www.polskieradio.pl
Open in
urlscan Pro
195.245.217.50
Public Scan
URL:
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1600888,Sluby-lwowskie-Jana-Kazimierza
Submission: On September 25 via manual from PL — Scanned from PL
Submission: On September 25 via manual from PL — Scanned from PL
Form analysis 1 forms found in the DOM
Name: aspnetForm — POST ./1600888,Sluby-lwowskie-Jana-Kazimierza
<form name="aspnetForm" method="post" action="./1600888,Sluby-lwowskie-Jana-Kazimierza" id="aspnetForm">
<div>
<input type="hidden" name="__EVENTTARGET" id="__EVENTTARGET" value="">
<input type="hidden" name="__EVENTARGUMENT" id="__EVENTARGUMENT" value="">
<input type="hidden" name="__VIEWSTATE" id="__VIEWSTATE"
value="/wEPDwUENTM4MQ8WBB4LQm94QmluZGluZ3MywgMAAQAAAP////8BAAAAAAAAAAwCAAAAYEJpbGxlbm5pdW0uUFIuRW50aXRpZXMsIFZlcnNpb249MS4wLjg5MjEuMTk4NDMsIEN1bHR1cmU9bmV1dHJhbCwgUHVibGljS2V5VG9rZW49MTAzMDAyZDU0YjE1NzcyYwQBAAAArgFTeXN0ZW0uQ29sbGVjdGlvbnMuR2VuZXJpYy5MaXN0YDFbW0JpbGxlbm5pdW0uUFIuRW50aXRpZXMuQm94ZXMuQm94QmluZGluZywgQmlsbGVubml1bS5QUi5FbnRpdGllcywgVmVyc2lvbj0xLjAuODkyMS4xOTg0MywgQ3VsdHVyZT1uZXV0cmFsLCBQdWJsaWNLZXlUb2tlbj0xMDMwMDJkNTRiMTU3NzJjXV0DAAAABl9pdGVtcwVfc2l6ZQhfdmVyc2lvbgQAAClCaWxsZW5uaXVtLlBSLkVudGl0aWVzLkJveGVzLkJveEJpbmRpbmdbXQIAAAAICAkDAAAAAAAAAAAAAAAHAwAAAAABAAAAAAAAAAQnQmlsbGVubml1bS5QUi5FbnRpdGllcy5Cb3hlcy5Cb3hCaW5kaW5nAgAAAAseE1ZhbGlkYXRlUmVxdWVzdE1vZGUCARYCZg8PFgQeD19fQW50aVhzcmZUb2tlbgUgNzY5NjFjNjhlZWYxNGRiMDkxNDMxMmRiNjRiNjU2YzgeEl9fQW50aVhzcmZVc2VyTmFtZWVkFgJmDw8WBB8CBSA3Njk2MWM2OGVlZjE0ZGIwOTE0MzEyZGI2NGI2NTZjOB8DZWQWAmYPDxYEHwIFIDc2OTYxYzY4ZWVmMTRkYjA5MTQzMTJkYjY0YjY1NmM4HwNlZBYCAgMPZBYCAgEPFgIeBWNsYXNzBSZpZDE1NSBBcnRpY2xlTWFzdGVyTW9kZXJuIHBvbHNraWVyYWRpbxYCZg9kFgJmD2QWAgICDxYCHgRUZXh0BSE8ZGl2IGNsYXNzPSJ5ZWxsb3ctdGFwZSI+PC9kaXY+DQpkGAIFU2N0bDAwJGN0bDAwJGN0bDAwJENvbnRlbnRQbGFjZUhvbGRlcjEkQ29udGVudFBsYWNlSG9sZGVyMSRTZWN0aW9uMDUkY3RsMDAkbVZpZXdNYWluDw9kZmQFU2N0bDAwJGN0bDAwJGN0bDAwJENvbnRlbnRQbGFjZUhvbGRlcjEkQ29udGVudFBsYWNlSG9sZGVyMSRTZWN0aW9uMDEkY3RsMDEkbVZpZXdNYWluDw9kZmSexWYjebIYA/wvdbMXaXEzsXIejQ==">
</div>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
var theForm = document.forms['aspnetForm'];
if (!theForm) {
theForm = document.aspnetForm;
}
function __doPostBack(eventTarget, eventArgument) {
if (!theForm.onsubmit || (theForm.onsubmit() != false)) {
theForm.__EVENTTARGET.value = eventTarget;
theForm.__EVENTARGUMENT.value = eventArgument;
theForm.submit();
}
}
//]]>
</script>
<script src="/WebResource.axd?d=GBpoa41Mia-Z3PdyTH8d_Y6JtX-V_yM3iQrKhG6Fq_x8TO3eIxNtkK6Dps-FLOQX-ur8yLJBT4iaFq5YxWF8qVuV0pQ1&t=638286137964787378" type="text/javascript"></script>
<script src="/ScriptResource.axd?d=daQX09GrUFJlYiELGbSNq_81zxYsDHDg0WPvG85XZugkSIejVnuhfl9oLaCqNFvVSIQLD3R9Vue9nU5ymB8XP2qJO03aJRqbiWISwrJgRvLTNTyO-6nrPo0J2tE4SWwZKScKiJh4TU56zS8QjPRpQztKRnw1&t=13798092" type="text/javascript"></script>
<script src="/ScriptResource.axd?d=d42oVbgQQtzfMiAjDYzXB_l2Rsq2IHnqud5IL2jfdRzyTv76G_EVXYE2SYzkVvgmEMCTY9tWQRp9pkHh4I3jMsF5fRqaXILiGxHkfOxgX6H7EKiZ6pAtyIBXK5laO7ejwiM1LFxBF2iQB6XauzUD15J2hvuKhgIj89DFGFeLViOtbzQ60&t=13798092"
type="text/javascript"></script>
<div>
<input type="hidden" name="__VIEWSTATEGENERATOR" id="__VIEWSTATEGENERATOR" value="65E7F3AF">
<input type="hidden" name="__SCROLLPOSITIONX" id="__SCROLLPOSITIONX" value="0">
<input type="hidden" name="__SCROLLPOSITIONY" id="__SCROLLPOSITIONY" value="0">
</div>
<input name="ctl00$ctl00$ctl00$ContentPlaceHolder1$__vsKey" type="hidden" id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1___vsKey" value="1cf589e7-7619-47f4-b613-1aef14764f3e">
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
Sys.WebForms.PageRequestManager._initialize('ctl00$ctl00$ctl00$ContentPlaceHolder1$ScriptManager1', 'aspnetForm', [], [], [], 90, 'ctl00$ctl00$ctl00');
//]]>
</script>
<div id="ajax-wrap-page">
<!-- /351994693/PolskieRadio_artykuly_gora_bill -->
<div id="PolskieRadio_artykuly_gora_bill">
</div>
<!-- /351994693/PolskieRadio_interstitial -->
<div id="PolskieRadio_interstitial">
</div>
<div id="WTG_ARTICLE_TOP"></div>
<div class="container ArticleMaster">
<div class="thismenu-positioner">
<div class="row thismenu">
<header class="mobile-menu" data-formenu=".mobile-menu-wiadomosci">
<a id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_thismenu_mainLink" href="//www.polskieradio.pl/39,Historia">Historia</a>
<span class="formobile">
<i class="fa fa-angle-double-down ico-pr"></i>
<i class="fa fa-angle-double-up ico-pr"></i>
</span>
</header>
<div id="thismenu" class="mobile-menu-wiadomosci off">
<span><a title="" href="/39,Historia/246,Fakty-opinie">Fakty, opinie</a></span>
<span><a title="" href="/39,Historia/247,Ludzie">Ludzie</a></span>
<span><a title="" href="/39,Historia/1240,Odkrycia-i-ciekawostki">Odkrycia i ciekawostki</a></span>
<span><a title="" href="https://serwisyspecjalne.polskieradio.pl/">Serwisy specjalne</a></span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
jQuery(function($) {
$('.mobile-menu').on('click', function(e) {
if ($.screen.width < 768) {
var self = $(this),
element = $(self.data('formenu'));
if (element.size() > 0) {
self.toggleClass('active');
element.toggleClass('off');
}
return false;
}
});
//var URI = new RegExp(window.location.pathname);
//var URI_e = window.location.pathname.split('/');
//$('.thismenu a').each(function () {
// var attrHref = $(this).attr('href');
// if (URI_e.length > 2) {
// if (URI.test(attrHref)) {
// $(this).parent().addClass('active');
// }
// }
//});
});
});
</script>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-md-12 extra full Section03">
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-md-8 twothirds art-body Section00">
<div class="BreadCrumbs">
<a href="/" id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl00_linkMainPage" title="Strona główna">Polskie Radio</a>
<a href="/39,Historia" id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl00_linkSection" title="Historia">Historia</a>
<a href="/39,Historia/155,Artykul" id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl00_linkCategory" title="Artykuł">Artykuł</a>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
;
(function(root) {
var $ = root.jQuery,
Scroll = null;
function scrollInit() {
Scroll = ({
current: 0,
element: null,
init: function() {
this.element = $('html, body');
this.current = $(window).scrollTop();
return this;
},
move: function(value, num, callback) {
this.current = num ? value : this.current += value;
this.element.stop(true, false).animate({
scrollTop: this.current
}, 'slow', callback);
return this;
},
position: function(element) {
var el = $(element);
if (el.size() > 0) {
return el.first().offset();
}
return {
top: 0,
left: 0
};
}
}).init();
}
function relatedArticlesInit() {
var syntax = ['plik', 'pliki', 'plików'];
$.relatedArticles.reinit();
$('.related-article').find('.btn-show-related-article').on('click', function() {
var $this = $(this);
$this.toggleClass('active').parents('.related-article').find('.wrap-content').slideToggle('slow', function() {
$.relatedArticles.refresh();
});
var top = Scroll.position($this.parents('.related-article')).top,
menuHeight = $('#prMenu').outerHeight(true) || $('#prMobileMenu').outerHeight(true) || 0;
Scroll.move(top - menuHeight, true);
return false;
});
$('article').map(function() {
var count = $('.sounds-wrapper', this).children().length,
index = count === 1 ? 0 : (count > 1 && count <= 4) ? 1 : 2;
$('.sounds-count', this).text(count + ' ' + syntax[index]);
});
}
function audioListScrollerInit() {
var ARTICLE_SOUND_LIST_SELECTOR = '#articleSoundsList .swiper-container';
var isIScrollReady = !!window.Swiper;
var articleSoundsListHeight = $(ARTICLE_SOUND_LIST_SELECTOR).find('ul').height();
if (articleSoundsListHeight <= 325 || !isIScrollReady) {
return;
}
var scrollerOptions = {
scrollbar: '.swiper-scrollbar',
direction: 'vertical',
slidesPerView: 'auto',
mousewheelControl: true,
freeMode: true,
iOSEdgeSwipeDetection: true,
touchReleaseOnEdges: true,
scrollbarHide: false
};
var myScroll = new Swiper(ARTICLE_SOUND_LIST_SELECTOR, scrollerOptions);
}
function embedVideoScroller() {
$('.embed-video').eq(0).embedVideoScroll({
threshold: -100,
create: function() {
$(document).trigger('lazyload.reinit');
}
});
}
function showImages() {
var imgages = $(".imageOnLayer");
imgages.on("click", function(event) {
//event.preventDefault();
//event.stopPropagation();
$('body').append('<div class="imageLayer"><div class="overlay-body container"><span class="NoRightBtn closeBtn close"><i class="fa fa-remove ico-pr"></i></span>' + $(this).get(0).outerHTML + '</div></div>');
$(".imageLayer .closeBtn").on("click", function() {
$(".imageLayer").remove();
});
//return false;
});
}
function setup() {
scrollInit();
relatedArticlesInit();
audioListScrollerInit();
embedVideoScroller();
showImages();
}
$(setup);
}(window))
});
</script>
<div id="article-1600888" class=" this-article " data-article-id="1600888" data-article-url="/39/156/Artykul/1600888,Sluby-lwowskie-Jana-Kazimierza" data-article-title="Śluby lwowskie Jana Kazimierza" data-gfkcontentid="historia_39">
<div class="art-body">
<article>
<div class="wrap-article">
<header class="no-border">
<h1 class="title"> Śluby lwowskie Jana Kazimierza </h1>
<div class="article-source">
<span id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl01_divSource2" class="divSource polskieradiopl"></span>
</div>
<div class="article-time">
<span class="last-updated">Ostatnia aktualizacja:</span>
<span id="datetime2" class="time"> 01.04.2024 05:45 </span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1600888">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1600888" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1600888" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=%C5%9Aluby%20lwowskie%20Jana%20Kazimierza&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1600888" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1600888,Sluby-lwowskie-Jana-Kazimierza">
<span></span>
</a>
<a class="google-news-link" href="https://news.google.com/publications/CAAqLQgKIidDQklTRndnTWFoTUtFWEJ2YkhOcmFXVnlZV1JwYnpJMExuQnNLQUFQAQ?hl=pl&gl=PL&ceid=PL%3Apl" target="googlenews" rel="noindex follow">Obserwuj nas na <strong>Google News</strong></a>
</div>
<div class="desc"> "Ja, Jan Kazimierz, z łaski Twego Syna, Króla królów, Pana mojego i z Twego zmiłowania się król, padam do Twych stóp najświętszych i obieram Cię dziś moją i państw mych patronką" - przyrzekał Jan Kazimierz,
klęcząc 1 kwietnia 1656 roku przed obrazem Matki Bożej Łaskawej we Lwowie. </div>
</header>
<div class="related-create-event"></div>
<div class="imageOnLayer">
<picture>
<source media="(min-width: 768px)" srcset="//static.prsa.pl/images/4de42992-c43d-45c3-b534-38aba8f72c5b.jpg">
<img class="NoRightBtn" id="imgArticleMain" src="//static.prsa.pl/images/4de42992-c43d-45c3-b534-38aba8f72c5b.jpg?format=500" alt="Śluby lwowskie Jana Kazimierza, fragment obrazu Jana Matejki" width="500" height="275"
style="width: 100%; height: auto;">
</picture>
<i class="fa fa-arrows-alt"></i>
</div>
<div class="imgdesc"><span class="imgLead">Śluby lwowskie Jana Kazimierza, fragment obrazu Jana Matejki</span><span class="imgAuthor">Foto: Wikipedia/domena publiczna</span></div>
<div class="related-create-event"></div>
<div class="content">
<span id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl01_lblContent">
<p>W chwili składania ślubów sytuacja Rzeczpospolitej była tragiczna. Niemal cały kraj był zajęty przez Szwedów i Rosjan. Losy wojny zaczęły się jednak powoli odwracać. Ucisk i terror wprowadzony przez protestanckich i
prawosławnych najeźdźców spowodowały bunty katolickiego chłopstwa. Konfederację tyszowiecką, skierowaną przeciwko obcym wojskom, zawiązała szlachta. Skuteczna obrona Jasnej Góry obudziła nadzieję na pokonanie Szwedów.</p>
<div id="WTG_ARTICLE_1"></div>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-c0907dc1-3e2a-415a-9402-5ff1486d1842 audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":960009,"file":"//static.prsa.pl/c0907dc1-3e2a-415a-9402-5ff1486d1842.mp3","provider":"audio","uid":"c0907dc1-3e2a-415a-9402-5ff1486d1842","length":409,"autostart":true,"link":"","title":"historia%20Polski%20XVII%20-%20potop%20szwedzki%20-%20zako%C5%84czenie%20wojny.mp3","desc":"Audycja%20z%20cyklu%20%22Historia%20Polski%22%20-%20przebieg%20i%20zako%C5%84czenie%20potopu%20szwedzkiego%20w%20Polsce%20i%20Europie%2C%20cz.2.%20%28PR%2C%202003%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>06:49</span></span> <span class="description"> <span class="title"> historia Polski XVII - potop szwedzki
- zakończenie wojny.mp3 </span> <span class="lead "> Audycja z cyklu "Historia Polski" - przebieg i zakończenie potopu szwedzkiego w Polsce i Europie, cz.2. (PR, 2003) </span> </span>
<a data-media="{"id":960009,"file":"//static.prsa.pl/c0907dc1-3e2a-415a-9402-5ff1486d1842.mp3","provider":"audio","uid":"c0907dc1-3e2a-415a-9402-5ff1486d1842","length":409,"autostart":false,"link":"","title":"historia%20Polski%20XVII%20-%20potop%20szwedzki%20-%20zako%C5%84czenie%20wojny.mp3","desc":"Audycja%20z%20cyklu%20%22Historia%20Polski%22%20-%20przebieg%20i%20zako%C5%84czenie%20potopu%20szwedzkiego%20w%20Polsce%20i%20Europie%2C%20cz.2.%20%28PR%2C%202003%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p>W społeczeństwie Rzeczpospolitej tliła się iskra walki, potrzebny był impuls, żeby zmienić ją w płomień. Król Jan Kazimierz postanowił odwołać się do katolicyzmu i w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Lwowie
oddał swój kraj pod opiekę Matki Boskiej i nazwał ją Królową Korony Polskiej.</p>
<div class="emb left article-default-html">
<a href="https://www.polskieradio24.pl/39/156/Artykul/1293225,Jan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny" class="link"> <span class="img-container"> <img src="//static.prsa.pl/images/2006b80e-0974-44ff-afb0-11d1f03d2c72.jpg" alt="Jan Kazimierz 663.jpg"> </span></a>
<div class="title">Jan Kazimierz. Król w pożodze wojny</div>
</div>
<p>- Doceniając rolę chłopów w walce z najazdem szwedzkim, złożył uroczyste śluby, w których zobowiązał się ulżyć ich doli - powiedziała prof. Jolanta Choińska-Mika w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu
"Kronika polska".</p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-3e456084-ba4a-4550-84e2-7f95e347190e audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":1562775,"file":"//static.prsa.pl/3e456084-ba4a-4550-84e2-7f95e347190e.mp3","provider":"audio","uid":"3e456084-ba4a-4550-84e2-7f95e347190e","length":364,"autostart":true,"link":"","title":"%C5%9Bluby%20jana%20kazimierza___1896_01_iv_tr_0-0_1125748641270875%5B00%5D.mp3","desc":"O%20%C5%9Blubach%20lwowskich%20Jana%20Kazimierza%20m%C3%B3wi%C5%82%20prof.%20Choi%C5%84ska%20Mika.%20Audycja%20Andrzeja%20Sowy%20i%20Wojciecha%20Dmochowskiego%20z%20cyklu%20%22Kronika%20polska%22.%20%28PR%2C%205.05.2001%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>06:04</span></span> <span class="description"> <span class="title"> śluby jana
kazimierza___1896_01_iv_tr_0-0_1125748641270875[00].mp3 </span> <span class="lead "> O ślubach lwowskich Jana Kazimierza mówił prof. Choińska Mika. Audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika
polska". (PR, 5.05.2001) </span> </span>
<a data-media="{"id":1562775,"file":"//static.prsa.pl/3e456084-ba4a-4550-84e2-7f95e347190e.mp3","provider":"audio","uid":"3e456084-ba4a-4550-84e2-7f95e347190e","length":364,"autostart":false,"link":"","title":"%C5%9Bluby%20jana%20kazimierza___1896_01_iv_tr_0-0_1125748641270875%5B00%5D.mp3","desc":"O%20%C5%9Blubach%20lwowskich%20Jana%20Kazimierza%20m%C3%B3wi%C5%82%20prof.%20Choi%C5%84ska%20Mika.%20Audycja%20Andrzeja%20Sowy%20i%20Wojciecha%20Dmochowskiego%20z%20cyklu%20%22Kronika%20polska%22.%20%28PR%2C%205.05.2001%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p><strong> Posłuchaj</strong> tekstu ślubów lwowskich Jana Kazimierza w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska".</p>
<p>bm</p>
</span>
<!-- /351994693/PolskieRadio_artykuly_dol_rec -->
<div>
<div class="article-source">
<span id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl01_divSourceBottom"></span>
</div>
<div class="tags">
<span class="title">Zobacz więcej na temat: </span>
<span>
<a href="/katolicyzm/Tag45283">
katolicyzm
</a>
</span>
<span>
<a href="/Lwow/Tag11873">
Lwów
</a>
</span>
<span>
<a href="/Rzeczpospolita/Tag165914">
Rzeczpospolita
</a>
</span>
<span>
<a href="/Szwecja/Tag119">
Szwecja
</a>
</span>
</div>
</div>
<div>
<div id="PolskieRadio_artykuly_dol_rec" class="historic">
</div>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1600888">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1600888" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1600888" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=%C5%9Aluby%20lwowskie%20Jana%20Kazimierza&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1600888%2CSluby-lwowskie-Jana-Kazimierza" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1600888" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1600888,Sluby-lwowskie-Jana-Kazimierza">
<span></span>
</a>
</div>
</div>
<div id="WTG_ARTICLE_2"></div>
</div>
<div class="comments">
</div>
</article>
</div>
</div>
<script>
function validForm(obj) {
var o = $(obj);
var elemToValid = o.parent().find('.comment');
o.parent().find('.userMessage').text('');
var max = 2000;
if (($(elemToValid).val().length < 1) || ($(elemToValid).val().length > max)) {
o.parent().find('.userMessage').text($(elemToValid).data('validation-error-msg'));
return false;
} else {
return true;
}
}
</script>
<script>
(function(d, s, id) {
if (window["FB"]) {
return;
}
var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0];
if (d.getElementById(id)) return;
js = d.createElement(s);
js.id = id;
js.src = "//connect.facebook.net/pl_PL/sdk.js#xfbml=1&version=v2.3";
fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs);
}(document, 'script', 'facebook-jssdk'));
</script>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
jQuery(function($) {
if ($.isFunction($.fn.More)) {
$('.audio').More({
size: 4,
selector: '.positioner',
button: '.more-bottom'
});
}
});
});
</script>
<script>
(function() {
var PlaylistMap = {
politic: '//mr1a.exs.pl/embed5.php?mid=MCwyODB4MTYwLDAsNTAsMjc1LDEyMTksMCwwLDAsNTAsMCwwLDAsMCwwLDAsMA==',
history: '',
sport: '//mr1a.exs.pl/embed5.php?mid=MCwyODB4MTYwLDAsNTAsMjc3LDEyMTksMCwwLDAsNTAsMCwwLDAsMCwwLDAsMA==',
lifeStyle: '//mr1a.exs.pl/embed5.php?mid=MCwyODB4MTYwLDAsNTAsMjc2LDEyMTksMCwwLDAsNTAsMCwwLDAsMCwwLDAsMA=='
};
function OnNetworkTvRenderer() {
var $elm = document.querySelector('#PolskieRadio_artykuly_dol_rec');
var $adContainer = document.createElement('div');
$adContainer.id = "onnetworktv-advert";
$adContainer.innerHTML = "<p><strong>Polecane wideo</strong></p>";
var $script = document.createElement('script');
$script.type = 'text/javascript';
$script.src = PlaylistMap[$elm.className];
$adContainer.appendChild($script);
$elm.appendChild($adContainer);
}
this.OnNetworkRenderer = OnNetworkTvRenderer;
}).call(this)
</script>
<script defer="" src="/scripts/jquery.more.js?v=1.0.8944.15774"></script>
<script defer="" src="/scripts/jquery.embedvideo.scroll.js?v=1.0.8944.15774"></script>
<div class="StaticContent box " data-idboxinstance="67056">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl02_ContentDiv">
<style>
.ArticleMaster .emb.audio.atarticle {
margin-bottom: 30px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .iPlus {
background-color: #e6e6e6;
width: 150px;
height: auto
}
.ArticleMaster .emb.audio.atarticle>div:last-child {
margin-bottom: 0
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .iPlus:before {
content: none;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .time {
height: 16px;
margin: 0 0 19px 59px;
position: absolute;
bottom: 0
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .description {
padding-left: 59px;
padding-right: 20px;
flex: 1 50 auto;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .description .lead {
padding-top: 17px;
padding-bottom: 35px;
}
.audio.atarticle>div a .fa {
color: #e31936;
position: absolute;
top: 45%;
transform: translateY(-45%);
right: 119px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .iPlus:after {
position: absolute;
top: 50%;
transform: translateY(-50%);
right: 11px;
}
.audio.atarticle .positioner {
position: relative;
display: flex;
background-color: #f6f6f6;
min-height: 70px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .play span:before {
position: absolute;
left: 12px;
top: 50%;
transform: translateY(-50%);
margin: 0
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .time span {
padding-top: 8px
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle header {
display: block;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster header .box-title * {
text-transform: uppercase;
}
@media (max-width: 767px) {
.audio.atarticle .positioner {
min-height: 106px;
flex-direction: column
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .play {
height: 0;
margin: 0
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .play span:before {
position: absolute;
left: 10px;
top: 4px;
transform: none;
margin: 0;
width: 38px;
height: 38px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .time span {
padding: 0;
height: auto;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .time {
height: 16px;
margin: 9px 0 0 13px;
position: absolute;
top: 38px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .description .lead {
padding-top: 8px;
padding-bottom: 15px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .iPlus {
width: auto;
height: 54px;
display: flex;
justify-content: center;
align-items: center;
/* padding-bottom: 6px;
padding-top: 20px; */
padding: 0;
}
.audio.atarticle>div a .fa {
transform: none;
position: initial;
top: initial;
right: initial;
width: 24px;
height: 24px;
bottom: 12px;
}
.fa-plus:before {
content: "+";
color: white;
font-size: 24px;
font-weight: 700;
background-color: #e31936;
border-radius: 50%;
width: 24px;
height: 24px;
display: flex;
justify-content: center;
align-items: center;
line-height: 24px;
}
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .audio.atarticle .iPlus:after {
position: static;
transform: none;
font-weight: 700;
padding-top: 0;
margin-left: 5px;
}
}
</style>
</div>
</div>
<div class="StaticContent box " data-idboxinstance="72398">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl03_ContentDiv">
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', () => {
var socialPanel = document.querySelector('header .article-social-panel');
var googleNewsLink = document.createElement("a");
googleNewsLink.classList.add("google-news-link");
googleNewsLink.setAttribute('href', 'https://news.google.com/publications/CAAqLQgKIidDQklTRndnTWFoTUtFWEJ2YkhOcmFXVnlZV1JwYnpJMExuQnNLQUFQAQ?hl=pl&gl=PL&ceid=PL%3Apl');
googleNewsLink.setAttribute('target', 'googlenews');
googleNewsLink.setAttribute('rel', 'noindex follow');
googleNewsLink.innerHTML = "Obserwuj nas na ";
var googleNewsText = document.createElement("strong");
googleNewsText.innerHTML = "Google News";
googleNewsLink.appendChild(googleNewsText);
socialPanel.appendChild(googleNewsLink);
});
</script>
</div>
</div>
<div class="StaticContent box " data-idboxinstance="72399">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section01_ctl04_ContentDiv">
<style>
.article-social-panel a.google-news-link::before {
content: url(//static.prsa.pl/69da4ae5-8872-49b6-bc09-881466eede73.file);
/*margin-top: 50px;*/
position: absolute;
bottom: -15px;
left: -5px;
}
.article-social-panel .google-news-link {
width: 54% !important;
position: static;
display: flex;
margin-left: 60px;
margin-top: 50px;
display: inline-grid !important;
}
@media (max-width: 767px) {
.article-social-panel a.google-news-link::before {
bottom: -5px;
z-index: 1;
left: -60px;
}
.article-social-panel .google-news-link {
width: 68% !important;
margin-left: 70px;
margin-top: 44px;
position: relative;
}
}
@media (max-width: 426px) {
.article-social-panel .google-news-link {
margin-left: 60px;
margin-top: 30px;
width: 54% !important;
position: relative;
margin-bottom: 15px;
}
.article-social-panel a.google-news-link::before {
bottom: -12px;
left: -60px;
}
}
</style>
</div>
</div>
</div>
<div class="col-md-4 third Section02">
<!-- /351994693/PolskieRadio_artykuly_prawy_half_1 -->
<div id="PolskieRadio_artykuly_prawy_half_1">
</div>
<div class="StaticContent box margin-bottom30" data-idboxinstance="91648">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section02_ctl00_ContentDiv">
<style>
.special-baner-art img {
width: 100%;
height: auto;
}
</style>
<div class="special-baner-art">
<a href="https://sklodowskacurie.polskieradio.pl/">
<picture>
<img src="//static.prsa.pl/b51c7521-6c2c-40c9-8053-fd17a59d31d5.file" width="1200" height="180">
</picture>
</a>
</div>
</div>
</div>
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section02_ctl01_s_panel_list" class="box clearfix documentsList_76569 columns-1" data-idboxinstance="76569">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section02_ctl01_s_panel_listName">
</div>
<div id="s_panel_tabs_76569">
<div id="s_panel_allContent_76569_547659">
<div id="s_panel_content_76569_547659">
<div class="articles-box recommended-box">
<div class="recommended-box__title">
<!--polecane--> Popularne
</div>
<div class="articles-grid">
<div class="articles-grid__col articles-grid__col_12-large">
<article class="article">
<a href="/39/156/Artykul/690092,71-lat-temu-bezpieka-aresztowala-prymasa-stefana-wyszynskiego" class="article__link" title="71 lat temu bezpieka aresztowała prymasa Stefana Wyszyńskiego">
<div class="img lazy article__img" data-original="//static.prsa.pl/images/10ea1095-198c-480d-9d4e-aa1c1426584f.jpg?format=1190" style="background-image: url("https://static.prsa.pl/images/10ea1095-198c-480d-9d4e-aa1c1426584f.jpg?format=1190");">
<span class="mask image-mask">
</span>
</div>
<div class="recommended-box__category">
</div>
<h2 class="article__title_medium">
71 lat temu bezpieka aresztowała prymasa Stefana Wyszyńskiego
</h2>
</a>
</article>
</div>
<div class="articles-grid__col articles-grid__col_12-large">
<article class="article">
<a href="/39/156/Artykul/2371926,stanislaw-sosabowski-nikt-nie-zostal-potraktowany-bardziej-niesprawiedliwie" class="article__link" title="Stanisław Sosabowski. "Nikt nie został potraktowany bardziej niesprawiedliwie"">
<div class="img lazy article__img" data-original="//static.prsa.pl/images/27f5b9ec-5350-42b5-b8d9-320d6f3f11bb.jpg?format=1190" style="background-image: url("https://static.prsa.pl/images/27f5b9ec-5350-42b5-b8d9-320d6f3f11bb.jpg?format=1190");">
<span class="mask image-mask">
</span>
</div>
<div class="recommended-box__category">
</div>
<h2 class="article__title_medium">
Stanisław Sosabowski. "Nikt nie został potraktowany bardziej niesprawiedliwie"
</h2>
</a>
</article>
</div>
<div class="articles-grid__col articles-grid__col_12-large">
<article class="article">
<a href="/39/156/Artykul/689947,wrzesien-39-tego-dnia-od-bomb-zginelo-10-tysiecy-warszawiakow" class="article__link" title="Wrzesień '39. Tego dnia od bomb zginęło 10 tysięcy warszawiaków">
<div class="img lazy article__img" data-original="//static.prsa.pl/images/fcaff99c-fd1b-48e1-9238-960b42b419de.jpg?format=1190" style="background-image: url("https://static.prsa.pl/images/fcaff99c-fd1b-48e1-9238-960b42b419de.jpg?format=1190");">
<span class="mask image-mask">
</span>
</div>
<div class="recommended-box__category">
</div>
<h2 class="article__title_medium">
Wrzesień '39. Tego dnia od bomb zginęło 10 tysięcy warszawiaków
</h2>
</a>
</article>
</div>
</div>
</div>
<script>
$(function() {
if (window.innerWidth > 991) {
$('.recommended-box').closest('.Section05').addClass('sticky-recommended-box');
$(".pr24 .sticky-recommended-box").parents().css("overflow", "visible");
if ($(window).width() <= 1500) {
$(".recommended-box .articles-grid__col").children().last().css("display", "none");
}
}
});
</script>
</div>
<div id="s_panel_pager_76569_547659">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="StaticContent box " data-idboxinstance="84367">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section02_ctl02_ContentDiv">
<style>
.articles-box.recommended-box {
padding: 15px;
background-color: rgba(37, 37, 37, 0.08);
}
.recommended-box .recommended-box__title {
font-family: "Lato", sans-serif;
color: #000;
font-size: 21px;
font-weight: 900;
line-height: 19px;
text-transform: uppercase;
padding-bottom: 20px;
}
.articles-box.recommended-box .article__title_medium {
font-family: "Lato", sans-serif;
font-weight: 900;
font-size: 19px;
line-height: 21px;
}
</style>
</div>
</div>
<!-- /351994693/PolskieRadio_artykuly_prawy_half_2_sticky -->
<div id="PolskieRadio_artykuly_prawy_half_2_sticky">
<div class="alertprsa2">
<figure>
<a href="mailto:alert@polskieradio.pl">
<img src="/style/responsive2/_img/alertprsa.png" alt="Alert Polskiego Radia">
</a>
</figure>
</div>
</div>
<div id="WTG_HALF"></div>
</div>
</div>
<div class="row" id="">
<div class="col-md-12 full Section05">
<div class="row">
<div class="col-md-12">
<span class="ReadMore">Czytaj także</span>
</div>
</div>
<div class="row related-article">
<div class="col-md-8 this-article " id="article-1293225" data-article-id="1293225" data-article-url="/39/156/Artykul/1293225,Jan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny" data-article-title="Jan Kazimierz. Król w pożodze wojny"
data-gfkcontentid="historia_39">
<article class="clearfix">
<div class="wrap-article">
<header class="no-border">
<h1 class="title">
<a href="/39/156/Artykul/1293225,Jan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">Jan Kazimierz. Król w pożodze wojny</a>
</h1>
<div class="article-source">
<span class="divSource polskieradiopl"></span>
</div>
<div class="article-time">
<span class="last-updated">Ostatnia aktualizacja:</span>
<span class="time"> 16.12.2023 05:40 </span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1293225">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1293225" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1293225" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Jan%20Kazimierz.%20Kr%C3%B3l%20w%20po%C5%BCodze%20wojny&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1293225" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1293225,Jan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">
<span></span>
</a>
</div>
<div class="desc"> Na kartach "Potopu" Sienkiewicz kreuje z Jana Kazimierza postać tragiczną i heroiczną. - Na pewno był znakomitym dowódcą, królem nie był na miarę czasów - oceniał Jana Kazimierza prof. Henryk Wisner. </div>
</header>
<div class="wrap-content" style="display:none">
<div class="imageOnLayer">
<img class="NoRightBtn" src="https://static.prsa.pl/images/27acbefb-1395-4c9e-a6ae-eb68e2004dff.jpg" alt="Portret Jana Kazimierza pędzla Daniela Schultza, źr. Muzeum Narodowe">
<i class="fa fa-arrows-alt"></i>
</div>
<div class="imgdesc"><span class="imgLead">Portret Jana Kazimierza pędzla Daniela Schultza, źr. Muzeum Narodowe</span><span class="imgAuthor">Foto: Wikimedia/domena publiczna</span></div>
<div class="content">
<p>351 lat temu, 16 grudnia 1672 roku, zmarł król Polski Jan Kazimierz.</p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-3279fe67-2993-4754-ae4b-39e3e198c5c8 audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":1704947,"file":"//static.prsa.pl/3279fe67-2993-4754-ae4b-39e3e198c5c8.mp3","provider":"audio","uid":"3279fe67-2993-4754-ae4b-39e3e198c5c8","length":1654,"autostart":true,"link":"","title":"jan%20kazimierz%20%282%29___f%2037834_tr_0-0_11698868d1b00e6b%5B00%5D.mp3","desc":"Posta%C4%87%20kr%C3%B3la%20Jana%20Kazimierza%20w%20audycji%20Elizy%20Bojarskiej.%20%28PR%2C%2015.10.1986%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>27:34</span></span> <span class="description"> <span class="title"> jan kazimierz (2)___f
37834_tr_0-0_11698868d1b00e6b[00].mp3 </span> <span class="lead "> Postać króla Jana Kazimierza w audycji Elizy Bojarskiej. (PR, 15.10.1986) </span> </span>
<a data-media="{"id":1704947,"file":"//static.prsa.pl/3279fe67-2993-4754-ae4b-39e3e198c5c8.mp3","provider":"audio","uid":"3279fe67-2993-4754-ae4b-39e3e198c5c8","length":1654,"autostart":false,"link":"","title":"jan%20kazimierz%20%282%29___f%2037834_tr_0-0_11698868d1b00e6b%5B00%5D.mp3","desc":"Posta%C4%87%20kr%C3%B3la%20Jana%20Kazimierza%20w%20audycji%20Elizy%20Bojarskiej.%20%28PR%2C%2015.10.1986%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p>Ostatni polski monarcha z dynastii Wazów wstąpił na tron po śmierci brata, <a href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2737148" target="_blank">Władysława IV</a>. Jego panowanie przypadło na okres kryzysu
Rzeczpospolitej spowodowanego ciągłymi wojnami i czynnikami ekonomicznymi.</p>
<p>- Od lat trzydziestych XVI w. Rzeczpospolita wchodziła w okres kryzysu gospodarczego, przesądzonego przez zmianę koniunktury na jej główny oręż ekonomiczny: spadek popytu na zboże, towary leśne i woły - wyjaśniał prof. Henryk
Wisner w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".</p>
<p><!-- prsa:repo --></p>
<div class="fotoRight"><em></em><strong>Król wojenny </strong></div>
<p>Właściwie przez cały okres panowania Kazimierza Rzeczpospolita znajdowała się w stanie permanentnej wojny. Państwo osłabiał bunt
<a href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/903975,Bohdan-Chmielnicki-wrog-Rzeczypospolitej-bohater-Ukrainy" target="_blank">Bohdana Chmielnickiego</a>, który - rozpoczęty jeszcze za czasów Władysława IV - rozgorzał
najmocniej za panowania Kazimierza. Zagrożenie to udało się Janowi zażegnać tymczasowo wskutek bitwy pod Zborowem (1649), która zakończyła sojusz Chmielnickiego z chanem krymskim.</p>
<p>- Po pierwszych walkach praktycznie tylko osobista odwaga króla spowodowała, że nie doszło do ucieczki z pola bitwy wojska polskiego, w rezultacie: do otwarcia granic przed Kozakami i Tatarami - przekonywał prof. Henryk
Wisner. - Talentom króla zawdzięczamy szereg zwycięstw w czasie potopu szwedzkiego, zwycięstwa nad Moskwą i Tatarami. <br> <strong> </strong></p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-0990b8aa-6ee9-4221-bf8b-96d3d6564a29 audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":1190871,"file":"//static.prsa.pl/0990b8aa-6ee9-4221-bf8b-96d3d6564a29.mp3","provider":"audio","uid":"0990b8aa-6ee9-4221-bf8b-96d3d6564a29","length":1053,"autostart":true,"link":"","title":"kr%C3%B3l%20jan%20kazimierz.mp3","desc":"Sp%C3%B3r%20o%20posta%C4%87%20Jana%20Kazimierza%20Wazy%20prowadz%C4%85%20w%20audycji%20Andrzeja%20Sowy%20z%20cyklu%20%22Na%20historycznej%20wokandzie%22%20prof.%20Henryk%20Wisner%20i%20prof.%20Teresa%20Chynczewska-Hennel.%20%28PR%2C%202.01.1995%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>17:33</span></span> <span class="description"> <span class="title"> król jan kazimierz.mp3 </span> <span
class="lead "> Spór o postać Jana Kazimierza Wazy prowadzą w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie" prof. Henryk Wisner i prof. Teresa Chynczewska-Hennel. (PR, 2.01.1995) </span> </span>
<a data-media="{"id":1190871,"file":"//static.prsa.pl/0990b8aa-6ee9-4221-bf8b-96d3d6564a29.mp3","provider":"audio","uid":"0990b8aa-6ee9-4221-bf8b-96d3d6564a29","length":1053,"autostart":false,"link":"","title":"kr%C3%B3l%20jan%20kazimierz.mp3","desc":"Sp%C3%B3r%20o%20posta%C4%87%20Jana%20Kazimierza%20Wazy%20prowadz%C4%85%20w%20audycji%20Andrzeja%20Sowy%20z%20cyklu%20%22Na%20historycznej%20wokandzie%22%20prof.%20Henryk%20Wisner%20i%20prof.%20Teresa%20Chynczewska-Hennel.%20%28PR%2C%202.01.1995%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p><strong>Potop: Rzeczpospolita na skraju przepaści </strong></p>
<p>Przeciwnicy króla zarzucają mu, że bardziej obchodziły go sprawy dynastyczne i tron szwedzki, niż dobro Rzeczpospolitej. To roszczenia Jana Kazimierza stały się pretekstem prowadzącej agresywną politykę Szwecji do napaści na
Polskę. Tak zaczął się <a href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/3004341" target="_blank">potop szwedzki</a>, inwazja, która miała miejsce w latach 1655-1660. Postawiła ona kraj na skraju przepaści: na
mocy <a href="https://www.polskieradio.pl/13/53/artykul/3082159" target="_blank">Traktatu z Radnot</a> Rzeczpospolita miała zostać podzielona między Szwecję, Chmielnickiego, Janusza Radziwiłła, Jerzego Rakoczego i
Fryderyka Wilhelma Hohenzollerna. Tego ostatniego udało się przekonać Janowi Kazimierzowi do pomocy w walce ze Szwecją poprzez
<a href="https://polskieradio.pl/39/156/artykul/3065266,traktaty-welawskobydgoskie-przyszly-zaborca-wybija-sie-na-niezaleznosc">zdjęcie zależności lennej z Prus Książęcych</a>.</p>
<p>- Oddawanie kolejnych punktów Hohenzollernom z linii brandenburskiej, było pewnym ciągiem zdarzeń od XVI wieku, roku 1657 był ostatnim akordem – wyjaśniała historyk prof. Teresa Chynczewska-Hennel, gość audycji z 1995 roku.
</p>
<p><!-- prsa:repo --></p>
<div class="img"><img alt=""Pochód" src="/0b013520-1607-435a-91c0-cb9ce600bbd3.file" width="663" height="401">
<div><em>"Pochód Szwedów do Kiejdan", obraz Józefa Brandta, źr. Wikimedia Commons/dp</em></div>
</div>
<!-- prsa:repo -->
<p><strong> Nieudany reformator pod pantoflem </strong></p>
<p>Jan Kazimierz zdawał sobie sprawę, że kraj uratować mogą tylko reformy: otoczenie monarchy opracowało plan zniesienia liberum veto i wprowadzenia elekcji vivente rege (za życia bezpotomnego Jana), by nie osłabiać dodatkowo
bezkrólewiem i tak ledwo utrzymującego integralność państwa. Inspiratorką zmian była żona króla,
<a href="https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2693834,Jak-zostac-krolowa-Ludwika-Maria-Gonzaga-i-polski-tron" target="_blank">Maria Ludwika Gonzaga</a>, która w elekcji za życia męża upatrywała szansy dla swojej rodziny:
nowym królem miał zostać francuski książę, który poślubiłby jej siostrę.</p>
<p><!-- prsa:repo --></p>
<p>Próba wzmocnienia władzy królewskiej spotkała się z oporem części szlachty owładniętej manią "złotej wolności szlacheckiej". Na czele antykrólewskiej opozycji stanął hetman Jerzy Sebastian Lubomirski. Wazie udało się
stłumić <a href="https://www.polskieradio.pl/39/247/Artykul/1216129,Rokosz-Lubomirskiego-%E2%80%93-bratobojcza-rzez" target="_blank">rokosz magnata</a> (1665-1666), a na pokonanego przywódcę buntu przygotowano zamach. -
Plany zgładzenia Lubomirskiego, to był pomysł Marii Ludwiki Gonzagi - przekonywała prof. Teresa Chynczewska-Hennel. <br> <strong> </strong></p>
<p><strong>Abdykacja </strong></p>
<p>W 1668 roku, wobec niemożności przeprowadzenia reform i pozbawiony wsparcia żony, która zmarła rok wcześniej, ostatni z Wazów na tronie polskim zdecydował się na abdykację. Jan Kazimierz zmarł we Francji 16 grudnia 1672, jak
głosi legenda: na wieść o upadku Kamieńca Podolskiego.</p>
<p>Jan Kazimierz - ile w nim z legendy sienkiewiczowskiej? Posłuchaj audycji Andrzeja Sowy.</p>
<p>bm</p>
</div>
<div class="comments">
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1293225">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1293225" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1293225" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Jan%20Kazimierz.%20Kr%C3%B3l%20w%20po%C5%BCodze%20wojny&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1293225%2CJan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1293225" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1293225,Jan-Kazimierz-Krol-w-pozodze-wojny">
<span></span>
</a>
</div>
</div>
<div class="article-source">
<span class=""></span>
</div>
<div class="tags">
<span class="title">Zobacz więcej na temat: </span>
<span>
<a href="/Henryk-Sienkiewicz/Tag40072">
Henryk Sienkiewicz
</a>
</span>
<span>
<a href="/HISTORIA/Tag169296">
HISTORIA
</a>
</span>
<span>
<a href="/Rzeczpospolita/Tag165914">
Rzeczpospolita
</a>
</span>
<span>
<a href="/Szwecja/Tag119">
Szwecja
</a>
</span>
<span>
<a href="/Ukraina/Tag4692">
Ukraina
</a>
</span>
</div>
</div>
</div>
</article>
</div>
<div class="col-md-4 third">
<span class="btn-show-related-article">
<span class="unfold"> rozwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
<span class="fold"> zwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
</span>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-md-12">
<span class="ReadMore">Czytaj także</span>
</div>
</div>
<div class="row related-article">
<div class="col-md-8 this-article " id="article-1393653" data-article-id="1393653" data-article-url="/39/156/Artykul/1393653,Stanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat"
data-article-title="Stanisław Koniecpolski - zdolny wódz, okrutny magnat" data-gfkcontentid="historia_39">
<article class="clearfix">
<div class="wrap-article">
<header class="no-border">
<h1 class="title">
<a href="/39/156/Artykul/1393653,Stanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">Stanisław Koniecpolski - zdolny wódz, okrutny magnat</a>
</h1>
<div class="article-source">
<span class="divSource polskieradiopl"></span>
</div>
<div class="article-time">
<span class="last-updated">Ostatnia aktualizacja:</span>
<span class="time"> 11.03.2024 05:40 </span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1393653">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1393653" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1393653" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Stanis%C5%82aw%20Koniecpolski%20-%20zdolny%20w%C3%B3dz%2C%20okrutny%20magnat&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1393653" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1393653,Stanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">
<span></span>
</a>
</div>
<div class="desc"> Zdolności dowódcze i talent wojenny plasują go w tym samym szeregu, co hetmanów Stanisława Żółkiewskiego, Karola Chodkiewicza czy Stefana Czarnieckiego. Jednak o Koniecpolskim - pogromcy Tatarów, Kozaków i
Szwedów - słyszy się znacznie rzadziej. </div>
</header>
<div class="wrap-content" style="display:none">
<div class="imageOnLayer">
<img class="NoRightBtn" src="https://static.prsa.pl/images/e65458be-be8f-492f-8976-1a5b607fbd91.jpg" alt="Portret hetmana Stanisława Koniecpolskiego (fragm.), malarz nieznany, XVIII w.">
<i class="fa fa-arrows-alt"></i>
</div>
<div class="imgdesc"><span class="imgLead">Portret hetmana Stanisława Koniecpolskiego (fragm.), malarz nieznany, XVIII w.</span><span class="imgAuthor">Foto: Muzeum Narodowe w Warszawie/domena publiczna </span></div>
<div class="content">
<p>378 lat temu, 11 marca 1646 zmarł Stanisław Koniecpolski, hetman wielki koronny, jeden z najwybitniejszych polskich wodzów XVII wieku.</p>
<p><strong> Potężny magnat zaprawiony w bojach</strong></p>
<p>Jako hetman wielki koronny, wojewoda sandomierski i kasztelan krakowski był Koniecpolski jednym z najpotężniejszych ludzi swoich czasów. Budowla, która miała być jego warszawską rezydencją (budowę dokończył jego syn
Aleksander) dziś znana jest jako Pałac Prezydencki.</p>
<p>Koniecpolski brał udział we wszystkich ważniejszych kampaniach Rzeczypospolitej początku XVII wieku, walczył pod Kłuszynem, Moskwą, Smoleńskiem. Trzymał w szachu szwedzkie wojska Gustawa Adolfa w Prusach. Bronił południowych
rubieży Rzeczypospolitej przeciwko Turcji i Tatarom. Był jednym z ostatnich, którzy w trakcie klęski pod Cecorą pozostali u boku Stanisława Żółkiewskiego, swojego teścia, który stracił tam życie.</p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-c574e3c9-89fc-46ba-a6b5-492e0a1f477b audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":1272133,"file":"//static.prsa.pl/c574e3c9-89fc-46ba-a6b5-492e0a1f477b.mp3","provider":"audio","uid":"c574e3c9-89fc-46ba-a6b5-492e0a1f477b","length":347,"autostart":true,"link":"","title":"sukcesy%20koniecpolskiego%20w%20walce%20z%20tatarami.mp3","desc":"Sukcesy%20hetmana%20Koniecpolskiego%20w%20walce%20z%20Tatarami%20przedstawia%20w%20audycji%20Andrzeja%20Sowy%20i%20Wojciecha%20Dmochowskiego%20z%20cyklu%20%22Kronika%20polska%22%20prof.%20Jolanta%20Choi%C5%84ska-Mika%20%28PR%2C%2024.04.2001%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>05:47</span></span> <span class="description"> <span class="title"> sukcesy koniecpolskiego w walce z
tatarami.mp3 </span> <span class="lead "> Sukcesy hetmana Koniecpolskiego w walce z Tatarami przedstawia w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska" prof. Jolanta Choińska-Mika (PR,
24.04.2001) </span> </span>
<a data-media="{"id":1272133,"file":"//static.prsa.pl/c574e3c9-89fc-46ba-a6b5-492e0a1f477b.mp3","provider":"audio","uid":"c574e3c9-89fc-46ba-a6b5-492e0a1f477b","length":347,"autostart":false,"link":"","title":"sukcesy%20koniecpolskiego%20w%20walce%20z%20tatarami.mp3","desc":"Sukcesy%20hetmana%20Koniecpolskiego%20w%20walce%20z%20Tatarami%20przedstawia%20w%20audycji%20Andrzeja%20Sowy%20i%20Wojciecha%20Dmochowskiego%20z%20cyklu%20%22Kronika%20polska%22%20prof.%20Jolanta%20Choi%C5%84ska-Mika%20%28PR%2C%2024.04.2001%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p><strong> Pogromca kozaków </strong></p>
<p>Był magnatem w typie sportretowanego przez Sienkiewicza w "Ogniem i mieczem" kniazia Jeremiego Wiśniowieckiego: dumnym i okrutnym wobec kozaczyzny.</p>
<p>- Jego polityka wobec kozaczyzny czasami była nawet chyba niezgodna z racją stanu Rzeczypospolitej (…). Wydaje rozkaz w 1637 roku, by karać, stosować bardzo ostre represje, nie tylko wobec powstańców, ale i ich rodzin -
mówiła o zachowaniu Koniecpolskiego podczas kozackiego powstania Pawluka <strong> prof. Jolanta Choińska-Mika, </strong>gość<strong> </strong>Andrzeja Sowy w audycji z cyklu <strong> "Na historycznej wokandzie"</strong>.
</p>
<p><strong> Powstrzymałby Chmielnickiego?</strong></p>
<p>Mołdawski hospodar, Bazyli Lupu miał powiedzieć po śmierci Koniecpolskiego: "Wy, Polacy, nie wiecie jeszcze, coście stracili, ale nie miną dwa, a najdalej trzy lata, kiedy nie tylko wy, ale całe chrześcijaństwo żałować będzie
straty tak wielkiego senatora i hetmana".</p>
<p><!-- prsa:repo --></p>
<p>Nie pomylił się przynajmniej w stosunku do Polski: dwa lata po śmierci hetmana wybuchło brzemienne w skutki powstanie Chmielnickiego. Drugi gość audycji, <strong>prof. Henryk Wisner</strong>, stwierdził:</p>
<p>- Koniecpolski nie zawahałby się zgładzić Bohdana Chmielnickiego ku czemu miał ochotę i miałby możliwości, po drugie był wodzem zdecydowanym, mającym autorytet w wojsku i można przypuścić, że nie dowodziłby tak fatalnie jak
hetman wielki koronny Stanisław Potocki.</p>
<p>Jak ocenić hetmana Stanisława Koniecpolskiego?<strong> Posłuchaj audycji.<br></strong></p>
<p><strong></strong></p>
<div class="audio atarticle emb uid-1e7cfaac-6cf8-4ffd-b96f-f25e62787a9e audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":1272125,"file":"//static.prsa.pl/1e7cfaac-6cf8-4ffd-b96f-f25e62787a9e.mp3","provider":"audio","uid":"1e7cfaac-6cf8-4ffd-b96f-f25e62787a9e","length":843,"autostart":true,"link":"","title":"stanis%C5%82aw%20koniecpolski.mp3","desc":"Cienie%20i%20blaski%20sylwetki%20Stanis%C5%82awa%20Koniecpolskiego%20przedstawiaj%C4%85%20w%20audycji%20z%20cyklu%20%22Na%20historycznej%20wokandzie%22%20Andrzeja%20Sowy%20prof.%20Jolanta%20Choi%C5%84ska-Mika%20i%20prof.%20Henryk%20Wisner%20%28PR%2C%2016.12.1997%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>14:03</span></span> <span class="description"> <span class="title"> stanisław koniecpolski.mp3 </span>
<span class="lead "> Cienie i blaski sylwetki Stanisława Koniecpolskiego przedstawiają w audycji z cyklu "Na historycznej wokandzie" Andrzeja Sowy prof. Jolanta Choińska-Mika i prof. Henryk Wisner (PR, 16.12.1997) </span>
</span>
<a data-media="{"id":1272125,"file":"//static.prsa.pl/1e7cfaac-6cf8-4ffd-b96f-f25e62787a9e.mp3","provider":"audio","uid":"1e7cfaac-6cf8-4ffd-b96f-f25e62787a9e","length":843,"autostart":false,"link":"","title":"stanis%C5%82aw%20koniecpolski.mp3","desc":"Cienie%20i%20blaski%20sylwetki%20Stanis%C5%82awa%20Koniecpolskiego%20przedstawiaj%C4%85%20w%20audycji%20z%20cyklu%20%22Na%20historycznej%20wokandzie%22%20Andrzeja%20Sowy%20prof.%20Jolanta%20Choi%C5%84ska-Mika%20i%20prof.%20Henryk%20Wisner%20%28PR%2C%2016.12.1997%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p><strong> </strong></p>
<p>bm</p>
</div>
<div class="comments">
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1393653">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1393653" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1393653" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Stanis%C5%82aw%20Koniecpolski%20-%20zdolny%20w%C3%B3dz%2C%20okrutny%20magnat&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F1393653%2CStanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1393653" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1393653,Stanislaw-Koniecpolski-zdolny-wodz-okrutny-magnat">
<span></span>
</a>
</div>
</div>
<div class="article-source">
<span class=""></span>
</div>
<div class="tags">
<span class="title">Zobacz więcej na temat: </span>
<span>
<a href="/Rzeczpospolita/Tag165914">
Rzeczpospolita
</a>
</span>
<span>
<a href="/Tatarzy/Tag180117">
Tatarzy
</a>
</span>
<span>
<a href="/potop-szwedzki/Tag178911">
potop szwedzki
</a>
</span>
</div>
</div>
</div>
</article>
</div>
<div class="col-md-4 third">
<span class="btn-show-related-article">
<span class="unfold"> rozwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
<span class="fold"> zwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
</span>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-md-12">
<span class="ReadMore">Czytaj także</span>
</div>
</div>
<div class="row related-article">
<div class="col-md-8 this-article " id="article-1602230" data-article-id="1602230" data-article-url="/7/5103/Artykul/1602230,Sluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr"
data-article-title="Śluby lwowskie. Przymierze w mieście trzech katedr" data-gfkcontentid="jedynka_7">
<article class="clearfix">
<div class="wrap-article">
<header class="no-border">
<h1 class="title">
<a href="/7/5103/Artykul/1602230,Sluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">Śluby lwowskie. Przymierze w mieście trzech katedr</a>
</h1>
<div class="article-source">
<span class="divSource jedynka"></span>
</div>
<div class="article-time">
<span class="last-updated">Ostatnia aktualizacja:</span>
<span class="time"> 02.04.2016 18:45 </span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1602230">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1602230" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1602230" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=%C5%9Aluby%20lwowskie.%20Przymierze%20w%20mie%C5%9Bcie%20trzech%20katedr&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1602230" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/7/5103/Artykul/1602230,Sluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">
<span></span>
</a>
</div>
<div class="desc"> - Badacze mówią, że głównym autorem tekstu jest prymas Andrzej Leszczyński, ale król dopisał jedną rzecz, która wyróżnia polski akt spośród wszystkich ówczesnych. To wątek społeczny - mówi dr Wincenty Łaszewski.
</div>
</header>
<div class="wrap-content" style="display:none">
<div class="imageOnLayer">
<img class="NoRightBtn" src="https://static.prsa.pl/images/9e301dd0-488f-493c-8f7c-20a0ef9f6393.jpg"
alt="- Dla Polaków ojczyzna i Kościół katolicki były w VIi wieku jedną wartością. Kiedy Rzeczpospolita zaczęła lec w gruzach, król nie prosi bezpośrednio Boga o ratunek dla ojczyzny, tylko błaga Matkę Bożą, jako opiekunkę, o ratowanie świętego kościoła rzymskiego- tłumaczy dr Łaszewski">
<i class="fa fa-arrows-alt"></i>
</div>
<div class="imgdesc"><span class="imgLead">- Dla Polaków ojczyzna i Kościół katolicki były w VIi wieku jedną wartością. Kiedy Rzeczpospolita zaczęła lec w gruzach, król nie prosi bezpośrednio Boga o ratunek dla ojczyzny, tylko
błaga Matkę Bożą, jako opiekunkę, o ratowanie "świętego kościoła rzymskiego" - tłumaczy dr Łaszewski</span><span class="imgAuthor">Foto: obraz "Śluby Jana Kazimierza" Jana Matejki/domena publiczna</span></div>
<div class="audio atarticle">
<header>
<span class="box-title">
<span> Posłuchaj </span>
</span>
</header>
<div class="positioner">
<span class="play pr-media-play"
data-media="{"id":1565269,"file":"//static.prsa.pl/e4070446-04b2-4719-bd69-6e5b01dec6b6.mp3","provider":"audio","uid":"e4070446-04b2-4719-bd69-6e5b01dec6b6","length":1683,"autostart":true,"link":"/7/5103/Artykul/1602230,Sluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr","title":"2.04.2016%20Jedynka%20%C5%9Awiat%20kres%C3%B3w.mp3","desc":"%C5%9Aluby%20lwowskie.%20Przymierze%20w%20mie%C5%9Bcie%20trzech%20katedr%20%28%C5%9Awiat%20kres%C3%B3w%2FJedynka%29","advert":0,"type":"muzyka"}">
<span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span>
</span>
<span class="time"><span>28'03</span></span>
<span class="description">
<span class="lead "> Śluby lwowskie. Przymierze w mieście trzech katedr (Świat kresów/Jedynka) </span>
</span>
<a title="dodaj do playlisty" class="iPlus" href="javascript:void(null);" data-media="{"id":1565269,"file":"//static.prsa.pl/e4070446-04b2-4719-bd69-6e5b01dec6b6.mp3","provider":"audio","uid":"e4070446-04b2-4719-bd69-6e5b01dec6b6","length":1683,"autostart":false,"link":"/7/5103/Artykul/1602230,Sluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr","title":"2.04.2016%20Jedynka%20%C5%9Awiat%20kres%C3%B3w.mp3","desc":"%C5%9Aluby%20lwowskie.%20Przymierze%20w%20mie%C5%9Bcie%20trzech%20katedr%20%28%C5%9Awiat%20kres%C3%B3w%2FJedynka%29","advert":0,"type":"muzyka"}">
<i class="fa fa-plus ico-pr"></i>
</a>
</div>
</div>
<div class="content">
<p>W 1656 roku Lwów był jednym z nielicznych miast wolnych od wojsk szwedzkich i moskiewskich. - W mieście, które przetrwało oblężenie, panował głód, ale przyjęto króla i jego dostojników - przypomina VII-wieczną sytuację
Rzeczpospolitej ojciec Paweł Szpyrka. 1 kwietnia tamtego roku król Jan II Kazimierz Waza złożył śluby w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny obierając Matkę Bożą za patronkę i królową Polski.</p>
<p>Władca nie tylko zapowiedział walkę z najeźdźcami aż do zwycięstwa, ale też obiecał, że poprawi sytuację chłopów i mieszczan. - To pierwszy tego typu moment w historii Europy - mówi dr Łaszewski. </p>
<p>Komu jeszcze przypisuje się autorstwo tekstu ślubów lwowskich i w jaki sposób nawiązał do nich kardynał Stefan Wyszyński? Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której odwiedzamy także trzy lwowskie
katedry. </p>
<p>***</p>
<p><em><strong>Tytuł audycji:</strong></em> <a href="http://www.polskieradio.pl/7/Audycja/11159,%20na-kresach" target="_blank">Na Kresach</a></p>
<p><em><strong>Prowadzi:</strong></em> <a href="http://www.polskieradio.pl/Krzysztof-Renik/Tag166613" target="_blank">Krzysztof Renik</a></p>
<p><em><strong>Gość:</strong></em> dr Wincenty Łaszewski (teolog, antropolog), o. Paweł Szpyrka (SJ)</p>
<p><em><strong>Data emisji:</strong></em> 2.04.2016</p>
<p><em><strong>Godzina emisji:</strong></em> 18.11</p>
<p>asz</p>
</div>
<div class="comments">
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_1602230">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="1602230" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="1602230" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=%C5%9Aluby%20lwowskie.%20Przymierze%20w%20mie%C5%9Bcie%20trzech%20katedr&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F7%2F5103%2FArtykul%2F1602230%2CSluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="1602230" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/7/5103/Artykul/1602230,Sluby-lwowskie-Przymierze-w-miescie-trzech-katedr">
<span></span>
</a>
</div>
</div>
<div class="article-source">
<span class=""></span>
</div>
<div class="tags">
<span class="title">Zobacz więcej na temat: </span>
<span>
<a href="/HISTORIA/Tag169296">
HISTORIA
</a>
</span>
<span>
<a href="/historia-Polski/Tag165957">
historia Polski
</a>
</span>
<span>
<a href="/Kresy/Tag4331">
Kresy
</a>
</span>
<span>
<a href="/Krzysztof-Renik/Tag166613">
Krzysztof Renik
</a>
</span>
<span>
<a href="/Lwow/Tag11873">
Lwów
</a>
</span>
<span>
<a href="/potop-szwedzki/Tag178911">
potop szwedzki
</a>
</span>
<span>
<a href="/Rzeczpospolita/Tag165914">
Rzeczpospolita
</a>
</span>
<span>
<a href="/aktualnosci-katolickie/Tag169884">
aktualności katolickie
</a>
</span>
</div>
</div>
</div>
</article>
</div>
<div class="col-md-4 third">
<span class="btn-show-related-article">
<span class="unfold"> rozwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
<span class="fold"> zwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
</span>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-md-12">
<span class="ReadMore">Czytaj także</span>
</div>
</div>
<div class="row related-article">
<div class="col-md-8 this-article " id="article-2265899" data-article-id="2265899" data-article-url="/39/156/Artykul/2265899,Szwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka"
data-article-title="Szwedzka koronacja Zygmunta III Wazy. Jak marzenia o panbałtyckim państwie okazały się mrzonką" data-gfkcontentid="historia_39">
<article class="clearfix">
<div class="wrap-article">
<header class="no-border">
<h1 class="title">
<a href="/39/156/Artykul/2265899,Szwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">Szwedzka koronacja Zygmunta III Wazy. Jak marzenia o panbałtyckim państwie okazały się mrzonką</a>
</h1>
<div class="article-source">
<span class="divSource polskieradio24pl"></span>
</div>
<div class="article-time">
<span class="last-updated">Ostatnia aktualizacja:</span>
<span class="time"> 19.02.2023 05:45 </span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_2265899">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="2265899" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="2265899" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Szwedzka%20koronacja%20Zygmunta%20III%20Wazy.%20Jak%20marzenia%20o%20panba%C5%82tyckim%20pa%C5%84stwie%20okaza%C5%82y%20si%C4%99%20mrzonk%C4%85&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="2265899" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2265899,Szwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">
<span></span>
</a>
</div>
<div class="desc"> 429 lat temu, 19 lutego 1594, król Polski i Wielki Książę Litewski Zygmunt III Waza został koronowany na króla Szwecji. Z tego połączenia mogła narodzić się największa potęga w Europie. Niestety, różnice między
państwami były zbyt głębokie, a ambicje władcy sprowadziły na Rzeczpospolitą widmo upadku. </div>
</header>
<div class="wrap-content" style="display:none">
<div class="imageOnLayer">
<img class="NoRightBtn" src="https://static.prsa.pl/images/fb0626ef-1410-4183-8192-6c836bbabf10.jpg" alt="Marcin Kober - Portret króla Zygmunta III, 1590">
<i class="fa fa-arrows-alt"></i>
</div>
<div class="imgdesc"><span class="imgLead">Marcin Kober - Portret króla Zygmunta III, 1590</span><span class="imgAuthor">Foto: domena publiczna, wikipedia</span></div>
<div class="content">
<p><em></em>Nim na Zygmuntowych skroniach spoczęła szwedzka korona, został on wybrany na króla Polski i zarazem Wielkiego Księcia Litewskiego po śmierci Stefana Batorego.</p>
<p>- Paradoks polega na tym, że i Jan, ojciec Zygmunta III, i sam Zygmunt nie kwapili się do objęcia polskiego tronu. Było to im właściwie niepotrzebne – podkreślał historyk prof. Jarema Maciszewski w audycji Katarzyny
Kobyleckiej z cyklu "Królowie i książęta polscy".</p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-b3e18778-f112-4e24-ae5a-cf6b427dbc44 audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":2205963,"file":"//static.prsa.pl/b3e18778-f112-4e24-ae5a-cf6b427dbc44.mp3","provider":"audio","uid":"b3e18778-f112-4e24-ae5a-cf6b427dbc44","length":1662,"autostart":true,"link":"","title":"zygmunt%20iii%20waza%20%281%29___f%2037004_tr_0-0_1107948213872bf6%5B00%5D.mp3","desc":"Zygmunt%20III%20Waza%20cz.1%20%20-%20audycja%20Katarzyny%20Kobyleckiej%20z%20cyklu%20%22Polscy%20kr%C3%B3lowie%20i%20ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta%22.%20%28PR%2C%2031.07.1986%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>27:42</span></span> <span class="description"> <span class="title"> zygmunt iii waza (1)___f
37004_tr_0-0_1107948213872bf6[00].mp3 </span> <span class="lead "> Zygmunt III Waza cz.1 - audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Polscy królowie i książęta". (PR, 31.07.1986) </span> </span>
<a data-media="{"id":2205963,"file":"//static.prsa.pl/b3e18778-f112-4e24-ae5a-cf6b427dbc44.mp3","provider":"audio","uid":"b3e18778-f112-4e24-ae5a-cf6b427dbc44","length":1662,"autostart":false,"link":"","title":"zygmunt%20iii%20waza%20%281%29___f%2037004_tr_0-0_1107948213872bf6%5B00%5D.mp3","desc":"Zygmunt%20III%20Waza%20cz.1%20%20-%20audycja%20Katarzyny%20Kobyleckiej%20z%20cyklu%20%22Polscy%20kr%C3%B3lowie%20i%20ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta%22.%20%28PR%2C%2031.07.1986%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p>Szwedzki tron był dziedziczny i z tego powodu o wiele atrakcyjniejszy od elekcyjnej władzy w Rzeczpospolitej. Jan był jednak politykiem, który kierował się dobrem Szwecji i postrzegał europejskie pole monarszej gry w szerszej
perspektywie.</p>
<p>- Jan i Zygmunt nie mogą dopuścić, aby car Rosji był królem w Krakowie. To oznaczało zdecydowane przesunięcie układu sił w rejonie Morza Bałtyckiego – wyjaśniał prof. Jarema Maciszewski.</p>
<p>Fiodor Rurykowicz był obok Maksymiliana III Habsburga głównym pretendentem do polskiego tronu po śmierci Batorego. Obaj nie byli jednak do zaakceptowania przez prawdziwego "wicekróla" Polski, wszechwładnego hetmana wielkiego
koronnego i kanclerza zarazem – <a href="https://www.polskieradio.pl/39/1240/Artykul/1454104,Jan-Zamoyski-szara-eminencja-poczatkow-Rzeczpospolitej" target="_blank">Jana Zamoyskiego</a>. To on, korzystając z jagiellońskich
resentymentów związanych z osobą matki Zygmunta, Katarzyny Jagiellonki, wysunął kandydaturę Zygmunta Wazy na tron.</p>
<p>Zygmunt był przez Jana i Katarzynę wychowywany na katolika, co ułatwiło mu objęcie władzy, choć początki jego panowania wiązały się z rywalizacją stronnictwa Zamoyskiego z równie katolicką opozycją prohabsburską na czele ze
znienawidzonymi przez kanclerza <a href="https://www.polskieradio.pl/80/156/Artykul/1449598%2CSamuel-Zborowski-ofiara-wielkiej-polityki" target="_blank">Zborowskimi</a>. Niestety, wyznanie króla poruszyło lawinę, która
doprowadziła do ruiny wizji polsko-litewsko-szwedzkiego imperium.</p>
<div class="image atarticle emb default uid-6f8c086e-fedc-4875-a2aa-1b92b71f52d4 image-default-html">
<div class="positioner"><span> <img src="//static.prsa.pl/images/6f8c086e-fedc-4875-a2aa-1b92b71f52d4.jpg" alt="Twórcą Ordynacji Zamojskiej był Jan Zamoyski (1542-1605)"> </span> <span class="description"> <span class="title">
</span></span></div>
<div class="positioner"><span class="description"><span class="title">Jan Zamoyski (1542-1605, źr. Wikimedia Commons/dp </span> <span class="author"> </span> </span></div>
</div>
<p><strong>Król oskarżony o zdradę </strong></p>
<p>Plany osadzenia Zygmunta na tronie szwedzkim były zupełnie zrozumiałe. Był to kraj w którym się wychował, szwedzki był jego pierwszym językiem. Z Rzeczpospolitą łączyło go jedynie odziedziczone po dziadku Zygmuncie Starym i
wuju Zygmuncie Auguście imię oraz tradycyjna u polskich królów wiara katolicka. 5 sierpnia 1589 roku Zygmunt III spotkał się z ojcem w estońskim Rewlu.</p>
<p>-Tam dochodzi między nimi do porozumienia. Jan chce ratować dla Zygmunta tron szwedzki, ma bowiem świadomość, że Szwedzi nie lubią katolickiego Zygmunta. Wobec tego monarchowie opracowują następujące rozwiązanie: ustąpić tron
polski Habsburgom i wydać Annę Wazównę za jednego z Habsburgów – wyjaśniał prof. Jarema Maciszewski. - Do tego Zamoyski dopuścić nie może. Dochodzi do sejmu inkwizycyjnego w 1592 roku, na którym król jest właściwie postawiony
w stan oskarżenia.</p>
<p>Podczas trwających od 7 września do 19 października obrad królowi stawia się szereg zarzutów, w tym te dotyczące złamania przysięgi i spisku. Władca musiał ukorzyć się przed parlamentem, co dodatkowo osłabia jego pozycję w
państwie.</p>
<p><strong>Zapowiedzi problemów podczas koronacji </strong></p>
<p>Po śmierci Jana w listopadzie 1592 roku Zygmunt III Waza został uznany przez szwedzką szlachtę królem. Na koronację król ruszył dopiero na początku roku 1594. Ta zwłoka mogła być spowodowana uniknięciem podejrzeń o porzucenie
polskiej korony w kontekście zarzutów sejmu inkwizycyjnego. Ponadto wyjazd króla w obliczu problemów Rzeczpospolitej związanych z rebelią Kosińskiego – pierwszą kozacką rabacją – mógłby zachwiać jego pozycją w państwie.</p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-48cceb39-778d-47b4-b7f4-b429b0875c30 audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":2205964,"file":"//static.prsa.pl/48cceb39-778d-47b4-b7f4-b429b0875c30.mp3","provider":"audio","uid":"48cceb39-778d-47b4-b7f4-b429b0875c30","length":1720,"autostart":true,"link":"","title":"zygmunt%20iii%20waza%20%282%29___f%2037073_tr_0-0_110794841378f971%5B00%5D.mp3","desc":"Zygmunt%20III%20Waza%20cz.1%20%20-%20audycja%20Katarzyny%20Kobyleckiej%20z%20cyklu%20%22Polscy%20kr%C3%B3lowie%20i%20ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta%22.%20%28PR%2C%2031.07.1986%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>28:40</span></span> <span class="description"> <span class="title"> zygmunt iii waza (2)___f
37073_tr_0-0_110794841378f971[00].mp3 </span> <span class="lead "> Zygmunt III Waza cz.1 - audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Polscy królowie i książęta". (PR, 31.07.1986) </span> </span>
<a data-media="{"id":2205964,"file":"//static.prsa.pl/48cceb39-778d-47b4-b7f4-b429b0875c30.mp3","provider":"audio","uid":"48cceb39-778d-47b4-b7f4-b429b0875c30","length":1720,"autostart":false,"link":"","title":"zygmunt%20iii%20waza%20%282%29___f%2037073_tr_0-0_110794841378f971%5B00%5D.mp3","desc":"Zygmunt%20III%20Waza%20cz.1%20%20-%20audycja%20Katarzyny%20Kobyleckiej%20z%20cyklu%20%22Polscy%20kr%C3%B3lowie%20i%20ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta%22.%20%28PR%2C%2031.07.1986%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p>Gdy Zygmunt przybył do Uppsali, był witany owacyjnie przez swoich nowych poddanych. Entuzjazm protestanckich w większości Szwedów studziła jedynie obecność w królewskim orszaku nuncjusza papieskiego <span>Germanio
</span>Malaspiny, który przybył do Skandynawii z zadaniem nawrócenia odstępców od katolicyzmu.<em> </em></p>
<p><strong>Zdradzony przez stryja </strong></p>
<p>Choć podczas koronacji Zygmunt zobowiązał się zachować wszystkie prawa przysługujące luteranom, to obecność katolików w orszaku władcy stała się dla protestanckiej szlachty dowodem kulturowej inności następcy tronu. Po
koronacji Zygmunt powrócił do Rzeczpospolitej – w tamtym czasie nadal będącej istotniejszym z dwóch złączonych unią personalną państw.</p>
<p>Rządy w imieniu króla miała sprawować rada regencyjna, ale de facto władza spoczywała w rękach stryja Zygmunta – Karola Sudermańskiego. Niestety, Karol okazał się dla polskiego króla tym, kim był Klaudiusz dla
szekspirowskiego Hamleta. Stryj pod nieobecność bratanka budował opozycję w oparciu o luterańską szlachtę. Dość powiedzieć, że już rok po koronacji Zygmunta doprowadził do wygnania ze Szwecji jego potencjalnych stronników –
katolików.</p>
<div class="image atarticle emb default uid-362b0808-7cb0-4b52-af62-dee4783e727c image-default-html">
<div class="positioner"><span> <img src="//static.prsa.pl/images/362b0808-7cb0-4b52-af62-dee4783e727c.jpg" alt="Karol Sudermański "> </span> <span class="description"> <span class="title"> </span></span></div>
<div class="positioner"><span class="description"><span class="title"><em>Karol Sudermański, źr. Wikimedia Commons/dp</em> </span> <span class="author"> </span> </span></div>
</div>
<p><strong>Polsko-litewska inwazja </strong></p>
<p>Z polskiego punktu widzenia w obronie Karola można powiedzieć tyle, że sam Zygmunt nie do końca miał pomysł, w jaki sposób "pożenić" ze sobą dwa różne pod względem religii, kultury i języka państwa, poróżnione na dodatek
sporem o obszar dzisiejszych republik bałtyckich. Nie uczynił wiele, by te bariery zburzyć, co jego ambitny stryj wykorzystał. Sam Zygmunt w pewnym momencie uświadomił sobie, że korona szwedzka wymyka mu się z rąk i lepiej
postawić na umocnienie dynastii w Rzeczypospolitej.</p>
<p>- Uderzają imiona dzieci Zygmunta III. Władysław, który rodzi się jeszcze jako dziecko króla Polski i Szwecji otrzymuje imię założyciela dynastii Jagiellonów. Kolejni synowie otrzymują imiona po jagiellońskich przodkach.
Idąca za tym ideologia dowodzi niezwykłego realizmu politycznego Zygmunta – podkreślał prof. Jarema Maciszewski.</p>
<p>Gdy w 1597 roku Riksdag – szwedzki parlament – wezwał polsko-szwedzkiego króla przed swoje oblicze, Zygmunt w końcu postanowił interweniować. Zorganizował przy pomocy polskiego sejmu wyprawę karną do Szwecji w celu obalenia
rządów swojego regenta. Król liczył tutaj na znacznie większą interwencję – planował zorganizować prawdziwy desant, który miał być osłaniany przez… hiszpańską flotę.</p>
<p>W planach Zygmunta iberyjskie katolickie mocarstwo byłoby zainteresowane interwencją po stronie prawowiernego polskiego króla przeciwko jego zbuntowanym, luterańskim podwładnym. Hiszpanie byli jednak zbyt zajęci
przygotowaniami do rozprawy z Anglikami, by wspomóc działania polskiego monarchy. Polski desant na szwedzkie wybrzeże odbył się bez hiszpańskiej pomocy. Wojska zajęły niebroniony Sztokholm i zdobyły twierdzę w Kalmarze,
przegrały jednak z siłami Karola we wrześniu 1598 roku.</p>
<p><strong>Początek katastrofy </strong></p>
<p>Choć strony ogłosiły rozejm, los Zygmunta jako szwedzkiego króla był przesądzony. Szwedzi zaczęli postrzegać monarchę jako obcego tyrana i papistowskie zagrożenie zza morza. 24 lipca 1599 Riksdag zdetronizował Zygmunta, ale
zgodził się obrać na króla jego syna, Władysława, pod warunkiem, że ten przybędzie do Skandynawii i zostanie wychowany w wierze luterańskiej. Gdy ta propozycja spotkała się ze stanowczą odmową Zygmunta w 1600 roku, szwedzki
sejm odebrał polskiej linii Wazów prawo do dziedziczenia korony. Władzę w państwie objął Karol Sudermański, który został koronowany jako Karol IX Waza.</p>
<p>Zygmunt do końca życia uważał się za prawowitego króla Szwecji, jednak ani on, ani jego synowie nie zdołali sięgnąć po koronę przodków. Ich roszczenia były wygodnym pretekstem dla coraz agresywniejszej Szwecji do prowadzenia
wojen przeciwko Rzeczpospolitej, które wypełniły połowę XVII wieku i doprowadziły w końcu do wyniszczającego najazdu, który przeszedł do historii pod nazwą potopu szwedzkiego.</p>
<p><em>bm</em></p>
</div>
<div class="comments">
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_2265899">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="2265899" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="2265899" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Szwedzka%20koronacja%20Zygmunta%20III%20Wazy.%20Jak%20marzenia%20o%20panba%C5%82tyckim%20pa%C5%84stwie%20okaza%C5%82y%20si%C4%99%20mrzonk%C4%85&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2265899%2CSzwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="2265899" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2265899,Szwedzka-koronacja-Zygmunta-III-Wazy-Jak-marzenia-o-panbaltyckim-panstwie-okazaly-sie-mrzonka">
<span></span>
</a>
</div>
</div>
<div class="article-source">
<span class=""></span>
</div>
<div class="tags">
<span class="title">Zobacz więcej na temat: </span>
<span>
<a href="/HISTORIA/Tag169296">
HISTORIA
</a>
</span>
<span>
<a href="/Szwecja/Tag119">
Szwecja
</a>
</span>
<span>
<a href="/Rzeczpospolita/Tag165914">
Rzeczpospolita
</a>
</span>
<span>
<a href="/Jan-Zamoyski/Tag89826">
Jan Zamoyski
</a>
</span>
</div>
</div>
</div>
</article>
</div>
<div class="col-md-4 third">
<span class="btn-show-related-article">
<span class="unfold"> rozwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
<span class="fold"> zwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
</span>
</div>
</div>
<div class="row">
<div class="col-md-12">
<span class="ReadMore">Czytaj także</span>
</div>
</div>
<div class="row related-article">
<div class="col-md-8 this-article " id="article-2555087" data-article-id="2555087" data-article-url="/39/156/Artykul/2555087,Kapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow"
data-article-title="Kapitulacja pod Ujściem. Potop szwedzki zaczął się od sromotnej klęski Polaków" data-gfkcontentid="historia_39">
<article class="clearfix">
<div class="wrap-article">
<header class="no-border">
<h1 class="title">
<a href="/39/156/Artykul/2555087,Kapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">Kapitulacja pod Ujściem. Potop szwedzki zaczął się od sromotnej klęski Polaków</a>
</h1>
<div class="article-source">
<span class="divSource polskieradiopl"></span>
</div>
<div class="article-time">
<span class="last-updated">Ostatnia aktualizacja:</span>
<span class="time"> 25.07.2024 05:50 </span>
</div>
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_2555087">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="2555087" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="2555087" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Kapitulacja%20pod%20Uj%C5%9Bciem.%20Potop%20szwedzki%20zacz%C4%85%C5%82%20si%C4%99%20od%20sromotnej%20kl%C4%99ski%20Polak%C3%B3w&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="2555087" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2555087,Kapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">
<span></span>
</a>
</div>
<div class="desc"> Kapitulacja wielkopolskiego pospolitego ruszenia pod Ujściem przed armią króla Karola X Gustawa 369 lat temu otworzyła Szwedom drogę do serca Polski. Wydarzenia nad Notecią ukazały anachroniczny charakter armii
Rzeczpospolitej wobec nowego modelu prowadzenia wojen. </div>
</header>
<div class="wrap-content" style="display:none">
<div class="imageOnLayer">
<img class="NoRightBtn" src="https://static.prsa.pl/images/c2c7217f-233f-4266-83e8-94f41dd9bfdc.jpg" alt="Pospolite ruszenie - obraz Józefa Brandta.">
<i class="fa fa-arrows-alt"></i>
</div>
<div class="imgdesc"><span class="imgLead">Pospolite ruszenie - obraz Józefa Brandta.</span><span class="imgAuthor">Foto: Wikimedia Commons/dp</span></div>
<div class="content">
<p>Ofensywa Szwedów na Rzeczpospolitą, która przerodziła się w pięcioletnią okupację większej części Korony i Inflant, a do historii przeszła jako potop szwedzki, rozpoczęła się od ataku wojsk Karola Gustawa z dwóch kierunków.
Pierwsze uderzyły wojska marszałka Gustawa Adolfa Lewenhaupfa, które rozpoczęły oblężenie Dyneburga w Inflantach. Z zajętego przez Szwedów Pomorza Zachodniego ruszyły wojska Arvida Wittenberga. Pochód jej armii zatrzymał się
pod Ujściem, gdzie kluczowe przeprawy na Noteci obsadzało polskie pospolite ruszenie, wspierane przez piechotę łanową (z obowiązkowego poboru).</p>
<p>Polacy byli słabsi pod względem liczebności (14 tys. po stronie polskiej do 17 tys. po stronie szwedzkiej) i uzbrojenia, ale ich pozycje miały znaczne walory obronne – na podmokłym terenie, w widłach rzeki. Rzeczpospolita –
kraj ośmiokrotnie ludniejszy od Szwecji – nie mogła pozwolić sobie wówczas na wystawienie większych sił przeciwko Szwedom. Brakowało na to pieniędzy w wiecznie pustym skarbcu, a ponadto polsko-litewskie państwo było wówczas
zaangażowane w walkę z Kozakami i Rosjanami.</p>
<p><strong>Czytaj także:</strong> </p>
<ul>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/3004341,368-lat-temu-rozpoczal-sie-potop-szwedzki-dlaczego-szwedzi-zaatakowali-rzeczpospolita" target="_blank">Potop szwedzki. Dlaczego Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą </a>
</li>
</ul>
<p><strong>Nieodzowna figura zdrajcy</strong></p>
<p>Mimo dysproporcji sił, Polacy bronili się dwa dni. Jednak gdy Szwedzi opanowali przyczółek po polskiej stronie Noteci, na północ od polskiego zgrupowania, dalsza walka groziła otoczeniem i masakrą polskiej armii. Dowodzący
polskim zgrupowaniem wojewodowie Krzysztof Opaliński i Andrzej Karol Grudziński poprosili o rokowania kapitulacyjne.</p>
<p>- Rokowania te przebiegły inaczej niż to przedstawił Henryk Sienkiewicz w "Potopie": miały miejsce nie w obozie polskim, a na polu między obozami. Wojewodowie otrzymali propozycję przejścia pod protekcję szwedzkiego króla. Na
zastanowienie się nad propozycję otrzymali tylko cztery godziny, było to więc ultimatum – podkreślał prof. Władysław Czapliński w audycji z cyklu "Glosa do Trylogii".</p>
<br>
<div class="audio atarticle emb uid-286e2784-b147-4a29-879e-e343b3c90f7a audio-default-html">
<header><span class="box-title"> <span></span> <span>Posłuchaj</span> <span></span> </span></header>
<div class="positioner"><span
data-media="{"id":2539273,"file":"//static.prsa.pl/286e2784-b147-4a29-879e-e343b3c90f7a.mp3","provider":"audio","uid":"286e2784-b147-4a29-879e-e343b3c90f7a","length":566,"autostart":true,"link":"","title":"glosa%20do%20trylogii%20-%20potop.mp3","desc":"Gaw%C4%99da%20prof.%20W%C5%82adys%C5%82awa%20Czapli%C5%84skiego%20na%20temat%20r%C3%B3%C5%BCnic%20mi%C4%99dzy%20historycznym%20przekazem%20wydarze%C5%84%20pod%20Uj%C5%9Bciem%20a%20ich%20kreacj%C4%85%20w%20%22Potopie%22%20Henryka%20Sienkiewicza.%20%28PR%2C%2021.09.1972%29","advert":0,"type":"muzyka"}"
class="play pr-media-play"> <span><i class="fa fa-play-circle-o ico-pr"></i></span> </span> <span class="time"><span>09:26</span></span> <span class="description"> <span class="title"> glosa do trylogii - potop.mp3 </span>
<span class="lead "> Gawęda prof. Władysława Czaplińskiego na temat różnic między historycznym przekazem wydarzeń pod Ujściem a ich kreacją w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. (PR, 21.09.1972) </span> </span>
<a data-media="{"id":2539273,"file":"//static.prsa.pl/286e2784-b147-4a29-879e-e343b3c90f7a.mp3","provider":"audio","uid":"286e2784-b147-4a29-879e-e343b3c90f7a","length":566,"autostart":false,"link":"","title":"glosa%20do%20trylogii%20-%20potop.mp3","desc":"Gaw%C4%99da%20prof.%20W%C5%82adys%C5%82awa%20Czapli%C5%84skiego%20na%20temat%20r%C3%B3%C5%BCnic%20mi%C4%99dzy%20historycznym%20przekazem%20wydarze%C5%84%20pod%20Uj%C5%9Bciem%20a%20ich%20kreacj%C4%85%20w%20%22Potopie%22%20Henryka%20Sienkiewicza.%20%28PR%2C%2021.09.1972%29","advert":0,"type":"muzyka"}" class="iPlus add-to-play"> <i class="fa fa-plus"></i> </a>
</div>
</div>
<p> </p>
<p>Warunki kapitulacji ze strony szwedzkiej negocjował Polak, magnat Hieronim Radziejowski.</p>
<p>- Ten zdolny, a zarazem chorobliwie ambitny człowiek był dobrze znany szerokim kręgom magnaterii. Wywodził się ze starego rodu mazowieckiego – podkreślał historyk.</p>
<p>Pikanterii sprawie dodawała geneza zdrady Radziejowskiego. Szlachcic był stronnikiem i dworzaninem Jana Kazimierza, piastował wyskoki urząd podkanclerzem. Towarzyszył władcy podczas wyprawy przeciwko Kozakom. I właśnie
wówczas doszło do spięcia na linii monarcha-magnat. Waza kazał zająć całą korespondencję poddanego, wśród której znajdował się list do królowej zawierający sugestię Radziejowskiego dotyczącą romansu swojej żony z Janem
Kazimierzem. To wydarzenie rozpoczęło drogę do upadku magnata, zakończonego skazaniem na banicję i infamię.</p>
<p>- Po okresie błąkania się po różnych zakątkach Europy, trafił w końcu na dwóch szwedzki, gdzie odegrał rolę informatora o stosunkach panujących w Polsce – mówił prof. Czapliński w audycji z 1972 roku.</p>
<div class="video">
<div class="embed-video lazy" data-threshold="-100"><iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/w3UPFdhmH98" title="YouTube video player" frameborder="0"
allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen=""></iframe></div>
</div>
<p><strong>Dwie koncepcje wojny</strong></p>
<p>Wobec braków w zaopatrzeniu i niemożności prowadzenia dalszych walk, wojewodowie zdecydowali się przyjąć szwedzkie warunki i poddać województwa poznańskie i kaliskie najeźdźcy, obiecując mu jednocześnie posłuszeństwo. Decyzja
spotkała się początkowo ze sprzeciwem szlachty (zwłaszcza, co odnotował w "Potopie" Sieniewicz, ze sprzeciwem oficerów piechoty łanowej), która jednak musiała zgodzić się z argumentami dowódców.</p>
<p>Wydarzenia pod Ujściem były nie tylko starciem dwóch armii, były starciem dwóch odmiennych modeli prowadzenia wojen.</p>
<p>- Wojsko szwedzkie ukończyło przed siedmiu laty wojnę trzydziestoletnią w Niemczech. Składało się w dużej mierze z żołnierzy zapoznanych z nowoczesną sztuką wojenną, doświadczonych i znakomicie uzbrojonych – wyjaśniał
historyk.</p>
<p>Naprzeciwko szwedzkiej armii złożonej z poborowych i oddziałów najemnych stanęło w przeważającej mierze pospolite ruszenie – wywodząca się rodem ze średniowiecza niejednorodna i słabo wyposażona zbieranina szlachty.
Paradoksalnie w dalszym etapie wojny ten drugi model, oparty na żołnierzach broniących własnej ziemi i doskonale znających teren przyniósł sukcesy w wojnie szarpanej.</p>
<p><em>bm</em></p>
</div>
<div class="comments">
<script>
window.addEventListener('DOMContentLoaded', function() {
$(document).ready(function() {
$(".wykop").off().on("click", function(e) {
e.preventDefault();
var that = $(this);
var title = that.parents().siblings("h1.title");
var titletext = title.text();
var lead = that.parents().siblings("div.desc");
var leadtext = lead.text();
var addresspol = "https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow";
var address = "https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=" + addresspol + "&title=" + titletext + "&desc=" + leadtext;
window.open(address, '_blank');
return false;
});
});
});
</script>
<div class="article-social-panel socialPanel_2555087">
<a class="facebook" title="Udostępnij na Facebooku" data-iddocument="2555087" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">
<span></span>
</a>
<a class="twitter" title="Twitter - Podziel się linkiem z osobami, które Cię obserwują" data-iddocument="2555087" href="https://twitter.com/intent/tweet?source=webclient&text=Kapitulacja%20pod%20Uj%C5%9Bciem.%20Potop%20szwedzki%20zacz%C4%85%C5%82%20si%C4%99%20od%20sromotnej%20kl%C4%99ski%20Polak%C3%B3w&url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">
<span></span>
</a>
<a class="wykop" title="Wykop" href="https://www.wykop.pl/dodaj/link/?url=https%3A%2F%2Fwww.polskieradio.pl%2F39%2F156%2FArtykul%2F2555087%2CKapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow" target="_blank">
<span></span>
</a>
<a class="email" title="Podziel się linkiem wysyłając e-mail" data-iddocument="2555087" href="mailto:?body=https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2555087,Kapitulacja-pod-Ujsciem-Potop-szwedzki-zaczal-sie-od-sromotnej-kleski-Polakow">
<span></span>
</a>
</div>
</div>
<div class="article-source">
<span class=""></span>
</div>
<div class="tags">
<span class="title">Zobacz więcej na temat: </span>
<span>
<a href="/HISTORIA/Tag169296">
HISTORIA
</a>
</span>
<span>
<a href="/potop-szwedzki/Tag178911">
potop szwedzki
</a>
</span>
<span>
<a href="/Rzeczpospolita/Tag165914">
Rzeczpospolita
</a>
</span>
<span>
<a href="/Szwecja/Tag119">
Szwecja
</a>
</span>
<span>
<a href="/Henryk-Sienkiewicz/Tag40072">
Henryk Sienkiewicz
</a>
</span>
</div>
</div>
</div>
</article>
</div>
<div class="col-md-4 third">
<span class="btn-show-related-article">
<span class="unfold"> rozwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
<span class="fold"> zwiń <i class="material-icons"></i>
</span>
</span>
</div>
</div>
<div class="StaticContent box " data-idboxinstance="52688">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section05_ctl01_ContentDiv">
<style>
#article-2171749 .imageOnLayer,
#article-2171749 .imgdesc,
#article-2194510 .imageOnLayer,
#article-2194510 .imgdesc {
display: none;
}
</style>
</div>
</div>
<div class="StaticContent box " data-idboxinstance="86679">
<div id="ctl00_ctl00_ctl00_ContentPlaceHolder1_ContentPlaceHolder1_Section05_ctl02_ContentDiv">
<style>
.ArticleMasterModern .ArticleMaster .article-social-panel a.twitter {
background: url("//static.prsa.pl/a6d9bcca-0881-4e20-b278-d51de1c7424d.file") !important;
background-repeat: no-repeat;
background-size: contain !important;
}
</style>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<script>
;
(function(root) {
var MENU_SIZE = 72;
var BOTTOM_ELEMENT_TOP_OFFSET = 700;
var SCROLL_UP_CATCH_AREA = 500;
var DEBUG = false;
function StickyAdvert(options) {
this.$advert = options.$advert;
this.$parent = this.$advert.parentNode;
this.$contentWrapper = options.$contentWrapper;
this.$bottomBorderElement = options.$bottomElement;
this.isScrollingDown = true;
if (!Boolean(options.isMobile)) {
this.setup();
}
}
StickyAdvert.prototype.setup = function() {
this.setupSubscribers();
};
StickyAdvert.prototype.isStickyAdvertAvaiable = function() {
// Jeżeli content zajmuje mniej miejsca niż reklamy to nie możemy zrobić
// przyklejonej reklamy.
DEBUG && console.log({
parentHeight: this.$parent.offsetHeight,
contentHeight: this.$contentWrapper.offsetHeight
});
return this.$parent.offsetHeight < this.$contentWrapper.offsetHeight;
};
StickyAdvert.prototype.setupSubscribers = function() {
if (!this.isStickyAdvertAvaiable()) return;
root.addEventListener('scroll', this.scrollHandler.bind(this));
};
StickyAdvert.prototype.scrollHandler = function() {
if (!this.isStickyAdvertAvaiable()) {
root.removeEventListener('scroll', this.scrollHandler.bind(this));
return;
}
this.tryToStickAdvert();
this.tryToUnStickAdvert();
};
StickyAdvert.prototype.tryToStickAdvert = function() {
var boundingRect = this.$advert.getBoundingClientRect();
if (this.isTimeToStick(boundingRect)) {
DEBUG && console.log('show');
this.$advert.style.position = 'fixed';
this.$advert.style.display = 'block';
this.$advert.style.top = MENU_SIZE + 'px';
this.$advert.style.bottom = '';
}
};
StickyAdvert.prototype.isTimeToStick = function(boundingRect) {
var scrollDownExp = (boundingRect.top <= MENU_SIZE) && this.isScrollingDown;
var scrollUpExp = ((boundingRect.top < SCROLL_UP_CATCH_AREA) && !this.isScrollingDown);
return scrollDownExp || scrollUpExp;
}
StickyAdvert.prototype.tryToUnStickAdvert = function() {
var containerBoundingRect = this.$parent.getBoundingClientRect();
var containerHeight = this.$parent.offsetHeight;
var bottomBorderElementHeight = this.$bottomBorderElement.getBoundingClientRect().top;
switch (true) {
case containerBoundingRect.top > this.getReturnDockPosition(containerHeight):
DEBUG && console.log('hide');
this.dockAdvert();
this.isScrollingDown = true;
break;
case bottomBorderElementHeight < BOTTOM_ELEMENT_TOP_OFFSET:
this.dockAdvert(this.$parent.offsetHeight - this.$contentWrapper.offsetHeight + 30);
this.isScrollingDown = false;
break;
}
}
StickyAdvert.prototype.dockAdvert = function(bottomPX) {
if (Boolean(bottomPX)) {
this.$advert.style.position = 'absolute';
this.$advert.style.display = 'block';
this.$advert.style.bottom = bottomPX + 'px';
this.$advert.style.top = '';
} else {
this.$advert.style.position = '';
this.$advert.style.display = '';
this.$advert.style.top = 0;
}
}
StickyAdvert.prototype.getReturnDockPosition = function(containerHeight) {
return (containerHeight) * (-1) + MENU_SIZE;
}
root.StickyAdvert = StickyAdvert;
}(window));
jQuery(function($) {
var $advert = document.querySelector('#PolskieRadio_artykuly_prawy_half_2_sticky');
if ($advert) {
new StickyAdvert({
$advert: $advert,
$contentWrapper: document.querySelector('.Section00'),
$bottomElement: document.querySelector('.col-md-12.full.Section05'),
isMobile: !(window.config.device === 'desktop')
});
}
});
</script>
<div id="WTG_BOTTOM"></div>
<div id="prFooter">
<div class="footer-wrapper">
<div class="top-pane">
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200000">
<a href="https://polskieradio24.pl/" class="category uppercase">Wiadomości</a>
<ul>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/polska" class="link">Polska</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/swiat" class="link">Świat</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/gospodarka" class="link">Gospodarka</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/sport" class="link">Sport</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200001">
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/" class="category uppercase">
Jedynka
<div class="border color-1"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/audycje" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/playlista" class="link">Playlista</a>
</li>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/zespol" class="link">Zespół</a>
</li>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/artykuly/169" class="link">Konkursy</a>
</li>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/ramowka?current=JEDYNKA" class="link">Ramówka</a>
</li>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/czestotliwosci" class="link">Częstotliwości</a>
</li>
<li>
<a href="https://jedynka.polskieradio.pl/kontakt" class="link">Kontakt</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200002">
<a href="/8,Dwojka" class="category uppercase">
Dwójka
<div class="border color-2"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="/8,Dwojka/23,Audycje" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/5660,Koncerty-w-dwojce" class="link">Koncerty</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/26,Playlista" class="link">Playlista</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/25,Zespol" class="link">Zespół</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/364,Konkursy" class="link">Konkursy</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/6546,Patronaty" class="link">Patronaty</a>
</li>
<li>
<a href="/ramowka/antena/2" class="link">Ramówka</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/4940,Czestotliwosci" class="link">Częstotliwości</a>
</li>
<li>
<a href="/8,Dwojka/27,Kontakt" class="link">Kontakt</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200003">
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/" class="category uppercase">
Trójka
<div class="border color-3"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/audycje" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/playlista" class="link">Playlista</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/koncerty" class="link">Koncert w Trójce</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/konkursy" class="link">Konkursy</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/zespol" class="link">Zespół</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/ramowka" class="link">Ramówka</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/czestotliwosci" class="link">Częstotliwości</a>
</li>
<li>
<a href="https://trojka.polskieradio.pl/kontakt" class="link">Kontakt</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200004">
<a href="/10,Czworka" class="category uppercase">
Czwórka
<div class="border color-4"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="/10,Czworka/37,Audycje" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="/10,Czworka/40,Playlista" class="link">Playlista</a>
</li>
<li>
<a href="/10/5798,Koncerty" class="link">Koncerty</a>
</li>
<li>
<a href="/10,Czworka/39,Zespol" class="link">Zespół</a>
</li>
<li>
<a href="/10,Czworka/1365,Konkursy" class="link">Konkursy</a>
</li>
<li>
<a href="/10,Czworka/1366,Patronaty" class="link">Patronaty</a>
</li>
<li>
<a href="/10,Czworka/5496,Jak-nas-sluchac" class="link">Jak nas słuchać</a>
</li>
<li>
<a href="/10,Czworka/41,Kontakt" class="link">Kontakt</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200005">
<a href="https://polskieradio24.pl/" class="category uppercase">
Polskie Radio 24
<div class="border color-pr24"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/antena/audycje" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/antena/zespol-antenowy" class="link">Zespół</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/antena/ramowka" class="link">Ramówka</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/antena/czestotliwosci" class="link">Częstotliwości</a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/antena/kontakt" class="link">Kontakt</a>
</li>
</ul>
</div>
</div>
<div class="middle-pane">
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200006">
<div class="category uppercase plain-text">PR dla Zagranicy</div>
<ul class="no-category uppercase">
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/395" class="link">English Section</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/396" class="link">Беларуская Служба</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/397" class="link">Русская редакция</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/398" class="link">Українська Служба</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/399" class="link">Redakcja Polska</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/400" class="link">Deutsche Redaktion</a>
</li>
<li>
<a href="http://www.kolpolin.pl/7" class="link">Hebrew Section</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200007">
<a href="/18,Dzieci" class="category uppercase">
Polskie Radio Dzieciom
<div class="border" style="background-color: #00A6E8"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="/18/4474" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="/18/8354/" class="link">O nas</a>
</li>
<li>
<a href="/18/4630/" class="link">Jak nas słuchać</a>
</li>
<li>
<a href="/18/5575/" class="link">Ramówka</a>
</li>
<li>
<a href="/18/5350/" class="link">Zespół</a>
</li>
<li>
<a href="/18/4932/" class="link">Newsletter</a>
</li>
<li>
<a href="/18/4655/" class="link">Kontakt</a>
</li>
<li>
<a href="/18/10197/" class="link">Współpraca</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200008">
<a href="/326" class="category uppercase">
Radio Chopin
<div class="border color-chopin"></div>
</a>
<ul>
<li>
<a href="/326/6330/Artykul/1893448,O-Radiu-Chopin" class="link">O Radiu Chopin</a>
</li>
<li>
<a href="/326/6381,Ramowka" class="link">Ramówka</a>
</li>
<li>
<a href="/326/6379,Audycje" class="link">Audycje</a>
</li>
<li>
<a href="/326/6375,Kontakt" class="link">Kontakt</a>
</li>
</ul>
</div>
</div>
<div class="bottom-pane">
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200009">
<ul class="no-category uppercase first">
<li>
<a href="http://moje.polskieradio.pl" class="link">Kanały internetowe</a>
</li>
<li>
<a href="/219,Serwisy-Specjalne-Polskiego-Radia" class="link">Serwisy historyczne</a>
</li>
</ul>
<ul class="no-category uppercase">
<li class="first">
<a href="https://reportaz.polskieradio.pl/" class="link">Studio reportażu <br>i dokumentu polskiego radia</a>
</li>
<li>
<a href="/13/2772" class="link">Euranet plus</a>
</li>
<li>
<a href="/37,Redakcja-Katolicka" class="link">Redakcja katolicka</a>
</li>
<li>
<a href="/196,Redakcja-Ekumeniczna" class="link">Redakcja ekumeniczna</a>
</li>
<li>
<a href="/357" class="link">Teatr polskiego radia</a>
</li>
<li>
<a href="/79,Orkiestra-Polskiego-Radia-w-Warszawie" class="link">Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie</a>
</li>
<li>
<a href="http://www.nospr.org.pl/pl" class="link">NOSPR</a>
</li>
<li>
<a href="http://www.amadeus.pl" class="link">Orkiestra Amadeus</a>
</li>
<li>
<a href="https://chorpolskiegoradia.pl/" class="link">Chór polskiego radia</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200010">
<a href="http://www.prsa.pl/" class="category uppercase">Polskie Radio S.A.</a>
<ul class="no-category first">
<li class="first">
<a href="http://reklama.polskieradio.pl" class="link">Agencja Reklamy</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.studianagran.com.pl/" class="link">Agencja Muzyczna</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.prsa.pl/agencja-promocji" class="link">Agencja Promocji</a>
</li>
<li>
<a href="https://studianagran.com.pl/studia" class="link">Studia Nagraniowe</a>
</li>
<li>
<a href="https://www.polskieradio.pl/13/11019" class="link">Zadania realizowane z budżetu państwa</a>
</li>
<li>
<a href="http://www.prsa.pl/zamowienia" class="link">Zamówienia publiczne</a>
</li>
<li>
<a href="/117" class="link">Zasady kampanii społecznych</a>
</li>
</ul>
<ul class="">
<li>
<a href="https://cem.polskieradio.pl/" class="link">
<span class="uppercase">Centrum Edukacji Medialnej</span>
<br>
Szkolenia Polskiego Radia</a>
</li>
<li>
<a href="/275/8869,Akademia" class="link">Akademia Radiowa</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column-wrapper">
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200011">
<ul class="no-category first">
<li>
<a href="/78,IAR" class="link">Informacyjna <span>Agencja Radiowa</span></a>
</li>
<li>
<a href="https://polskieradio24.pl/dla-mediow" class="link">Dla mediów</a>
</li>
</ul>
<ul class="no-category">
<li>
<a href="https://sklep.polskieradio.pl" class="link">Sklep</a>
</li>
<li>
<a href="https://sklep.polskieradio.pl/Bilety.aspx" class="link">Bilety</a>
</li>
</ul>
</div>
<div class="footer-column box" data-idboxinstance="1200012">
<ul class="no-category first">
<li>
<a href="/13/53/Artykul/254368" class="link">Polityka prywatności</a>
</li>
<li>
<a href="/13/6788" class="link">Dane osobowe</a>
</li>
</ul>
<ul class="no-category first">
<li>
<a href="/Szukaj" class="link">Szukaj</a>
</li>
<li>
<a href="/loguj" class="link">Logowanie</a>
</li>
</ul>
<ul class="no-category">
<li>
<a href="/13/515,Kontakt" class="link">Skontaktuj się z nami</a>
</li>
</ul>
</div>
</div>
</div>
<div class="clear"></div>
<div class="special-pane">
<a href="/" class="logo" style="background: url('/style/responsive2/_img/radio-logo.png') center center no-repeat; background-size: contain;"></a>
<div class="social-links box" data-idboxinstance="1200013">
<a href="//facebook.com/polskieradiopl/?fref=ts" class="facebook"><img src="/style/responsive2/_img/facebook.png" alt="Facebook" width="32" height="32"></a>
<a href="https://twitter.com/polskieradiopl" class="twitter"><img src="//static.prsa.pl/a6d9bcca-0881-4e20-b278-d51de1c7424d.file" alt="Twitter" width="32" height="32"></a>
<a href="//youtube.com/channel/UC_jYNCh6rV-wl8KNR3uVooA" class="youtube"><img src="/style/responsive2/_img/youtube.png" alt="YouTube" width="32" height="32"></a>
</div>
<div class="text-wrapper">
<div class="first">Pobierz aplikację mobilną:</div>
</div>
<div class="app-phones box" data-idboxinstance="1200014">
<a href="//www.polskieradio.pl/13/8733" class="special" style="background: url('//static.prsa.pl/9a47f241-50d7-4487-85bc-91ac968e04e7.file') center center no-repeat; background-size: contain;"></a>
</div>
<div class="app-links box" data-idboxinstance="1200015">
<a href="//play.google.com/store/apps/details?id=pl.polskieradio.mobile&gl=PL" class="android app-download__google-play" style="background: url('//static.prsa.pl/d66be8a4-5b41-465c-a0f2-96881399c192.file') center center no-repeat; background-size: contain;"></a>
<a href="//apps.apple.com/pl/app/polskie-radio/id1505314962?l=pl" class="apple app-download__app-store" style="background: url('//static.prsa.pl/d7c3ef92-4943-4984-81b5-ba16b9db42e1.file') center center no-repeat; background-size: contain;"></a>
<a href="//appgallery.huawei.com/#/app/C102179337?channelId=EUPLBDD20201001PR&detailType=0" class="huawei app-download__app-store" style="background: url('//static.prsa.pl/39e0f9b5-c086-468f-b2c9-4a7132731e39.file') center center no-repeat; background-size: contain;"></a>
</div>
<div class="copyright">Copyright© Polskie Radio S.A.</div>
</div>
</div>
</div>
<style>
#prFooter .app-phones a.special {
width: 100%;
height: 160px;
}
@media (max-width: 1400px) {
#prFooter .app-phones a.special {
width: 150px;
height: 110px;
}
}
@media (max-width: 991px) {
#prFooter .app-phones a.special {
width: 120px;
height: 80px;
}
}
#prFooter .footer-column {
padding: 0 38px;
}
@media (max-width: 1600px) {
#prFooter .footer-column {
padding: 0 20px;
}
}
</style>
</div>
<script type="text/javascript">
//<![CDATA[
theForm.oldSubmit = theForm.submit;
theForm.submit = WebForm_SaveScrollPositionSubmit;
theForm.oldOnSubmit = theForm.onsubmit;
theForm.onsubmit = WebForm_SaveScrollPositionOnSubmit;
//]]>
</script>
</form>Text Content
* polskie radio 24
* jedynka
* dwójka
* trójka
* czwórka
* Polskie Radio Kierowców
* polskie radio dzieciom
* Chopin
* PR dla Zagranicy
* ПР ДЛЯ УКРАЇНИ
* Podcasty
* teatr polskiego radia
* kanały internetowe
* historia
* serwisy historyczne
* Radiowe Centrum Kultury Ludowej
* studio reportażu
i dokumentu polskiego radia
* Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie
* ramówka
* częstotliwości
* lektury do słuchania
* sklep
* szkolenia
* Fakty, opinie
* Ludzie
* Odkrycia i ciekawostki
* Serwisy specjalne
Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
shopping_cart
Słuchaj
więcej
*
* polskie radio 24
* audycje
* zespół antenowy
* ramówka
* częstotliwości
* kontakt
live
09:00 - 09:05
Informacje
25.09.2024
Prowadzący:
09:05 - 09:30
Temat dnia
24.09.2024
Sprawa "fortepianu Paderewskiego". Kacprzyk: żałosny przykład wydawania
publicznych pieniędzy
24.09.2024
Polacy ruszyli z pomocą. "Powódź pokazała, jak ważne jest społeczeństwo
obywatelskie"
nowa stacja informacyjna
* jedynka
* audycje
* playlista
* zespół
* konkursy
* ramówka
* częstotliwości
* kontakt
live
09:00 - 12:00
Cztery pory roku
25.09.2024
Prowadzący: Roman Czejarek
12:00 - 12:05
Hejnał z Wieży Mariackiej
24.09.2024
Bezpieczne baterie do "elektryków". Nad czym aktualnie pracują naukowcy?
24.09.2024
Szef francuskiego MSW zapowiada "przywrócenie porządku". Co to oznacza w
praktyce?
* dwójka
* audycje
* koncerty
* playlista
* Zespół
* konkursy
* patronaty
* ramówka
* częstotliwości
* kontakt
live
09:00 - 09:05
Wiadomości kulturalne
25.09.2024
Prowadzący: Marcin Pesta
09:30 - 09:40
To się czyta
24.09.2024
Prof. Tadeusz Sławek: radio jest dla mnie koniecznością
24.09.2024
Łukasz Borowicz: Franz Xaver Scharwenka jest ofiarą zapomnienia typowego dla
neoromantyków
* trójka
* audycje
* playlista
* koncert w trójce
* konkursy
* zespół
* ramówka
* częstotliwości
* kontakt
live
09:00 - 09:05
Serwis Trójki
25.09.2024
Prowadzący:
09:05 - 09:07
Sport
24.09.2024
Dziewczynki w Polsce - samotne, zestresowane i pod presją. Jak im pomóc?
24.09.2024
Dzietność i bezdzietność z wyboru. Dlaczego (nie)chcemy mieć dzieci?
* czwórka
* playlista
* newsy
* muzyka
* kultura
* życie
* audycje
* podcasty
* zespół
* patronaty
* konkursy
* ramówka
* jak nas słuchać
* kontakt
live
09:00 - 10:00
Poranek Czwórki
25.09.2024
Prowadzący: Dominika Płonka
10:00 - 11:00
Poranna rezydencja
24.09.2024
Ile zarabiać, żeby być szczęśliwym? Odpowiadają Kamil Fejfer i Łukasz Komuda
24.09.2024
Helucze z elektronicznymi remixami swoich numerów
* Kierowcy
* Dzieci
* Teatr
* Chopin
* PR dla Zagranicy
* English Section
* Беларуская Служба
* Русская Служба
* Українська Служба
* Redakcja Polska
* Deutsche Redaktion
* Hebrew Section - archive
* ПР для України
* Podcasty
*
Kanały internetowe
Historia
Serwisy historyczne
Radiowe Centrum Kultury Ludowej
Studio Reportażu I Dokumentu Polskiego Radia
Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie
Lektury Do Słuchania
Ramówka
Częstotliwości
Sklep
Szkolenia
*
* Playlista
* Muzyka
* Kultura
* Życie
* Audycje
* Podcasty
* Zespół
*
*
*
Historia
Fakty, opinie Ludzie Odkrycia i ciekawostki Serwisy specjalne
Polskie Radio Historia Artykuł
ŚLUBY LWOWSKIE JANA KAZIMIERZA
Ostatnia aktualizacja: 01.04.2024 05:45
Obserwuj nas na Google News
"Ja, Jan Kazimierz, z łaski Twego Syna, Króla królów, Pana mojego i z Twego
zmiłowania się król, padam do Twych stóp najświętszych i obieram Cię dziś moją i
państw mych patronką" - przyrzekał Jan Kazimierz, klęcząc 1 kwietnia 1656 roku
przed obrazem Matki Bożej Łaskawej we Lwowie.
Śluby lwowskie Jana Kazimierza, fragment obrazu Jana MatejkiFoto:
Wikipedia/domena publiczna
W chwili składania ślubów sytuacja Rzeczpospolitej była tragiczna. Niemal cały
kraj był zajęty przez Szwedów i Rosjan. Losy wojny zaczęły się jednak powoli
odwracać. Ucisk i terror wprowadzony przez protestanckich i prawosławnych
najeźdźców spowodowały bunty katolickiego chłopstwa. Konfederację tyszowiecką,
skierowaną przeciwko obcym wojskom, zawiązała szlachta. Skuteczna obrona Jasnej
Góry obudziła nadzieję na pokonanie Szwedów.
Posłuchaj
06:49 historia Polski XVII - potop szwedzki - zakończenie wojny.mp3 Audycja z
cyklu "Historia Polski" - przebieg i zakończenie potopu szwedzkiego w Polsce i
Europie, cz.2. (PR, 2003)
W społeczeństwie Rzeczpospolitej tliła się iskra walki, potrzebny był impuls,
żeby zmienić ją w płomień. Król Jan Kazimierz postanowił odwołać się do
katolicyzmu i w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Lwowie oddał
swój kraj pod opiekę Matki Boskiej i nazwał ją Królową Korony Polskiej.
Jan Kazimierz. Król w pożodze wojny
- Doceniając rolę chłopów w walce z najazdem szwedzkim, złożył uroczyste śluby,
w których zobowiązał się ulżyć ich doli - powiedziała prof. Jolanta
Choińska-Mika w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika
polska".
Posłuchaj
06:04 śluby jana kazimierza___1896_01_iv_tr_0-0_1125748641270875[00].mp3 O
ślubach lwowskich Jana Kazimierza mówił prof. Choińska Mika. Audycja Andrzeja
Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska". (PR, 5.05.2001)
Posłuchaj tekstu ślubów lwowskich Jana Kazimierza w audycji Andrzeja Sowy i
Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska".
bm
Zobacz więcej na temat: katolicyzm Lwów Rzeczpospolita Szwecja
Popularne
71 LAT TEMU BEZPIEKA ARESZTOWAŁA PRYMASA STEFANA WYSZYŃSKIEGO
STANISŁAW SOSABOWSKI. "NIKT NIE ZOSTAŁ POTRAKTOWANY BARDZIEJ NIESPRAWIEDLIWIE"
WRZESIEŃ '39. TEGO DNIA OD BOMB ZGINĘŁO 10 TYSIĘCY WARSZAWIAKÓW
Czytaj także
JAN KAZIMIERZ. KRÓL W POŻODZE WOJNY
Ostatnia aktualizacja: 16.12.2023 05:40
Na kartach "Potopu" Sienkiewicz kreuje z Jana Kazimierza postać tragiczną i
heroiczną. - Na pewno był znakomitym dowódcą, królem nie był na miarę czasów -
oceniał Jana Kazimierza prof. Henryk Wisner.
Portret Jana Kazimierza pędzla Daniela Schultza, źr. Muzeum NarodoweFoto:
Wikimedia/domena publiczna
351 lat temu, 16 grudnia 1672 roku, zmarł król Polski Jan Kazimierz.
Posłuchaj
27:34 jan kazimierz (2)___f 37834_tr_0-0_11698868d1b00e6b[00].mp3 Postać króla
Jana Kazimierza w audycji Elizy Bojarskiej. (PR, 15.10.1986)
Ostatni polski monarcha z dynastii Wazów wstąpił na tron po śmierci brata,
Władysława IV. Jego panowanie przypadło na okres kryzysu Rzeczpospolitej
spowodowanego ciągłymi wojnami i czynnikami ekonomicznymi.
- Od lat trzydziestych XVI w. Rzeczpospolita wchodziła w okres kryzysu
gospodarczego, przesądzonego przez zmianę koniunktury na jej główny oręż
ekonomiczny: spadek popytu na zboże, towary leśne i woły - wyjaśniał prof.
Henryk Wisner w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".
Król wojenny
Właściwie przez cały okres panowania Kazimierza Rzeczpospolita znajdowała się w
stanie permanentnej wojny. Państwo osłabiał bunt Bohdana Chmielnickiego, który -
rozpoczęty jeszcze za czasów Władysława IV - rozgorzał najmocniej za panowania
Kazimierza. Zagrożenie to udało się Janowi zażegnać tymczasowo wskutek bitwy pod
Zborowem (1649), która zakończyła sojusz Chmielnickiego z chanem krymskim.
- Po pierwszych walkach praktycznie tylko osobista odwaga króla spowodowała, że
nie doszło do ucieczki z pola bitwy wojska polskiego, w rezultacie: do otwarcia
granic przed Kozakami i Tatarami - przekonywał prof. Henryk Wisner. - Talentom
króla zawdzięczamy szereg zwycięstw w czasie potopu szwedzkiego, zwycięstwa nad
Moskwą i Tatarami.
Posłuchaj
17:33 król jan kazimierz.mp3 Spór o postać Jana Kazimierza Wazy prowadzą w
audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie" prof. Henryk Wisner i
prof. Teresa Chynczewska-Hennel. (PR, 2.01.1995)
Potop: Rzeczpospolita na skraju przepaści
Przeciwnicy króla zarzucają mu, że bardziej obchodziły go sprawy dynastyczne i
tron szwedzki, niż dobro Rzeczpospolitej. To roszczenia Jana Kazimierza stały
się pretekstem prowadzącej agresywną politykę Szwecji do napaści na Polskę. Tak
zaczął się potop szwedzki, inwazja, która miała miejsce w latach
1655-1660. Postawiła ona kraj na skraju przepaści: na mocy Traktatu z Radnot
Rzeczpospolita miała zostać podzielona między Szwecję, Chmielnickiego, Janusza
Radziwiłła, Jerzego Rakoczego i Fryderyka Wilhelma Hohenzollerna. Tego
ostatniego udało się przekonać Janowi Kazimierzowi do pomocy w walce ze Szwecją
poprzez zdjęcie zależności lennej z Prus Książęcych.
- Oddawanie kolejnych punktów Hohenzollernom z linii brandenburskiej, było
pewnym ciągiem zdarzeń od XVI wieku, roku 1657 był ostatnim akordem – wyjaśniała
historyk prof. Teresa Chynczewska-Hennel, gość audycji z 1995 roku.
"Pochód Szwedów do Kiejdan", obraz Józefa Brandta, źr. Wikimedia Commons/dp
Nieudany reformator pod pantoflem
Jan Kazimierz zdawał sobie sprawę, że kraj uratować mogą tylko reformy:
otoczenie monarchy opracowało plan zniesienia liberum veto i wprowadzenia
elekcji vivente rege (za życia bezpotomnego Jana), by nie osłabiać dodatkowo
bezkrólewiem i tak ledwo utrzymującego integralność państwa. Inspiratorką zmian
była żona króla, Maria Ludwika Gonzaga, która w elekcji za życia męża upatrywała
szansy dla swojej rodziny: nowym królem miał zostać francuski książę, który
poślubiłby jej siostrę.
Próba wzmocnienia władzy królewskiej spotkała się z oporem części szlachty
owładniętej manią "złotej wolności szlacheckiej". Na czele antykrólewskiej
opozycji stanął hetman Jerzy Sebastian Lubomirski. Wazie udało się
stłumić rokosz magnata (1665-1666), a na pokonanego przywódcę buntu przygotowano
zamach. - Plany zgładzenia Lubomirskiego, to był pomysł Marii Ludwiki Gonzagi -
przekonywała prof. Teresa Chynczewska-Hennel.
Abdykacja
W 1668 roku, wobec niemożności przeprowadzenia reform i pozbawiony wsparcia
żony, która zmarła rok wcześniej, ostatni z Wazów na tronie polskim zdecydował
się na abdykację. Jan Kazimierz zmarł we Francji 16 grudnia 1672, jak głosi
legenda: na wieść o upadku Kamieńca Podolskiego.
Jan Kazimierz - ile w nim z legendy sienkiewiczowskiej? Posłuchaj audycji
Andrzeja Sowy.
bm
Zobacz więcej na temat: Henryk Sienkiewicz HISTORIA Rzeczpospolita Szwecja
Ukraina
rozwiń zwiń
Czytaj także
STANISŁAW KONIECPOLSKI - ZDOLNY WÓDZ, OKRUTNY MAGNAT
Ostatnia aktualizacja: 11.03.2024 05:40
Zdolności dowódcze i talent wojenny plasują go w tym samym szeregu, co hetmanów
Stanisława Żółkiewskiego, Karola Chodkiewicza czy Stefana Czarnieckiego. Jednak
o Koniecpolskim - pogromcy Tatarów, Kozaków i Szwedów - słyszy się znacznie
rzadziej.
Portret hetmana Stanisława Koniecpolskiego (fragm.), malarz nieznany, XVIII
w.Foto: Muzeum Narodowe w Warszawie/domena publiczna
378 lat temu, 11 marca 1646 zmarł Stanisław Koniecpolski, hetman wielki koronny,
jeden z najwybitniejszych polskich wodzów XVII wieku.
Potężny magnat zaprawiony w bojach
Jako hetman wielki koronny, wojewoda sandomierski i kasztelan krakowski był
Koniecpolski jednym z najpotężniejszych ludzi swoich czasów. Budowla, która
miała być jego warszawską rezydencją (budowę dokończył jego syn Aleksander) dziś
znana jest jako Pałac Prezydencki.
Koniecpolski brał udział we wszystkich ważniejszych kampaniach Rzeczypospolitej
początku XVII wieku, walczył pod Kłuszynem, Moskwą, Smoleńskiem. Trzymał w
szachu szwedzkie wojska Gustawa Adolfa w Prusach. Bronił południowych rubieży
Rzeczypospolitej przeciwko Turcji i Tatarom. Był jednym z ostatnich, którzy w
trakcie klęski pod Cecorą pozostali u boku Stanisława Żółkiewskiego, swojego
teścia, który stracił tam życie.
Posłuchaj
05:47 sukcesy koniecpolskiego w walce z tatarami.mp3 Sukcesy hetmana
Koniecpolskiego w walce z Tatarami przedstawia w audycji Andrzeja Sowy i
Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska" prof. Jolanta Choińska-Mika
(PR, 24.04.2001)
Pogromca kozaków
Był magnatem w typie sportretowanego przez Sienkiewicza w "Ogniem i mieczem"
kniazia Jeremiego Wiśniowieckiego: dumnym i okrutnym wobec kozaczyzny.
- Jego polityka wobec kozaczyzny czasami była nawet chyba niezgodna z racją
stanu Rzeczypospolitej (…). Wydaje rozkaz w 1637 roku, by karać, stosować bardzo
ostre represje, nie tylko wobec powstańców, ale i ich rodzin - mówiła o
zachowaniu Koniecpolskiego podczas kozackiego powstania Pawluka prof. Jolanta
Choińska-Mika, gość Andrzeja Sowy w audycji z cyklu "Na historycznej wokandzie".
Powstrzymałby Chmielnickiego?
Mołdawski hospodar, Bazyli Lupu miał powiedzieć po śmierci Koniecpolskiego: "Wy,
Polacy, nie wiecie jeszcze, coście stracili, ale nie miną dwa, a najdalej trzy
lata, kiedy nie tylko wy, ale całe chrześcijaństwo żałować będzie straty tak
wielkiego senatora i hetmana".
Nie pomylił się przynajmniej w stosunku do Polski: dwa lata po śmierci hetmana
wybuchło brzemienne w skutki powstanie Chmielnickiego. Drugi gość audycji, prof.
Henryk Wisner, stwierdził:
- Koniecpolski nie zawahałby się zgładzić Bohdana Chmielnickiego ku czemu miał
ochotę i miałby możliwości, po drugie był wodzem zdecydowanym, mającym autorytet
w wojsku i można przypuścić, że nie dowodziłby tak fatalnie jak hetman wielki
koronny Stanisław Potocki.
Jak ocenić hetmana Stanisława Koniecpolskiego? Posłuchaj audycji.
Posłuchaj
14:03 stanisław koniecpolski.mp3 Cienie i blaski sylwetki Stanisława
Koniecpolskiego przedstawiają w audycji z cyklu "Na historycznej wokandzie"
Andrzeja Sowy prof. Jolanta Choińska-Mika i prof. Henryk Wisner (PR, 16.12.1997)
bm
Zobacz więcej na temat: Rzeczpospolita Tatarzy potop szwedzki
rozwiń zwiń
Czytaj także
ŚLUBY LWOWSKIE. PRZYMIERZE W MIEŚCIE TRZECH KATEDR
Ostatnia aktualizacja: 02.04.2016 18:45
- Badacze mówią, że głównym autorem tekstu jest prymas Andrzej Leszczyński, ale
król dopisał jedną rzecz, która wyróżnia polski akt spośród wszystkich
ówczesnych. To wątek społeczny - mówi dr Wincenty Łaszewski.
- Dla Polaków ojczyzna i Kościół katolicki były w VIi wieku jedną wartością.
Kiedy Rzeczpospolita zaczęła lec w gruzach, król nie prosi bezpośrednio Boga o
ratunek dla ojczyzny, tylko błaga Matkę Bożą, jako opiekunkę, o ratowanie
"świętego kościoła rzymskiego" - tłumaczy dr ŁaszewskiFoto: obraz "Śluby Jana
Kazimierza" Jana Matejki/domena publiczna
Posłuchaj
28'03 Śluby lwowskie. Przymierze w mieście trzech katedr (Świat kresów/Jedynka)
W 1656 roku Lwów był jednym z nielicznych miast wolnych od wojsk szwedzkich i
moskiewskich. - W mieście, które przetrwało oblężenie, panował głód, ale
przyjęto króla i jego dostojników - przypomina VII-wieczną sytuację
Rzeczpospolitej ojciec Paweł Szpyrka. 1 kwietnia tamtego roku król Jan II
Kazimierz Waza złożył śluby w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
obierając Matkę Bożą za patronkę i królową Polski.
Władca nie tylko zapowiedział walkę z najeźdźcami aż do zwycięstwa, ale też
obiecał, że poprawi sytuację chłopów i mieszczan. - To pierwszy tego typu moment
w historii Europy - mówi dr Łaszewski.
Komu jeszcze przypisuje się autorstwo tekstu ślubów lwowskich i w jaki sposób
nawiązał do nich kardynał Stefan Wyszyński? Zapraszamy do wysłuchania całej
audycji, w której odwiedzamy także trzy lwowskie katedry.
***
Tytuł audycji: Na Kresach
Prowadzi: Krzysztof Renik
Gość: dr Wincenty Łaszewski (teolog, antropolog), o. Paweł Szpyrka (SJ)
Data emisji: 2.04.2016
Godzina emisji: 18.11
asz
Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski Kresy Krzysztof Renik Lwów
potop szwedzki Rzeczpospolita aktualności katolickie
rozwiń zwiń
Czytaj także
SZWEDZKA KORONACJA ZYGMUNTA III WAZY. JAK MARZENIA O PANBAŁTYCKIM PAŃSTWIE
OKAZAŁY SIĘ MRZONKĄ
Ostatnia aktualizacja: 19.02.2023 05:45
429 lat temu, 19 lutego 1594, król Polski i Wielki Książę Litewski Zygmunt III
Waza został koronowany na króla Szwecji. Z tego połączenia mogła narodzić się
największa potęga w Europie. Niestety, różnice między państwami były zbyt
głębokie, a ambicje władcy sprowadziły na Rzeczpospolitą widmo upadku.
Marcin Kober - Portret króla Zygmunta III, 1590Foto: domena publiczna, wikipedia
Nim na Zygmuntowych skroniach spoczęła szwedzka korona, został on wybrany na
króla Polski i zarazem Wielkiego Księcia Litewskiego po śmierci Stefana
Batorego.
- Paradoks polega na tym, że i Jan, ojciec Zygmunta III, i sam Zygmunt nie
kwapili się do objęcia polskiego tronu. Było to im właściwie niepotrzebne –
podkreślał historyk prof. Jarema Maciszewski w audycji Katarzyny Kobyleckiej z
cyklu "Królowie i książęta polscy".
Posłuchaj
27:42 zygmunt iii waza (1)___f 37004_tr_0-0_1107948213872bf6[00].mp3 Zygmunt III
Waza cz.1 - audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Polscy królowie i książęta".
(PR, 31.07.1986)
Szwedzki tron był dziedziczny i z tego powodu o wiele atrakcyjniejszy od
elekcyjnej władzy w Rzeczpospolitej. Jan był jednak politykiem, który kierował
się dobrem Szwecji i postrzegał europejskie pole monarszej gry w szerszej
perspektywie.
- Jan i Zygmunt nie mogą dopuścić, aby car Rosji był królem w Krakowie. To
oznaczało zdecydowane przesunięcie układu sił w rejonie Morza Bałtyckiego –
wyjaśniał prof. Jarema Maciszewski.
Fiodor Rurykowicz był obok Maksymiliana III Habsburga głównym pretendentem do
polskiego tronu po śmierci Batorego. Obaj nie byli jednak do zaakceptowania
przez prawdziwego "wicekróla" Polski, wszechwładnego hetmana wielkiego koronnego
i kanclerza zarazem – Jana Zamoyskiego. To on, korzystając z jagiellońskich
resentymentów związanych z osobą matki Zygmunta, Katarzyny Jagiellonki, wysunął
kandydaturę Zygmunta Wazy na tron.
Zygmunt był przez Jana i Katarzynę wychowywany na katolika, co ułatwiło mu
objęcie władzy, choć początki jego panowania wiązały się z rywalizacją
stronnictwa Zamoyskiego z równie katolicką opozycją prohabsburską na czele ze
znienawidzonymi przez kanclerza Zborowskimi. Niestety, wyznanie króla poruszyło
lawinę, która doprowadziła do ruiny wizji polsko-litewsko-szwedzkiego imperium.
Jan Zamoyski (1542-1605, źr. Wikimedia Commons/dp
Król oskarżony o zdradę
Plany osadzenia Zygmunta na tronie szwedzkim były zupełnie zrozumiałe. Był to
kraj w którym się wychował, szwedzki był jego pierwszym językiem. Z
Rzeczpospolitą łączyło go jedynie odziedziczone po dziadku Zygmuncie Starym i
wuju Zygmuncie Auguście imię oraz tradycyjna u polskich królów wiara katolicka.
5 sierpnia 1589 roku Zygmunt III spotkał się z ojcem w estońskim Rewlu.
-Tam dochodzi między nimi do porozumienia. Jan chce ratować dla Zygmunta tron
szwedzki, ma bowiem świadomość, że Szwedzi nie lubią katolickiego Zygmunta.
Wobec tego monarchowie opracowują następujące rozwiązanie: ustąpić tron polski
Habsburgom i wydać Annę Wazównę za jednego z Habsburgów – wyjaśniał prof. Jarema
Maciszewski. - Do tego Zamoyski dopuścić nie może. Dochodzi do sejmu
inkwizycyjnego w 1592 roku, na którym król jest właściwie postawiony w stan
oskarżenia.
Podczas trwających od 7 września do 19 października obrad królowi stawia się
szereg zarzutów, w tym te dotyczące złamania przysięgi i spisku. Władca musiał
ukorzyć się przed parlamentem, co dodatkowo osłabia jego pozycję w państwie.
Zapowiedzi problemów podczas koronacji
Po śmierci Jana w listopadzie 1592 roku Zygmunt III Waza został uznany przez
szwedzką szlachtę królem. Na koronację król ruszył dopiero na początku roku
1594. Ta zwłoka mogła być spowodowana uniknięciem podejrzeń o porzucenie
polskiej korony w kontekście zarzutów sejmu inkwizycyjnego. Ponadto wyjazd króla
w obliczu problemów Rzeczpospolitej związanych z rebelią Kosińskiego – pierwszą
kozacką rabacją – mógłby zachwiać jego pozycją w państwie.
Posłuchaj
28:40 zygmunt iii waza (2)___f 37073_tr_0-0_110794841378f971[00].mp3 Zygmunt III
Waza cz.1 - audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Polscy królowie i książęta".
(PR, 31.07.1986)
Gdy Zygmunt przybył do Uppsali, był witany owacyjnie przez swoich nowych
poddanych. Entuzjazm protestanckich w większości Szwedów studziła jedynie
obecność w królewskim orszaku nuncjusza papieskiego Germanio Malaspiny, który
przybył do Skandynawii z zadaniem nawrócenia odstępców od katolicyzmu.
Zdradzony przez stryja
Choć podczas koronacji Zygmunt zobowiązał się zachować wszystkie prawa
przysługujące luteranom, to obecność katolików w orszaku władcy stała się dla
protestanckiej szlachty dowodem kulturowej inności następcy tronu. Po koronacji
Zygmunt powrócił do Rzeczpospolitej – w tamtym czasie nadal będącej
istotniejszym z dwóch złączonych unią personalną państw.
Rządy w imieniu króla miała sprawować rada regencyjna, ale de facto władza
spoczywała w rękach stryja Zygmunta – Karola Sudermańskiego. Niestety, Karol
okazał się dla polskiego króla tym, kim był Klaudiusz dla szekspirowskiego
Hamleta. Stryj pod nieobecność bratanka budował opozycję w oparciu o luterańską
szlachtę. Dość powiedzieć, że już rok po koronacji Zygmunta doprowadził do
wygnania ze Szwecji jego potencjalnych stronników – katolików.
Karol Sudermański, źr. Wikimedia Commons/dp
Polsko-litewska inwazja
Z polskiego punktu widzenia w obronie Karola można powiedzieć tyle, że sam
Zygmunt nie do końca miał pomysł, w jaki sposób "pożenić" ze sobą dwa różne pod
względem religii, kultury i języka państwa, poróżnione na dodatek sporem o
obszar dzisiejszych republik bałtyckich. Nie uczynił wiele, by te bariery
zburzyć, co jego ambitny stryj wykorzystał. Sam Zygmunt w pewnym momencie
uświadomił sobie, że korona szwedzka wymyka mu się z rąk i lepiej postawić na
umocnienie dynastii w Rzeczypospolitej.
- Uderzają imiona dzieci Zygmunta III. Władysław, który rodzi się jeszcze jako
dziecko króla Polski i Szwecji otrzymuje imię założyciela dynastii Jagiellonów.
Kolejni synowie otrzymują imiona po jagiellońskich przodkach. Idąca za tym
ideologia dowodzi niezwykłego realizmu politycznego Zygmunta – podkreślał prof.
Jarema Maciszewski.
Gdy w 1597 roku Riksdag – szwedzki parlament – wezwał polsko-szwedzkiego króla
przed swoje oblicze, Zygmunt w końcu postanowił interweniować. Zorganizował przy
pomocy polskiego sejmu wyprawę karną do Szwecji w celu obalenia rządów swojego
regenta. Król liczył tutaj na znacznie większą interwencję – planował
zorganizować prawdziwy desant, który miał być osłaniany przez… hiszpańską flotę.
W planach Zygmunta iberyjskie katolickie mocarstwo byłoby zainteresowane
interwencją po stronie prawowiernego polskiego króla przeciwko jego zbuntowanym,
luterańskim podwładnym. Hiszpanie byli jednak zbyt zajęci przygotowaniami do
rozprawy z Anglikami, by wspomóc działania polskiego monarchy. Polski desant na
szwedzkie wybrzeże odbył się bez hiszpańskiej pomocy. Wojska zajęły niebroniony
Sztokholm i zdobyły twierdzę w Kalmarze, przegrały jednak z siłami Karola we
wrześniu 1598 roku.
Początek katastrofy
Choć strony ogłosiły rozejm, los Zygmunta jako szwedzkiego króla był
przesądzony. Szwedzi zaczęli postrzegać monarchę jako obcego tyrana i
papistowskie zagrożenie zza morza. 24 lipca 1599 Riksdag zdetronizował Zygmunta,
ale zgodził się obrać na króla jego syna, Władysława, pod warunkiem, że ten
przybędzie do Skandynawii i zostanie wychowany w wierze luterańskiej. Gdy ta
propozycja spotkała się ze stanowczą odmową Zygmunta w 1600 roku, szwedzki sejm
odebrał polskiej linii Wazów prawo do dziedziczenia korony. Władzę w państwie
objął Karol Sudermański, który został koronowany jako Karol IX Waza.
Zygmunt do końca życia uważał się za prawowitego króla Szwecji, jednak ani on,
ani jego synowie nie zdołali sięgnąć po koronę przodków. Ich roszczenia były
wygodnym pretekstem dla coraz agresywniejszej Szwecji do prowadzenia wojen
przeciwko Rzeczpospolitej, które wypełniły połowę XVII wieku i doprowadziły w
końcu do wyniszczającego najazdu, który przeszedł do historii pod nazwą potopu
szwedzkiego.
bm
Zobacz więcej na temat: HISTORIA Szwecja Rzeczpospolita Jan Zamoyski
rozwiń zwiń
Czytaj także
KAPITULACJA POD UJŚCIEM. POTOP SZWEDZKI ZACZĄŁ SIĘ OD SROMOTNEJ KLĘSKI POLAKÓW
Ostatnia aktualizacja: 25.07.2024 05:50
Kapitulacja wielkopolskiego pospolitego ruszenia pod Ujściem przed armią króla
Karola X Gustawa 369 lat temu otworzyła Szwedom drogę do serca Polski.
Wydarzenia nad Notecią ukazały anachroniczny charakter armii Rzeczpospolitej
wobec nowego modelu prowadzenia wojen.
Pospolite ruszenie - obraz Józefa Brandta.Foto: Wikimedia Commons/dp
Ofensywa Szwedów na Rzeczpospolitą, która przerodziła się w pięcioletnią
okupację większej części Korony i Inflant, a do historii przeszła jako potop
szwedzki, rozpoczęła się od ataku wojsk Karola Gustawa z dwóch kierunków.
Pierwsze uderzyły wojska marszałka Gustawa Adolfa Lewenhaupfa, które rozpoczęły
oblężenie Dyneburga w Inflantach. Z zajętego przez Szwedów Pomorza Zachodniego
ruszyły wojska Arvida Wittenberga. Pochód jej armii zatrzymał się pod Ujściem,
gdzie kluczowe przeprawy na Noteci obsadzało polskie pospolite ruszenie,
wspierane przez piechotę łanową (z obowiązkowego poboru).
Polacy byli słabsi pod względem liczebności (14 tys. po stronie polskiej do 17
tys. po stronie szwedzkiej) i uzbrojenia, ale ich pozycje miały znaczne walory
obronne – na podmokłym terenie, w widłach rzeki. Rzeczpospolita – kraj
ośmiokrotnie ludniejszy od Szwecji – nie mogła pozwolić sobie wówczas na
wystawienie większych sił przeciwko Szwedom. Brakowało na to pieniędzy w
wiecznie pustym skarbcu, a ponadto polsko-litewskie państwo było wówczas
zaangażowane w walkę z Kozakami i Rosjanami.
Czytaj także:
* Potop szwedzki. Dlaczego Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą
Nieodzowna figura zdrajcy
Mimo dysproporcji sił, Polacy bronili się dwa dni. Jednak gdy Szwedzi opanowali
przyczółek po polskiej stronie Noteci, na północ od polskiego zgrupowania,
dalsza walka groziła otoczeniem i masakrą polskiej armii. Dowodzący polskim
zgrupowaniem wojewodowie Krzysztof Opaliński i Andrzej Karol Grudziński
poprosili o rokowania kapitulacyjne.
- Rokowania te przebiegły inaczej niż to przedstawił Henryk Sienkiewicz w
"Potopie": miały miejsce nie w obozie polskim, a na polu między obozami.
Wojewodowie otrzymali propozycję przejścia pod protekcję szwedzkiego króla. Na
zastanowienie się nad propozycję otrzymali tylko cztery godziny, było to więc
ultimatum – podkreślał prof. Władysław Czapliński w audycji z cyklu "Glosa do
Trylogii".
Posłuchaj
09:26 glosa do trylogii - potop.mp3 Gawęda prof. Władysława Czaplińskiego na
temat różnic między historycznym przekazem wydarzeń pod Ujściem a ich kreacją w
"Potopie" Henryka Sienkiewicza. (PR, 21.09.1972)
Warunki kapitulacji ze strony szwedzkiej negocjował Polak, magnat Hieronim
Radziejowski.
- Ten zdolny, a zarazem chorobliwie ambitny człowiek był dobrze znany szerokim
kręgom magnaterii. Wywodził się ze starego rodu mazowieckiego – podkreślał
historyk.
Pikanterii sprawie dodawała geneza zdrady Radziejowskiego. Szlachcic był
stronnikiem i dworzaninem Jana Kazimierza, piastował wyskoki urząd
podkanclerzem. Towarzyszył władcy podczas wyprawy przeciwko Kozakom. I właśnie
wówczas doszło do spięcia na linii monarcha-magnat. Waza kazał zająć całą
korespondencję poddanego, wśród której znajdował się list do królowej
zawierający sugestię Radziejowskiego dotyczącą romansu swojej żony z Janem
Kazimierzem. To wydarzenie rozpoczęło drogę do upadku magnata, zakończonego
skazaniem na banicję i infamię.
- Po okresie błąkania się po różnych zakątkach Europy, trafił w końcu na dwóch
szwedzki, gdzie odegrał rolę informatora o stosunkach panujących w Polsce –
mówił prof. Czapliński w audycji z 1972 roku.
Dwie koncepcje wojny
Wobec braków w zaopatrzeniu i niemożności prowadzenia dalszych walk, wojewodowie
zdecydowali się przyjąć szwedzkie warunki i poddać województwa poznańskie i
kaliskie najeźdźcy, obiecując mu jednocześnie posłuszeństwo. Decyzja spotkała
się początkowo ze sprzeciwem szlachty (zwłaszcza, co odnotował w "Potopie"
Sieniewicz, ze sprzeciwem oficerów piechoty łanowej), która jednak musiała
zgodzić się z argumentami dowódców.
Wydarzenia pod Ujściem były nie tylko starciem dwóch armii, były starciem dwóch
odmiennych modeli prowadzenia wojen.
- Wojsko szwedzkie ukończyło przed siedmiu laty wojnę trzydziestoletnią w
Niemczech. Składało się w dużej mierze z żołnierzy zapoznanych z nowoczesną
sztuką wojenną, doświadczonych i znakomicie uzbrojonych – wyjaśniał historyk.
Naprzeciwko szwedzkiej armii złożonej z poborowych i oddziałów najemnych stanęło
w przeważającej mierze pospolite ruszenie – wywodząca się rodem ze średniowiecza
niejednorodna i słabo wyposażona zbieranina szlachty. Paradoksalnie w dalszym
etapie wojny ten drugi model, oparty na żołnierzach broniących własnej ziemi i
doskonale znających teren przyniósł sukcesy w wojnie szarpanej.
bm
Zobacz więcej na temat: HISTORIA potop szwedzki Rzeczpospolita Szwecja Henryk
Sienkiewicz
rozwiń zwiń
Wiadomości
* Polska
* Świat
* Gospodarka
* Sport
Jedynka
* Audycje
* Playlista
* Zespół
* Konkursy
* Ramówka
* Częstotliwości
* Kontakt
Dwójka
* Audycje
* Koncerty
* Playlista
* Zespół
* Konkursy
* Patronaty
* Ramówka
* Częstotliwości
* Kontakt
Trójka
* Audycje
* Playlista
* Koncert w Trójce
* Konkursy
* Zespół
* Ramówka
* Częstotliwości
* Kontakt
Czwórka
* Audycje
* Playlista
* Koncerty
* Zespół
* Konkursy
* Patronaty
* Jak nas słuchać
* Kontakt
Polskie Radio 24
* Audycje
* Zespół
* Ramówka
* Częstotliwości
* Kontakt
PR dla Zagranicy
* English Section
* Беларуская Служба
* Русская редакция
* Українська Служба
* Redakcja Polska
* Deutsche Redaktion
* Hebrew Section
Polskie Radio Dzieciom
* Audycje
* O nas
* Jak nas słuchać
* Ramówka
* Zespół
* Newsletter
* Kontakt
* Współpraca
Radio Chopin
* O Radiu Chopin
* Ramówka
* Audycje
* Kontakt
* Kanały internetowe
* Serwisy historyczne
* Studio reportażu
i dokumentu polskiego radia
* Euranet plus
* Redakcja katolicka
* Redakcja ekumeniczna
* Teatr polskiego radia
* Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie
* NOSPR
* Orkiestra Amadeus
* Chór polskiego radia
Polskie Radio S.A.
* Agencja Reklamy
* Agencja Muzyczna
* Agencja Promocji
* Studia Nagraniowe
* Zadania realizowane z budżetu państwa
* Zamówienia publiczne
* Zasady kampanii społecznych
* Centrum Edukacji Medialnej
Szkolenia Polskiego Radia
* Akademia Radiowa
* Informacyjna Agencja Radiowa
* Dla mediów
* Sklep
* Bilety
* Polityka prywatności
* Dane osobowe
* Szukaj
* Logowanie
* Skontaktuj się z nami
Pobierz aplikację mobilną:
Copyright© Polskie Radio S.A.
WE CARE ABOUT YOUR PRIVACY
We and our 850 partners store and/or access information on a device, such as
unique IDs in cookies to process personal data. You may accept or manage your
choices by clicking below, including your right to object where legitimate
interest is used, or at any time in the privacy policy page. These choices will
be signaled to our partners and will not affect browsing data.
WE AND OUR PARTNERS PROCESS DATA TO PROVIDE:
Use precise geolocation data. Actively scan device characteristics for
identification. Store and/or access information on a device. Personalised
advertising and content, advertising and content measurement, audience research
and services development. List of Partners (vendors)
Reject All I Accept
Show Purposes
ABOUT YOUR PRIVACY
We process your data to deliver content or advertisements and measure the
delivery of such content or advertisements to extract insights about our
website. We share this information with our partners on the basis of consent and
legitimate interest. You may exercise your right to consent or object to a
legitimate interest, based on a specific purpose below or at a partner level in
the link under each purpose. These choices will be signaled to our vendors
participating in the Transparency and Consent Framework.
More information
Allow All
MANAGE CONSENT PREFERENCES
PERFORMANCE COOKIES
Performance Cookies
These cookies allow us to count visits and traffic sources so we can measure and
improve the performance of our site. They help us to know which pages are the
most and least popular and see how visitors move around the site. All
information these cookies collect is aggregated and therefore anonymous. If you
do not allow these cookies we will not know when you have visited our site, and
will not be able to monitor its performance.
FUNCTIONAL COOKIES
Functional Cookies
These cookies enable the website to provide enhanced functionality and
personalisation. They may be set by us or by third party providers whose
services we have added to our pages. If you do not allow these cookies then some
or all of these services may not function properly.
STRICTLY NECESSARY COOKIES
Always Active
These cookies are necessary for the website to function and cannot be switched
off in our systems. They are usually only set in response to actions made by you
which amount to a request for services, such as setting your privacy
preferences, logging in or filling in forms. You can set your browser to block
or alert you about these cookies, but some parts of the site will not then work.
These cookies do not store any personally identifiable information.
TARGETING COOKIES
Targeting Cookies
These cookies may be set through our site by our advertising partners. They may
be used by those companies to build a profile of your interests and show you
relevant adverts on other sites. They do not store directly personal
information, but are based on uniquely identifying your browser and internet
device. If you do not allow these cookies, you will experience less targeted
advertising.
STORE AND/OR ACCESS INFORMATION ON A DEVICE 687 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Store and/or access information on a device
Cookies, device or similar online identifiers (e.g. login-based identifiers,
randomly assigned identifiers, network based identifiers) together with other
information (e.g. browser type and information, language, screen size, supported
technologies etc.) can be stored or read on your device to recognise it each
time it connects to an app or to a website, for one or several of the purposes
presented here.
List of IAB Vendors | View Illustrations
PERSONALISED ADVERTISING AND CONTENT, ADVERTISING AND CONTENT MEASUREMENT,
AUDIENCE RESEARCH AND SERVICES DEVELOPMENT 815 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Personalised advertising and content, advertising and content measurement,
audience research and services development
* USE LIMITED DATA TO SELECT ADVERTISING 626 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Advertising presented to you on this service can be based on limited data,
such as the website or app you are using, your non-precise location, your
device type or which content you are (or have been) interacting with (for
example, to limit the number of times an ad is presented to you).
View Illustrations
Object to Legitimate Interests Remove Objection
* CREATE PROFILES FOR PERSONALISED ADVERTISING 503 PARTNERS CAN USE THIS
PURPOSE
Switch Label
Information about your activity on this service (such as forms you submit,
content you look at) can be stored and combined with other information about
you (for example, information from your previous activity on this service and
other websites or apps) or similar users. This is then used to build or
improve a profile about you (that might include possible interests and
personal aspects). Your profile can be used (also later) to present
advertising that appears more relevant based on your possible interests by
this and other entities.
View Illustrations
* USE PROFILES TO SELECT PERSONALISED ADVERTISING 500 PARTNERS CAN USE THIS
PURPOSE
Switch Label
Advertising presented to you on this service can be based on your advertising
profiles, which can reflect your activity on this service or other websites
or apps (like the forms you submit, content you look at), possible interests
and personal aspects.
View Illustrations
* CREATE PROFILES TO PERSONALISE CONTENT 224 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Information about your activity on this service (for instance, forms you
submit, non-advertising content you look at) can be stored and combined with
other information about you (such as your previous activity on this service
or other websites or apps) or similar users. This is then used to build or
improve a profile about you (which might for example include possible
interests and personal aspects). Your profile can be used (also later) to
present content that appears more relevant based on your possible interests,
such as by adapting the order in which content is shown to you, so that it is
even easier for you to find content that matches your interests.
View Illustrations
* USE PROFILES TO SELECT PERSONALISED CONTENT 198 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Content presented to you on this service can be based on your content
personalisation profiles, which can reflect your activity on this or other
services (for instance, the forms you submit, content you look at), possible
interests and personal aspects. This can for example be used to adapt the
order in which content is shown to you, so that it is even easier for you to
find (non-advertising) content that matches your interests.
View Illustrations
* MEASURE ADVERTISING PERFORMANCE 731 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Information regarding which advertising is presented to you and how you
interact with it can be used to determine how well an advert has worked for
you or other users and whether the goals of the advertising were reached. For
instance, whether you saw an ad, whether you clicked on it, whether it led
you to buy a product or visit a website, etc. This is very helpful to
understand the relevance of advertising campaigns.
View Illustrations
Object to Legitimate Interests Remove Objection
* MEASURE CONTENT PERFORMANCE 367 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Information regarding which content is presented to you and how you interact
with it can be used to determine whether the (non-advertising) content e.g.
reached its intended audience and matched your interests. For instance,
whether you read an article, watch a video, listen to a podcast or look at a
product description, how long you spent on this service and the web pages you
visit etc. This is very helpful to understand the relevance of
(non-advertising) content that is shown to you.
View Illustrations
Object to Legitimate Interests Remove Objection
* UNDERSTAND AUDIENCES THROUGH STATISTICS OR COMBINATIONS OF DATA FROM
DIFFERENT SOURCES 461 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Reports can be generated based on the combination of data sets (like user
profiles, statistics, market research, analytics data) regarding your
interactions and those of other users with advertising or (non-advertising)
content to identify common characteristics (for instance, to determine which
target audiences are more receptive to an ad campaign or to certain
contents).
View Illustrations
Object to Legitimate Interests Remove Objection
* DEVELOP AND IMPROVE SERVICES 547 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Information about your activity on this service, such as your interaction
with ads or content, can be very helpful to improve products and services and
to build new products and services based on user interactions, the type of
audience, etc. This specific purpose does not include the development or
improvement of user profiles and identifiers.
View Illustrations
Object to Legitimate Interests Remove Objection
* USE LIMITED DATA TO SELECT CONTENT 134 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Switch Label
Content presented to you on this service can be based on limited data, such
as the website or app you are using, your non-precise location, your device
type, or which content you are (or have been) interacting with (for example,
to limit the number of times a video or an article is presented to you).
View Illustrations
Object to Legitimate Interests Remove Objection
List of IAB Vendors
USE PRECISE GEOLOCATION DATA 260 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Use precise geolocation data
With your acceptance, your precise location (within a radius of less than 500
metres) may be used in support of the purposes explained in this notice.
List of IAB Vendors
ACTIVELY SCAN DEVICE CHARACTERISTICS FOR IDENTIFICATION 125 PARTNERS CAN USE
THIS PURPOSE
Actively scan device characteristics for identification
With your acceptance, certain characteristics specific to your device might be
requested and used to distinguish it from other devices (such as the installed
fonts or plugins, the resolution of your screen) in support of the purposes
explained in this notice.
List of IAB Vendors
ENSURE SECURITY, PREVENT AND DETECT FRAUD, AND FIX ERRORS 518 PARTNERS CAN USE
THIS PURPOSE
Always Active
Your data can be used to monitor for and prevent unusual and possibly fraudulent
activity (for example, regarding advertising, ad clicks by bots), and ensure
systems and processes work properly and securely. It can also be used to correct
any problems you, the publisher or the advertiser may encounter in the delivery
of content and ads and in your interaction with them.
List of IAB Vendors | View Illustrations
DELIVER AND PRESENT ADVERTISING AND CONTENT 520 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Always Active
Certain information (like an IP address or device capabilities) is used to
ensure the technical compatibility of the content or advertising, and to
facilitate the transmission of the content or ad to your device.
List of IAB Vendors | View Illustrations
MATCH AND COMBINE DATA FROM OTHER DATA SOURCES 366 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Always Active
Information about your activity on this service may be matched and combined with
other information relating to you and originating from various sources (for
instance your activity on a separate online service, your use of a loyalty card
in-store, or your answers to a survey), in support of the purposes explained in
this notice.
List of IAB Vendors
LINK DIFFERENT DEVICES 331 PARTNERS CAN USE THIS PURPOSE
Always Active
In support of the purposes explained in this notice, your device might be
considered as likely linked to other devices that belong to you or your
household (for instance because you are logged in to the same service on both
your phone and your computer, or because you may use the same Internet
connection on both devices).
List of IAB Vendors
IDENTIFY DEVICES BASED ON INFORMATION TRANSMITTED AUTOMATICALLY 498 PARTNERS CAN
USE THIS PURPOSE
Always Active
Your device might be distinguished from other devices based on information it
automatically sends when accessing the Internet (for instance, the IP address of
your Internet connection or the type of browser you are using) in support of the
purposes exposed in this notice.
List of IAB Vendors
Back Button
COOKIE LIST
Search Icon
Filter Icon
Clear
checkbox label label
Apply Cancel
Consent Leg.Interest
checkbox label label
checkbox label label
checkbox label label
Confirm My Choices