatifleri, alışveriş ritüelleri, kredi ürünleri fırsatları,
> tüketici tercihleri derken finansal kavramların her geçen gün genişlediği ve
> değiştiği bir dünyanın içinde yaşıyoruz. Finansal okuryazarlık becerisi
> kazanmamız, tüm bu dinamizme uyum sağlamamızı kolaylaştıracak.



Hepimiz temelde para ile olan bağımızı ve onu nasıl yöneteceğimizi, bize
çocukken verilen harçlıklarla oluşturmaya başladık. Ailelerimizin bize düzenli
olarak harçlık vermesinin nedeni; gündelik ihtiyaçlarımızı karşılamakla
birlikte, aslında elimizdeki varlığı nasıl yönetmemiz gerektiğini öğretmekti.
Günümüzde de çocuklar finansal becerilerini ailelerinden öğreniyorlar. Fakat
ebeveynlerin finansal bilgileri 21. yüzyılın gerekliliklerine göre yetersiz
kaldığında, çocuklar da finansal okuryazarlıklarını yeterince geliştiremiyorlar.
Tam bu noktada hem yetişkinler hem de çocuklar için tasarlanan birtakım
eğitimler devreye giriyor. Henüz tüm dünyanın hemfikir olduğu bir finansal
okuryazarlık müfredatı olmasa da günümüzde gerek çevrimiçi gerek yüz yüze,
birçok kurs ve interatiktif ders seçeneği mevcut.

 

OECD - Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün finansal okuryazarlığın
öğretilmesine yönelik önerilerini sıralayalım:

 * Finansal okuryazarlık, ulusal bir stratejiye göre belirlenmeli ve bu strateji
   uzmanlarla tasarlanmalı,
 * En küçük yaştan başlayarak tüm eğitim süreci boyunca devam etmeli ve tüm
   derslere entegre edilmeli, ders verecek eğitmenler bu konuda yetkin olmalı,
 * Tüm alt becerileri kapsayan bir eğitim modeli benimsenmeli,
 * Verilen eğitimin içeriği ve başarısı sürekli olarak takip edilmelidir.

 

Peki çocuklara finansal okuryazarlık nasıl öğretilmeli? Yapılan araştırmalara
göre, çocuklar 3 yaşından sonra "az-çok" kavramlarını anlamaya başlarken; sayı,
rakam ve para konusundaki ilk bilgileri 5 yaşında, harçlık kavramını ise 7
yaşında anlıyor. Dolayısıyla bu konuda ailelere büyük görev düşüyor; çocuğa
maddi yetersizliklerle ilgili negatif cümleler kurmamak, özgüvenini kırmamak
önem teşkil ediyor. Örneğin çocuğun satın almak istediği bir şeyi bütçemiz
karşılamıyorsa ona "paramız yok" demek yerine "Gelecek planlarımız için
tasarruflu olmalıyız" gibi olumlayıcı söylemlere başvurmalı, onun finansal
konularda geleceğe dönük bir şekilde düşünmesine yön vermeliyiz. Ayrıca
çocuklarımızla beraber markete çıkıp, istediği bir ürün üzerinden neden fiyat,
marka ve bütçeye göre seçim yapılması gerektiğini kavramasını sağlayabiliriz.

 

Garanti BBVA desteği ile hayata geçen 5 Taş Sosyal ve Finansal
Liderlik eğitiminde, öğretmenlerin öncelikle finansal okuryazarlık eğitimi
almalarını ve öğrencilerini şimdiden global kalkınma ve refaha ulaşmalarına
katkı sağlayacak beceriler kazanmalarını amaçlıyoruz.




FINANSAL SAĞLIK NEDIR?

Finansal sorumlulukların bilincinde olmaya, varlık ve borçları doğru yönetebilme
becerisine finansal sağlık denir.

 


FINANSAL SAĞLIK KRITERLERI NELERDIR?

 * Aylık gelir gider dengesi
 * Acil durum fonu
 * Varlık ve borç oranı
 * Ev giderlerinin toplam gelire oranı
 * Emeklilik için biriktirilen para
 * Ev, araba gibi varlıklar

 


FINANSAL SAĞLIK ANALIZI NASIL YAPILIR?

"Finansal sağlığım yerinde mi?" diye merak ediyorsanız eğer, yukarıda
sıraladığımız kriterlerin hangilerini yerine getirebildiğinize dair kendinizi
test edebilmeniz mümkün. Haydi şimdi de buna bakalım.

 

Birikim potansiyeli: Ay sonundaki gelirlerimizi toplam giderimizden
çıkardığımızda artan miktar birikim potansiyelimizi verir. Bu miktar ne kadar
fazlaysa mali konularda önümüz o kadar açıktır. Birikim potansiyelimizi
artırmak için yeni gelir yöntemleri bulabilir, giderleri düzenli takip ederek
gereksiz harcamaları kısabiliriz. 

 

Finansal özgürlük: "Özgürce para harcamak" şeklinde yaygın olarak yanlış
anlaşılan bu kavram, finansal sağlık testinde daha farklı bir anlama geliyor;
herhangi bir gelirimiz olmadığında hayatımızı ne kadar süreyle
geçindirebileceğimiz finansal özgürlük seviyemizi ortaya çıkarıyor.
Birikimlerimizi aylık ortalama giderlerimize bölerek ulaşabileceğimiz bu
skor, acil durum fonumuzu da oluşturuyor.

 

Varlık ve borç oranı: Fazla borçluluk durumu, finansal sağlığımızı kötü
etkileyen unsurlardan biri. Toplam varlığımızı toplam borçlarımızdan
çıkararak kişisel net değer hesabımızı yapabilir, bu oranı görebiliriz.

 

Sigortalılık: Kaza, hastalık gibi herhangi bir beklenmedik duruma ekonomik
olarak hazır olmak finansal sağlığı yükseltiyor.

 

Taşınmaz varlıklar: Gayrimenkul ve yatırımlarla kendimizi ne kadar güvenceye
alabildiğimiz de finansal sağlık skorumuzu yükselten kriterlerden.

 


FINANSAL SAĞLIK NASIL IYILEŞTIRILIR?

Finansal sağlığımızı nasıl iyileştirebiliriz? Sık karşılaşılan mali sorunlardan
hareketle adım adım finansal sağlığımızı iyileştirmenin yollarına bakalım.

 

Farkındalık kazanmak: Gelirimiz ne? Ne kadar borcumuz var? Giderlerimiz hangi
kategoride yoğunlaşıyor? Bunları belirledikten sonra diğer adımlara geçebiliriz.

 

Kontrollü harcamak: Aslında kısaca gereksiz harcamalara "dur!" demek. Harcama
yapmadan önce kendimize "buna gerçekten ihtiyacım var mı?" diye sormamız
gerekiyor.

 

Küçük küçük biriktirmeye başlamak: Birden hızlı bir tasarruf diyeti yapmak
yerine ufak ufak biriktirmeye başlayarak finansal sağlığımızı iyileştirebiliriz.

 

Gerektiği kadar borçlanmak: Geliri ne olursa olsun herkesin
bir birikim potansiyeli vardır. Biriktirmeye ufak meblağlarla da başlayabiliriz.
Birikim tutarınızı banka hesabımızdan belirleyebilir, takip edebiliriz.

 

Doğru borçlanmak: Borçlanmak kötü değildir! Ancak burada dikkat edilmesi
gereken, ödeyebileceğimiz meblağlarda ve gerekli olduğu zamanlarda
borçlanarak, finansla durumumuzu yoluna sokmaktır.

 

Gelir arttıkça daha fazla harcamamak: Gelirimiz arttıkça aynı oranla daha fazla
harcarsak, artan geliri doğru değerlendirmemiş oluruz. Gelirimiz
arttıkça birikim oranımızı artırmalıyız. Bu şekilde kısa sürede finansal
sağlığımızı kazanabiliriz.

 


EN SIK YAPILAN FINANSAL HATALAR NELER?

Finansal sağlığımızı negatif etkileyen unsurlar, aslında hemen hemen hepimizin
yaptığı mali hatalardır. Bu hatalar da çoğu zaman yeterli finansal bilgimizin
olmamasından kaynaklanır. Sıklıkla yapılan finansal hatalar şunlar:

 

Aşırı harcama yapmak: Küçük büyük fark etmeksizin, ihtiyaç duyulandan daha fazla
harcama yapmak bu hataların başında gelir.

 

Tasarruf planı yapmamak: "Hangi harcamadan kısabilirim?" sorusunu sormamak, uzun
vadede birikim ve tasarruf yapamamamıza neden olur. Bunun önüne geçmek için
kendimize bir gelir-gider tablosu hazırlayabilir ve giderlerimizin arttığı
alanlardan nasıl tasarruf edebileceğimizi değerlendirebiliriz.

 

Borçları bitirmeden yeni borç yapmak: Bir borcu sıfırlamadan yeni bir borca
başlamak her iki borcu da ödeyemememize neden olur ve bizi finansal olarak zor
duruma sürükler.

 

Yatırım yapmamak: Maddi durumumuz iyi olsa da yatırım yapmayı akıldan çıkarmak
ve geleceği dönük hareket etmemek.

 


KIŞISEL FINANS YÖNETIMI NEDIR? NASIL YAPILIR?

Finansal sağlık analizimizi yaptıktan ve onu nasıl iyileştirebildiğimize dair
bilinçlendikten sonra, şimdi sıra kişisel finans yönetimine geliyor. Bu
farkındalıkla kendimize kısa ve uzun vadeli finansal hedefler belirleyebiliriz.
Kişisel finans yönetiminin 3 temel adımı bulunuyor:

 

Keşfet (Analiz)

Burada temel mesele aylık harcama kalemlerimizi belirlemek. Faturalar, kira,
market alışverişi, ödenmesi gereken diğer borçlar gibi ne kadar giderimiz varsa
bir listesini çıkarmalıyız.

 

Planla

Belirlenen tutarı aylık toplam gelirimizden çıkarıyoruz. Sabit harcama
kalemlerine sadık kalarak bütçemizin dengede kalmasını sağlayabiliriz. Böylece
planda olmayan harcamalara karşı hazırlıklı oluruz.

 

Takip Et

Gelir gider, varlık, borç ve nakit akışı bilgilerimizi haftalık ve aylık, yani
düzenli olarak takip etmeliyiz. Güncel durumumuza göre, artan varlıklarımızı
birikim veya tasarruf amacıyla değerlendirebiliriz.

 

Finansal okuryazarlık bilginizi geliştirmeye devam etmek için blog'umuzu takip
etmeye devam edin!

 

___________

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel
yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.
Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve
getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali
durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle,
sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf
kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir.

Etiketler:

 * Finansal Sağlık

 * Birikim

 * Tasarruf

 * Bütçeleme


İLGINIZI ÇEKEBILIR

 * 2 dk
   
   Dijital Bankacılıktan Yararlanarak Nasıl Para Biriktirilir?
   
   Finansal Okuryazarlık
   
   “Nasıl para biriktirebilirim?” diyenler! Bilmeniz gereken dijital bankacılık
   uygulamaları için bu yazıya göz atın.
   
   İçeriğin Tamamı
 * 5 dk
   
   Attila Köksal ile Finansal Okuryazarlık Röportajı
   
   Finansal Okuryazarlık
   
   FODER Yönetim Kurulu Başkanı Attila Köksal ile finansal okuryazarlık üzerine
   bir röportaj gerçekleştirdik.
   
   İçeriğin Tamamı
 * 2 dk
   
   Sorularla Finansal Sağlığınızı Test Edin
   
   Finansal Okuryazarlık
   
   Harcama planınız var mı? Paranızı doğru yönetebiliyor musunuz? Finansal
   sağlığınızın durumunu öğrenmek için tıklayın!
   
   İçeriğin Tamamı



 * Kişisel Verilerin Korunması
 * Gizlilik Politikası
 * Güvenlik
 * Müşteri Deneyimi Destek
 * İletişim
 * Hakkımızda
 * Sözleşmeler
 * Çerez Aydınlatma Metni

Site Haritası

Copyright © 2024, T. Garanti Bankası A.Ş